Eğitim ve Öğretim Kavramları Eğitim, en genel anlamda bireyde davranış değiştirme sürecidir. Eğitim sürecinden geçen bireyin davranışlarında bir değişme olması beklenir. Varış; eğitim yoluyla kişinin amaçları, bilgileri, davranışları, tavırları ve ahlâk ölçülerinin değiştiğini ifade etmektedir. Eğitim sürecine giren kişilerde bu değişmenin istenen yönde olması beklenir. Ertürk; eğitimi bireylerin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme süreci olarak ifade eder.

Eğitim ve Öğretim Kavramları Öğretim: İnsan yaşamının belli kesimlerinde kazandırılan, plânlı, programlı, destekli, genellikle bir belge ile sonuçlanan bir süreçtir Eğitim Öğretim

Eğitim Programının Temel Ögeleri 1. Amaç 2. İçerik 3. Yöntem 4. Değerlendirme

Eğitim ile ne amaçlanmaktadır? Eğitimin amacı, kişileri yaşadığı toplumun ve toplumun bağlı bulunduğu çağdaş dünyanın uyumlu bir üyesi haline getirerek onları çağın gerektirdiği bilgi ve becerilerle donatmaktır.

Amaçları Belirlemek Neden Önemlidir? Öğretim amaçları birçok faaliyetin planlanması, geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi için ölçüt görevi görür. Öğretim ortamının seçimi, düzenlenmesi Öğretim strateji ve materyallerinin geliştirilmesi Ölçme araçlarının geliştirilmesi Öğrenci başarısının değerlendirilmesi Öğretim program ve materyallerinin değerlendirilmesi Öğretim amaçları ölçülebilir, gözlenebilir nitelikte olmalı ve öğrencinin neleri yapabileceği tanımlanmalıdır.

Başarının kanıtı olarak neyi alacağınızı bile bilmiyorsanız, birisine “başarılıdır” damgasını vurmak oldukça şüpheli bir davranıştır... “ R. F. Mager 6 6

Amaçların Hiyerarşik Sınıflaması Uzak Amaçlar Genel Amaçlar Özel Amaçlar Davranışsal Amaçlar Milli Eğitimin Amaçları Okulun Amaçları Dersin Amaçları Konunun Amaçları

Türk Milli Eğitim Sisteminin genel çerçevesi ve amaçları 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ile belirlenmiştir.

Amaçların Aşamalı Sınıflanması Amaçlar 3’ ayrılır: Bilişsel Amaçlar Psiko-motor Amaçlar Duyuşsal Amaçlar

Bilişsel Öğrenmeler Zihinsel etkinliklerin ağırlıkta olduğu davranışları kapsar. Bilgiyi tanıma ve hatırlama Bilginin üzerinde işlemler yapma Bilgi ile ilgili kavramlar, genellemeler, kuramlar geliştirme Bilişsel öğrenmeler altı kategoride ele alınmıştır.

Bilişsel Amaçlar 1960 2000 Bilme Hatırlama Kavrama Anlama/Kavrama 1960 2000 Bilme Hatırlama Kavrama Anlama/Kavrama Uygulama Uygulama Analiz Analiz Sentez Değerlendirme Değerlendirme Yaratma-Özgün Ürün

Bilişsel Öğrenmeler 1. Düzey – Hatırlama Düzeyi: Ezber öğrenmeyi içerir. Olgular, ilkeler ve terimlerin hatırlanmasını gerektirir. Gösterilen eşyaların isimlerini söyleyebilmek Belirli bir nesneyi bir dizi nesne arasından seçebilmek. Bir kavramı tanımlamak. Bir nesne yada olgu ile ilgili bazı özellikleri görünce tanımak. Hatırlaama Say, Tanımla Tarif Et, Çiz, Bul, Belirle ,Sınıflandır , Listele, Eşleştir, İsimlendir, Söyle, Yaz.

Bilişsel Öğrenmeler 2. Düzey - Anlama/Kavrama Düzeyi: Önceden öğrendiklerini yeni düzenlemeyle sunar. Bir olayı, bir tabloyu açıklama. Olguların nedenlerini, nasıllarını belirtme. Bir nesneyi bir kategori içerisinde sınıflandırma. İki olayı karşılaştırma. Bir kavramı kendi kelimeleri ile tanımlayabilme. Özetleme, orjinal bir örnek verme. Kavrama Göster, Tartış, Açıkla, Genelle, Tanımla, Örnekle, Yorumla, Başka kelimelerle açıkla, Tahmin et, Özetle, Söyle.

Bilişsel Öğrenmeler 3. Düzey - Uygulama Düzeyi: Daha önce öğrenilen kavramsal ifadeler ve genellemelerin yeni durumlarda kullanılması ile ilişkilidir. Bir matematik problemini çözmek. Bir görevi yerine getirmek. Bir dizi kural ve yöntemleri kullanmak. Önerilen bir iş planının sonuçlarını tahmin etmek. Uygulama Uygula, Değiştir, Seç, Hesapla, Hazırla, Üret, Rol yap, Göster, Kullan.

Bilişsel Öğrenmeler 4. Düzey - Analiz Düzeyi: Bir bütün ya da sistemin organizasyon ve yapısını tanıma; Problem, bütün ya da sistemi öğelerine ayırma Problem, bütün ya da sistemin öğeleri arasındaki ilişkileri belirleme Problem, bütün ya da sistemdeki kuram, ilke ve genellemeleri tanıma. Analiz Analiz et, Nitelendir, Sınıflandır, Karşılaştır, Tartış, Sonuç çıkar, Farklılaştır, Ayrıştır, Test et, Araştır, Böl.

Bilişsel Öğrenmeler 5. Düzey - Değerlendirme Düzeyi: Belli bir iş, metot, çözüm ya da ürünün değeri hakkında belirli ölçütler kullanarak yargıda bulunmak. Bir görüş ya da öneriyi eleştirmek ya da savunmak. Değerlendirme Değerlendir, Tartış, Değer biç, Seç, Sonuçlandır, Eleştir, Karar ver, Ölç, Yargıla, Kanıtla, Sına, Sırala.

Bilişsel Öğrenmeler 6. Düzey – Yaratma/Özgün Ürün Düzeyi: Fikir ya da öğeleri belli ilişki ve kurallara göre birleştirip yeni bir bütün oluşturma yeteneğidir; Problemle ilgili öğeleri düzenle Problem durumu ile ilgili çözüm öner Farklı kaynakları kullanarak kendine özgü ürün geliştir. Yaratma Yarat (Kompozison yazmak), Oluştur, Meydana getir, Tasarla, Geliştir, Birleştir, Keşfet, Yap, Düzenle, Canlandır, Planla, Üret, Tekrardan yaz.

SORU ÖRNEKLERİ

EDEBİYAT a) Hatırlama Basamağı ÖRNEK: “Yüksek Ökçeler, Kiralık Konak, Sinekli Bakkal, Nur Baba” bu yapıtlarla aşağıdaki yazarlar eşleştirildiğinde hangi yazar dışta kalır? A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu B) Ömer Seyfettin C) Halide Edip Adıvar D) Reşat Nuri Güntekin

EDEBİYAT b) Kavrama Basamağı ÖRNEK: Divan ve Halk edebiyatının farklarını yazınız.

EDEBİYAT c) Uygulama Basamağı ÖRNEK: “Bilmem kime, yahut neye uyduk gittik Kahı meye, kahı neye uyguduk gittik Erbab–ı zeka rıyayı meshep bildi Bizler deli divaneye uyguk gittik.” Bu dörtlüğün nazım şekli nedir? A) Tuyuğ B) Mani C) Rubai D) Sağu E) Koşuk

EDEBİYAT d) Analiz Basamağı ÖRNEK: “Sütle giren huy, canla çıkar.” Atasözünde savunulan görüş, aşağıdakilerden hangisine karşıttır? A) Alışkanlıkların sürekliliğine B) Eğitimin insanı değiştirme gücüne C) İnsanoğlunun değişmezliğine D) Huylunun huyundan vazgeçmezliğine E) Kişinin ilk yaşlarda kararlılığını artırdığına

Duyuşsal Öğrenmeler Bir nesne, bir olay, bir konuya karşı ilgi, tutum, tavır ve duygu gibi davranış eğilimlerini içerir Derslerine iyi çalışmaları Çevreyi korumaları Kurallara uymaları Duyuşsal amaçların öğretim sonunda değerlendirilmesi zordur.

Duyuşsal Öğrenmeler Duyuşsal bir amaç incelendiğinde, öğrencinin davranışı bir şeyler yaparak veya bir şeyler söyleyerek sergilendiği görülür. Bu noktadaki birşeyler psikomotor bir beceri ya da bilişsel bir öğrenmedir. Dolayısıyla, duyuşsal öğrenmeler bilişsel ve psikomotor davranışların kazanılmasını destekler. Matematik dersine değer vermeyen bir öğrenci, o konu hakkında bilgi ve beceri sahibi olması ya da öğrenme isteği duyması zordur.

Duyuşsal Öğrenmeler 1. Düzey - Alma Düzeyi: Belli bir fikir, olay ya da uyarıcıya dikkat etme. Bunlara karşı hoşgörülü olma. Belirli uyarıcıları diğerlerinden ayırarak seçme. Örnek: çevreyi kirletmeyenlere karşı hoşgörülü olma/iyi niyet benimseme.

Duyuşsal Öğrenmeler 2. Düzey – Tepkide Bulunma Düzeyi: Bellirli uyarıcılarla ilgilenme, onlara belli biçimlerde tepkilerde bulunma. Örnek: Yerde bir çöp bulduğunda onu yerden alıp çöpe atma. 3. Düzey – Değer Verme Düzeyi: Bir davranış, olay ya da olguya önem verme. Örnek: Yerlere çöp atmaya büyük önem verme, kendi çevresinde buna gayret gösterme.

Duyuşsal Öğrenmeler 4. Düzey – Örgütleme Düzeyi: Farklı değerleri tutarlı bir değerler sistemi oluşturacak şekilde örgütleme. Örnek: Çevresindeki diğer kişileri de yere çöp atmama konusunda etkilemeye çalışma 5. Düzey – Bir Değer ya da Değerler Bütünüyle Nitelenmişlik Düzeyi: Özümsenen değerle tutarlı bir yaşam felsefesi ya da dünya görüşü geliştirme. Örnek: Yerlere çöp atmama ilkesini bir yaşam felsefesi haline getirme, çeşitli örgütlere üye olma, bu konuda çeşitli eylemler düzenleme.

Psikomotor Öğrenmeler Belirli fiziksel hareketlerin belli bir sıraya göre doğru, hızlı ve otomatik olarak yapılması sonucunda ortaya çıkan davranışlardır. Müzik aleti çalma. Yemek pişirme. Daktiloda on parmak yazı yazma. Şekil çizme Bir yarayı sarma.

Psikomotor Öğrenmeler Bloom ve arkadaşları psikomotor öğrenmelerle ilgili bir sınıflandırma sistemi geliştirmemişlerdir. Geliştirilmiş birçok taksonomi olmasına rağmen, Simpson’un taksonomisi en çok kullanılan taksonomidir.

PSİKO-MOTOR HEDEFLER KARMAŞIK BASİT YARATMA DURUMA UYDURMA BECERİ HALİNE GETİRME BASİT KLAVUZ DENETİMİNDE YAPMA UYARILMA

Psikomotor Öğrenmeler 1. Düzey – Algılama (Yorumlama) Düzeyi: Bir becerinin nasıl yapıldığını izleme; hareketlerin farkına varma. 2. Düzey – Kuruluş (Hazırlanma) Düzeyi: Bir motor hareket için zihinsel, bedensel ve duygusal yönden hazır olma. 3. Düzey – Kılavuz Denetiminde Yapma Düzeyi: Bir beceriyi, önce beceriyi yapan başka bir kişiyi taklit ederek ve daha sonra kendi kendine yaparak öğrenme.

Psikomotor Öğrenmeler 4. Düzey – Mekanizma (Alışkanlık) Düzeyi: Bir beceriyi kendi başına, hiç kimseden yardım almadan istenilen hassasiyette yapma. 5. Düzey – Karmaşık Dışa-Vuruk Faaliyet Düzeyi: Karmaşık bir beceriyi kolayca, en az zaman ve enerji harcayarak yapma. 6. Düzey – Uyarlama (Değiştirme) Düzeyi: Önceden kazanılan becerileri, yeni durumlarda kullanma.

Psikomotor Öğrenmeler 7. Düzey – Yaratma Düzeyi: Yeni, orjinal bir motor davranış geliştirme.