5 Soruda Medya Okuryazarlığı

1-Medya ya da kitle iletişim araçları denince ne anlamalıyız? Medya ürünleri ve endüstrisi dediğimizde gazete, kitap, dergi, film, fotoğraf, İlan tahtası, radyo, televizyon, video, kaset, bilgisayar, CD, internet vb. her geçen gün çeşitlenen tür ve sayıda iletişim aracını ve işlevini düşünmemiz gerekir.

2. Medya Okuryazarlığı nedir,neden ihtiyaç duyulmuştur? Medyanın günlük hayatımızdaki yeri giderek artmaktadır. İlk gazetenin çıkartılmasından günümüze medyanın tür ve mesajında artan çeşitlilik önemli boyutlara ulaşmıştır. Sanki iki farklı dünyada yaşıyoruz; bunlarda ilki yaşantımızı sürdürdüğümüz gerçek dünya diğeri de medyanın oluşturduğu sanal alemdir. Kısaca Medya Okuryazarlığı, bir medya içeriği ile karşı karşıya kaldığımız zaman medya mesajlarını daha iyi anlayabilmek için bilişsel, duyuşsal, estetik ve etik nitelikleri bir bütün olarak kullanabilme becerisini geliştirme sürecidir.

Gelişmiş medya okuryazarlığı medyanın insanlar daha da önemlisi çocuklar üzerindeki olumsuz etkisini azaltmak için en doğru yaklaşımdır. Diğer bir deyişle Medya Okuryazarlığı medyanın çocukları kontrol altına alma çabasına karşı en etkili yaklaşımdır. ABD’de medya eğitimi 1932 yılından beri verilmektedir. New York Times’ın gazetesinin girişimi ile başlayan bu sürece başta 350 basın kuruluşu destek vermiştir. Bu işe okullara çeşitli gazeteler gönderilerek başlanmıştır. Onbinlerce öğretmen medya okuryazarlığı eğitiminde görev almıştır. Günümüzde Medya Okuryazarlığı Dersi ABD’de zorunlu dersler listesindedir.

Televizyon izlemede oranında ABD dünyada ilk sıradadır Televizyon izlemede oranında ABD dünyada ilk sıradadır. Televizyonun en çok izlendiği İkinci ülke ise Türkiye’dir. Yapılan bilimsel araştırmalar, Türkiye’de televizyon izleme oranının günde ortalama 3-5 saat aralığında olduğunu göstermektedir. Bu hesaplama ile bir kişi neredeyse günün altıda birini, bir yılın da yaklaşık %19’unu televizyon izleyerek geçirmektedir. Ülkemizde çocukların televizyon izleme konusunda neredeyse tamamen özgür oldukları, bütün yaş grupları itibarıyla günde ortalama 4 saat televizyon izledikleri ve %82 oranında televizyon izlemeye yönelik kararlarını kendilerinin verdikleri, istedikleri programı seçerek, istedikleri saate kadar izleyebildikleri tespit edilmiştir.

Yapılan araştırma ve değerlendirmeler, görsel, işitsel ve yazılı medya karşısında, savunmasız bir alıcı konumunda bulunan çocukların, ilköğretimden başlayarak medya karşısında bilinçlendirilmelerinin gerekliliğini ortaya koymaktadır. İnsan kaynağımızın psiko-sosyal ve eğitsel problemleri azaltmak özellikle çocuklarımızın sağlıklı gelişimleri için MEDYA OKURYAZARLIĞI DERSİNİN ZORUNLU hale getirilmesi bir ihtiyaçtır.

3-Dünyada ve Türkiye’de medya okur yazarlığı. Medya eğitimi ya da Medya Okuryazarlığının alt yapısının hazırlanması uzun yıllar almıştır. 1932’lerde ilk olarak ABD’de başlayan medya eğitimi çalışmaları özellikle 1970’lerden başta Avrupa kıtası olmak üzere hızla yaygınlık kazanmıştır.

Günümüzde Medya Okuryazarlığı başta ABD, Kanada, Avusturalya, Japonya, Fransa, Almanya, İtalya, İspanya, İngiltere, Avusturya, Belçika, İsviçre…gibi gelişmiş ülkelerin bir çoğunda zorunlu ders olarak ele alınmaktadır. Medya Okuryazarlığı Dersi bu ülkelerin bazılarında seçmeli, bir kısmında ise tüm derslerin konuları içine yerleştirilmiş olarak verilmektedir. Ayrıca gelişmekte olan ülkelerin birçoğunun eğitim müfredatlarında da Medya Okuryazarlığı Dersine yer verildiği görülmektedir

Medya Okuryazarlığı içeriği; Aile, Çocuk ve Televizyon 4-Medya Eğitimi ya da Medya Okuryazarlığı ile öğrencilerde hangi nitelikler- beceriler geliştirilmek ya da kazandırılmak istenmektedir? Medya Okuryazarlığı içeriği; İletişim Kitle İletişimi Medya Televizyon Radyo Aile, Çocuk ve Televizyon Gazete ve Dergi İnternet gibi her insanın bilmesi gereken temel konulardan oluşturmaktadır.

Özel yaşamın gizliliğine saygı Estetik duyarlılık Dürüstlük Sorumluluk Medya Okuryazarlığı; hem öğrencilerin Tv. İnternet gibi kitle iletişim araçlarını kullanma nedenlerini görmemize imkan sağlarken, diğer yandan çocuklarında kendi davranışları hakkında farkındalık oluşturmalarına imkan sağlayacaktır. Medya Okuryazarlığı ile öğrencilere kazandırılmak istenen değerler şöyle ifade edilebilir: Özel yaşamın gizliliğine saygı Estetik duyarlılık Dürüstlük Sorumluluk Etik kurallara bağlılık Farklılıklara saygı duyma Kültürel mirası yaşatma bilinci Aile içi iletişime önem verme Bilinçli tüketim Toplumsal hayata aktif katılım Bilimsellik Eşitlik Yardımlaşma Dayanışma Paylaşma

Medya Okuryazarlığı ile öğrenciler; 1. Medyayı farklı açılardan okuyarak yaşadığı çevreye duyarlı, ülkesinin problemlerini bilen, medyada gördüklerini aklın süzgecinden geçirecek bilince sahip, 2. Televizyon, video, sinema, yazılı basın, internet vb. ortamlardaki mesajları çözümleme, değerlendirme ve iletme yeteneği gelişmiş, 3. Yazılı, görsel, işitsel medyaya yönelik eleştirel bakış açısı kazanmış, 4. Mesajların oluşturulması sürecinden, analiz edilmesine eleştirel düşünme yetisini kullanan, 5. Bilinçli bir medya okuryazarı sorumluluğu ile davranan, 6. Toplumsal yaşama yapıcı katkılarda bulunan, 7. Kamu ve özel yayıncılık alanının geliştirilmesi için çaba gösteren, sorumluluk sahibi bireyler olacaklardır.

MEDYA OKUR-YAZARLIĞI BİLİNCİNİ KAZANDIRMAK, GELİŞTİRMEK İÇİN OKULLARIMIZDA NELER YAPABİLİRİZ?

Seçmeli ders olarak ilköğretim 2 Seçmeli ders olarak ilköğretim 2. kademenin herhangi bir düzeyinde okutulması gereken Medya Okuryazarlığı dersi 6. sınıf düzeyinde seçilerek işinin uzmanı bir öğretmen tarafından verilmesi sağlanır.Üst sınıflarda bilinç düzeyinin oluşup oluşmadığı çalışmalarına ağırlık verilir. 2. Medya Okuryazarlığı kulübü kurulur. Kulüp çalışmaları sadece öğrencileri değil öğretmen ve velileri de kapsayacak nitelikte olmalıdır.Kulüp çalışmaları kapsamında özellikle velileri bilinçlendirecek seminer çalışmalarına ağırlık verilir.

Öğrenci öğretmen ve velilerin en çok kullandıkları sosyal medya araçlarına okul adına üyelikler gerçekleştirilir,bu iç paydaşlarla ortak gruplar oluşturularak hem etkili iletişim hem de dolaylı denetim sağlanmış olur.Bu sayede teknoloji araçlarının kullanılması konusunda öğrencilerin okula ve öğretmene karşı önyargıları da kırılmış olacaktır. Okul rehber öğretmeni ve sınıf rehber öğretmenlerinin işbirliği ile “Medya okuryazarlığı bilinci” konusunda belli dönemlerde anketler düzenlenerek bilinç düzeyi ölçülmelidir.(Anketlerde isim istenmemesine özen gösterilmelidir.)

Sevgiyle kalın 4. grup üyeleri