HİPERTANSİF HASTADA KLİNİK DEĞERLENDİRME Dr. Kenan ATEŞ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

HİPERTANSİYON: Yüzyılın epidemisi

Hipertansiyon önemlidir Yaygın bir hastalıktır (prevalansı % 30) Miyokart infarktüsü, kalp yetmezliği, inme ve böbrek hastalığı için önemli bir risk faktörüdür Önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir Maliyeti yüksektir

Sistolik kan basıncı ve kardiyovasküler risk Framingham Çalışması 35-64 yaşında KVH bulunmayan bireyler; 38 yıllık izlem 50 50 Kadınlarda olaylar (%) Erkeklerde olaylar (%) Oran/1.000 kadın Oran/1.000 erkek 40 40 30 30 Yaşa uyarlanmış yıllık oran Olayların yüzdesi 20 20 10 10 < 119 120 - 139 140 - 159 160 - 179 > 180 Sistolik kan basıncı (mmHg) Kannel WB. Am J Cardiol 2000;85:251-5

Diyastolik kan basıncı ve kardiyovasküler risk 10 20 30 40 50 < 74 75 - 84 85 - 94 95 - 104 105 - 160 Diyastolik kan basıncı (mmHg) Yaşa uyarlanmış yıllık oran Olayların yüzdesi Framingham Çalışması 35-64 yaşında KVH bulunmayan bireyler; 38 yıllık izlem Oran/1.000 kadın Oran/1.000 erkek Kadınlarda olaylar (%) Erkeklerde olaylar (%) Kannel WB. Am J Cardiol 2000;85:251-5

MRFIT: Kan basıncı düzeyine göre kardiyovasküler hastalık ölüm riski Sistolik kan basıncı (SKB) Diyastolik kan basıncı (DKB) KKH mortalitesinin rölatif riski Decile 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (en az 10%) (en yüksek 10%) <112 <71 112- 71- 118- 76- 121- 79- 125- 81- 129- 84- 132- 86- 137- 89- 142- 92- >151 >98 SKB DKB 350.000 hasta,11.6 yıl izlem He J, et at. Am Heart J 1999;138:211-219

MRFİT: Kan basıncı düzeyine göre inmeye bağlı ölüm riski Sistolik kan basıncı (SKB) Diyastolik kan basıncı (DKB) İnme ölümlerinin rölatif riski Decile 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (en az 10%) (en yüksek 10%) <112 <71 112- 71- 118- 76- 121- 79- 125- 81- 129- 84- 132- 86- 137- 89- 142- 92- >151 >98 SKB DKB 350.000 hasta,11.6 yıl izlem He J, et at. Am Heart J. 1999;138:211-219.

Kan basıncı düzeyi son dönem böbrek yetersizliği gelişimini anlamlı olarak etkiler MRFIT Çalışması: Multiple Risk Factor Intervention Trial 332.544 erkek; 6 yıl izlem * p<0.001 * * * * * Klag et al. N Engl J Med 1996;334:13-18

Kan basıncı düzeyi ve son dönem böbrek yetersizliği riski 46.881 erkek ve 51.878 kadın 17 yıllık izlem Tozawa M, et al. Hypertension 2003;41:1341-5

“It is generally forgetten that hypertensive vascular disease kills more people than cancer and AIDS combined. But hypertension is a dull disease to most of us, and its cure does not excite as that of cancer does” Page IH, Mod Med, 1988

Aktif antihipertansif tedavinin risk azalması üzerine etkisi Sistolik-Diyastolik HT İzole Sistolik HT Fatal ve non-fatal olaylar Fatal ve non-fatal olaylar Mortalite Mortalite Non KV Non KV −10 −20 −30 −40 −50 İnme KAH Tüm KV −10 −20 −30 −40 −50 İnme KAH Tüm KV NS NS <0.01 <0.01 0.02 0.01 (%) <0.001 (%) <0.001 <0.001 <0.001 ESH-ESC Hypertension Guidelines. J Hypertens 2003

HİPERTANSİYON NEDİR? ERİŞKİNLERDE KAN BASINCI SINIFLAMASI (JNC 6) KAN BASINCI: Kanın damar duvarına yaptığı basınç. HİPERTANSİYON: Kan basıncının normal olarak kabul edilen sınırların üstüne çıkması. ERİŞKİNLERDE KAN BASINCI SINIFLAMASI (JNC 6) Sistolik KB (mmHg) Diyastolik KB (mmHg) Optimal <120 <80 Normal 120-129 80-84 Yüksek-normal 130-139 85-89 Evre 1 hipertansiyon 140-159 90-99 Evre 2 hipertansiyon 160-179 100-109 Evre 3 hipertansiyon ≥180 ≥110

Kan basıncı ve iskemik kalp hastalığına bağlı mortalite riski 1 milyon bireyi kapsayan 61 prospektif çalışmanın meta-analizi Lewington S, et al. Lancet 2002;360:1903-13

Kan basıncı ve inmeye bağlı mortalite riski 1 milyon bireyi kapsayan 61 prospektif çalışmanın meta-analizi Lewington S, et al. Lancet 2002;360:1903-13

Kan basıncı ve son dönem böbrek yetersizliği riski 17 yıllık izlem Tozawa M, et al. Hypertension 2003;41:1341-5

HİPERTANSİYON NEDİR? HİPERTANSİYON: Kan basıncının kalp, beyin, böbrek ve retina gibi hedef organlarda hasar oluşturma riskini arttıracak düzeylere yükselmesi. “Yüksek kan basıncı için kesin bir sınır yoktur. Arter basıncı ve mortalite arasındaki ilişki kantitatiftir, basınç yükseldikçe prognoz kötüleşir.” Sir Thomas Pickering, 1972 “Hipertansiyonun başladığı nokta, kan basıncını düşürmenin yararının düşürmemenin yararından fazla olmaya başladığı noktadır.” Rose, 1981

SKB’nda Azalma Mortalitede Azalma (%) mmHg İnme KKH Toplam 2 -6 -4 -3 MÜDAHALE ÖNCESİ MÜDAHALE SONRASI KB’ında azalma SKB’nda Azalma Mortalitede Azalma (%) mmHg İnme KKH Toplam 2 -6 -4 -3 3 -8 -5 -4 5 -14 -9 -7 Whelton PK, et al. JAMA 2002;288:1882-8

Birleşik Ulusal Komitenin (JNC) Erişkinlerde Kan Basıncı Sınıflaması JNC 6 KATEGORİSİ SKB (mmHg) DKB (mmHg) JNC 7 KATEGORİSİ Optimal <120 <80 Normal 120-129 80-84 Prehipertansiyon Yüksek-normal 130-139 85-89 Evre 1 hipertansiyon 140-159 90-99 Evre 2 hipertansiyon 160-179 100-109 Evre 3 hipertansiyon ≥180 ≥110

4 yıllık izlemde hipertansiyon gelişme oranları Kan Basıncı 65 Yaş Altı RR (% 95 CI) 65 Yaş Üstü Optimal % 5.3 (4.4-6.3) % 16.0 (12.0-20.9) Normal % 17.6 (15.2-20.3) % 25.5 (20.4-31.4) Yüksek-normal % 37.3 (33.3-41.5) % 49.5 (42.6-56.4) Hipertansiyon ≥140/90 Vasan RS, et al. Lancet 2001;358:1682-6

Yüksek-normal kan basıncının kardiyovasküler hastalık riskine etkisi 2.5 KAT  1.6 KAT  Vasan RS, et al. N Engl J Med 2001;345:1291-7

Kan basıncı ve son dönem böbrek yetersizliği riski 17 yıllık izlem Tozawa M, et al. Hypertension 2003;41:1341-5

ABD ve Türkiye’de hipertansif hastaların durumu Burt VL, et al. Hypertension 1995;26:60-9 Arch Intern Med 1997;157:2413-46 JAMA 2003;289:2560-71 Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması

Hipertansif hastanın değerlendirilmesi Kronik kan basıncı yüksekliğinin doğrulanması ve düzeyinin belirlenmesi ANAMNEZ FİZİK MUAYENE LABORATUVAR İNCELEMELERİ 1. Hipertansiyonun etyolojisinin araştırılması 2. Hedef organ hasarının varlığının ve yaygınlığının değerlendirilmesi 3. Diğer kardiyovasküler risk faktörleri ile eşlik eden hastalıkların araştırılması

Kan basıncı ölçümü UYGUN ZAMAN: En az 30 dk öncesinde kafein, sigara içmemiş, yemek yememiş ve egzersiz yapmamış olmalı UYGUN MEKAN: Serin ve rahat bir odada en az 5 dk dinlenmiş olmalı UYGUN POZİSYON: Oturur durumda, sırtını yaslamış, ayaklar yerde ve kol kalp hizasında destekli olmalı UYGUN ALET: Civalılar en doğru, anoroidler aralıklı ayarlanmalı, osilometrikler kolay ancak hatalara açık Manşon kola uygun olmalı UYGUN TEKNİK: Doğru ölçüm tekniği tam olarak uygulanmalı

1 Son yarım saatlik süre içinde sigara, kahve veya alkol içip içmediğini, yemek yiyip yemediğini ve egzersiz yapıp yapmadığını sor. 2 Kişinin en az 5 dakika oturur pozisyonda istirahat etmiş olmasını sağla. 3 Kol çapına uygun bir manşon seç. 4 Kan basıncını ilk kez ölçüyorsan her iki koldan oturur ve ayakta pozisyonlarda ölçüm yap. İzlem için ölçüyorsan sağ kolu tercih et. 5 Manşonu dirseğin 2 parmak üstünde hortumlar dirsek çukurunun ortasına gelecek ve çok sıkı veya gevşek olmayacak şekilde sar. 6 Ölçüm yapılacak kola kalp hizasında olacak ve dirsek kıvrık olmayacak şekilde pozisyon ver. 7 Brakiyal arteri palpe et. 8 Stetoskobu brakial arter üzerine gelecek şekilde yerleştir ve manşonun içine sokma. 9 Manşonu saniyede 5-10 mmHg olacak şekilde brakiyal arteri dinleyerek olası sistolik basıncın 15-20 mmHg üzerine kadar şişir. 10 Manşonu saniyede 2-3 mmHg’lik hızla boşaltmaya başla. 11 Crotkoff seslerini duymaya başladığın kan basıncı düzeyini sistolik, seslerin kaybolduğu düzeyi diyastolik kan basıncı olarak al. 12 Ölçtüğün kan basıncı değerini hastaya söyle ve yorumla.

Kan basıncı ölçüm teknikleri Uygun zaman Uygun mekan OFİSTE ÖLÇÜM: Uygun pozisyon Uygun alet Uygun teknik GÜNDÜZ >135/85 mmHg GECE >120/75 mmHg HT Beyaz önlük hipertansiyonu İlaç direnci Antihipertansif tedavi altında hipotansif semptomlar AMBULATUAR ÖLÇÜM: Sınırda hipertansiyon Epizodik hipertansiyon (nokturnal HT gibi) Otonomik disfonksiyon Dipper – Non-dipper tanımlaması (% 10-20 azalma) EVDE ÖLÇÜM: Beyaz önlük hipertansiyonu Tedaviye yanıtın değerlendirilmesi

Beyaz önlük hipertansiyonu Kan basıncının hekim tarafından yapılan ölçümlerde ≥140/90 mmHg, gündüz ambulatuvar ölçümlerde <135/85 mmHg bulunması GENEL POPÜLASYONDAKİ ORANI % 15-30 BEYAZ ÖNLÜK HİPERTANSİYONU MASUM BİR DURUM MU? Hipertansiyonun erken evresindeki hastaları andırırlar; insülin direncinde artma vardır ve lipid düzeyleri yüksek olma eğilimindedir. Damar direnci yüksek olma eğilimindedir. Sol ventrikül diyastolik işlev bozukluğu kanıtları bulunabilir.

Hipertansiyonun etyolojisi PRİMER (% 90-95) SEKONDER (% 5-10) Büyük kısmı Renal parankimal HT Renovasküler HT

Sekonder hipertansiyon nedenleri RENAL Renal parankimal Akut glomerülonefrit Kronik glomerülonefrit Kronik tübülointerstisyel nefrit Diyabetik nefropati Polikistik böbrek hastalığı Obstrüktif nefropati Renovasküler Renal arter stenozu İntrarenal vaskülit Renin üreten tümörler Renoprival Pr. sodyum retansiyonu Liddle sendromu Gordon sendromu

Sekonder hipertansiyon nedenleri ENDOKRİN Akromegali Tiroid hastalıkları Hipotiroidizm Hipertiroidizm Adrenal hastalıklar Cushing sendromu Primer aldosteronizm Kon. adrenal hiperplazi Feokromositoma Adrenal dışı kromaffin tm 11--hidroksisteroid dehidrogenaz eksikliği Hiperparatiroidizm Ekzojen Hormonlar Östrojen Glukokortikoid Mineralokortikoid Eritropoetin

Sekonder hipertansiyon nedenleri Besinler Tiramin Monamin oksidaz inhib. Vasküler Aort koarktasyonu Aortitis Gebelik Alkol Nikotin Nörolojik hastalıklar Kafa içi basınç artışı Sleep apne Guillain-Barre sendromu Quadripleji Akut porfiri Akut stress İntravasküler volüm artışı Diğer ilaçlar

Sekonder hipertansiyon nedenleri SİSTOLİK HİPERTANSİYON Kardiyak output artışı Aort yetmezliği Arteriovenöz fistül Patent duktus arteriozus Tirotoksikoz Beriberi Paget hastalığı Aortun rijiditesi

Hipertansif popülasyonda etyolojik nedenlerin dağılımı

JNC 6 KARDİYOVASKÜLER RİSK FAKTÖRLERİ HEDEF ORGAN HASARI Kan basıncı düzeyi Yaş: E >55, K >65 Fiziksel inaktivite Sigara içimi Dislipidemi Diyabetes mellitus Aile öyküsü Obezite Sedanter yaşam Aşırı alkol tüketimi Psikososyal stres Riskli ırklar (Siyah, Aborijin) HEDEF ORGAN HASARI Sol ventrikül hipertrofisi (EKG, Tele, EKO) Mikroalbüminüri (>30 mg/gün) proteinüri (>200 mg/gün) düşük GFH (<60 ml/dk) Aterosklerotik plağın radyolojik veya ultrasonografik kanıtları (karotis, iliak, femoral, aort) Hipertansif retinopati (Grade II ve üzeri) EŞLİK EDEN KLİNİK DURUMLAR Diyabetes mellitus Serebrovasküler hastalık İskemik inme Serebral hemoraji Geçici iskemik atak Kalp hastalığı Miyokart infarktüsü Anjina Koroner revaskülarizasyon Konjestif kalp yetmezliği Böbrek hastalığı Diyabetik nefropati Hipertansif nefroskleroz Aortik hastalık Dissekan anevrizma Fuziform aort anevrizması Periferik arter hastalığı JNC 6

Mikroalbüminüri (>30 mg/gün) HEDEF ORGAN HASARI Kalp KARDİYOVASKÜLER RİSK FAKTÖRLERİ Kan basıncı düzeyi Yaş: E >55, K >65 Fiziksel inaktivite Sigara içimi Dislipidemi Diyabetes mellitus Aile öyküsü Obezite Düşük GFH (<60 ml/dk) Mikroalbüminüri (>30 mg/gün) HEDEF ORGAN HASARI Kalp Sol ventrikül hipertrofisi Anjina Miyokart infarktüsü Koroner revaskülarizasyon Konjestif kalp yetmezliği Beyin İnme Geçici iskemik atak Demans Kronik böbrek hastalığı Periferik arter hastalığı Retinopati JNC 7

Hipertansif bireylerde mikroalbüminürinin iskemik kalp hastalığı riskine etkisi Tedavi almayan 204 hipertansif birey İskemik kalp hastalığı, diyabetes mellitus ve böbrek hastalığı yok İzlem süresi 10 yıl Normoalbüminürik p<0.003 Mikroalbüminürik Jensen JS, et al. Hypertension 2000;35:898-903

Mikroalbüminüri ve GFH düşüklüğünün kardiyovasküler prognoz üzerine etkisi HOPE Study 9297 birey – 4.5 yıl izlem MİKROALBÜMİNÜRİ HR % 95 CI MI, İnme, KV Mortalite 1.83 1.64-2.05 KY’ne Bağlı Hospitalizasyon 3.23 2.54-4.10 Total Mortalite 2.09 1.84-2.38 GFH DÜŞÜKLÜĞÜ HR % 95 CI MI, İnme, KV Mortalite 1.90 1.53-2.36 KY’ne Bağlı Hospitalizasyon 2.11 1.56-2.81 Total Mortalite 1.83 1.54-2.17 Gerstein HC, et al. JAMA 2001;286:421-6 Mann JF, et al. Ann Intern Med 2001;134:629-36

Türk popülasyonunda hipertansiyona eşlik eden diğer risk faktörlerinin sıklığı Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması

Sistolik kan basıncı ve diğer risk faktörlerinin varlığına göre koroner kalp hastalığı riski Anderson KM, et al. Circulation 1991;83:356-62

Kan basıncı ve eşlik eden risk faktörlerinin prognoza etkisi 8 YILLIK İZLEMDE KARDİYOVASKÜLER MORTALİTE Castelli, 1984

Kardiyovasküler riskin değerlendirilmesi Normal PreHT Evre 1 HT Evre 2 HT Risk faktörü yok ORTALAMA DÜŞÜK RİSK ORTA RİSK 1-2 risk faktörü YÜKSEK RİSK 3 veya daha fazla risk faktörü veya HOH veya DM ÇOK YÜKSEK RİSK Eşlik eden klinik durumlar

Öykü Kan basıncı yüksekliğinin süresi ve düzeyi Risk faktörleri Aile hikayesi Diyet alışkanlıkları Fiziksel aktivite Sigara, alkol, kafein kullanımı Kullanılan ilaçlar Psikososyal ve çevresel faktörler

Sorgulamada dikkat edilecek noktalar Hipertansiyonun süresi Bilinen son normal KB düzeyi Kan basıncı yüksekliğinin seyri Psikososyal faktörler İş ve aile yaşamı Eğitim durumu Hipertansiyonun önceki tedavisi İlaçların tipi, etkinliği, yan etkisi Sekonder nedenlerin semptomları Hematüri, ödem Kas güçsüzlüğü Kilo kaybı Çarpıntı, titreme, terleme Uyku apnesi ile ilgili sorgulama Diyet alışkanlıkları Tuz, alkol, beslenme tipi Diğer risk faktörlerinin varlığı Sigara Diyabet Dislipidemi Hedef organ hasarı bulguları Baş ağrısı Göğüs ağrısı Nefes darlığı Kladikasyo Görme bozukluğu Aile öyküsü Hipertansiyon Prematüre KVH ve ölüm Ailesel hastalıklar

KAN BASINCI  Non-steroid antiinflamatuvar ilaçlar Kortikosteroidler ve anabolik steroidler Oral kontraseptifler ve seks hormonları Vazokonstriktör/sempatomimetik dekonjestanlar Kalsinörin inhibitörleri (siklosporin, tacrolimus) Eritropoetin ve analogları Monoamin oksidaz inhibitörleri Midodrin Tiroid hormonu KAN BASINCI  Meyan kökü Kokain benzeri uyarıcılar Tuz Aşırı alkol

Fizik Muayene - Kan basıncı ölçümü Femoral nabızın gecikmesi En az 5 dk dinlenmeden sonra oturur durumda ölç Yaşlılarda uygunsuz olarak yüksek SKB Psödohipertansiyon 2 dk sonra tekrar ölç İki kol arasında 15 mmHg veya daha fazla fark Aort koarktasyonu Tıkayıcı hastalıklar Her iki koldan ölç Yaşlılar Hiperaldosteronizm Feokromositoma Renin bağımlı HT Sistolik KB’ında 20 mmHg veya daha fazla düşme Ayakta ölç Femoral nabızın gecikmesi veya alınamaması Nabızları değerlendir Gerekirse bacaktan ölç Düşük kan basıncı Aort koarktasyonu

Fizik muayene Kan basıncı ölçümü Vücut kitle indeksi, bel çevresi Nabız sayısı Göz dibi Vücut ağırlığı, uzunluk Ayrıntılı sistemik muayene KALP: Güçlü ve kalıcı apikal vuru Kalp tepe atımının sola ve aşağıya kayması S4, S3 S2’de şiddetlenme ve AY üfürümü Prekordiumda ve sırtta kaba sistolik üfürüm VASKÜLER SİSTEM: Karotis, renal ve femoral arterlerin oskültasyonu Abdominal aortun oskültasyonu Periferik arter muayenesi ABDOMEN: Abdominal üfürümler Pulsatil kitle Böbrek lojunda kitle NÖROLOJİK SİSTEM: Duyusal ve motor işlevler Mental ve duygulanım durumları Otonom nöropati

Laboratuvar incelemeleri HER HASTADA YAPILMASI GEREKEN İNCELEMELER YAPILMASI YARARLI OLAN İNCELEMELER Elektrokardiyogram Telekardiyogram İdrar analizi Hemoglobin Glukoz Kreatinin veya GFH Potasyum Kalsiyum Lipoprotein profili HDL-Kolesterol LDL-Kolesterol Trigliserid Albüminüri – Albümin/Kreatinin hs-CRP Homosistein Ürik asit TSH EKOKARDİYOGRAFİ RUTİN DEĞİL Sol ventrikül disfonksiyonu İskemik kalp hastalığı

SEKONDER NEDENLER DÜŞÜNÜLMELİ İLERİ İNCELEMELER YAPILMALIDIR Yaş, öykü, fizik muayene ve ilk laboratuvar incelemelerinin spesifik bir patolojiyi işaret ettiği durumlarda İlaç tedavisine iyi yanıt alınamadığında Daha önce iyi kontrol sağlanmasına karşın son zamanlarda kontrolsüzleşen hipertansiyonda Ani başlayan hipertansiyonda Şiddetli (evre 3) hipertansiyonda SEKONDER NEDENLER DÜŞÜNÜLMELİ İLERİ İNCELEMELER YAPILMALIDIR

Hipopotasemik hipertansif hastaya yaklaşım Primer hiperaldosteronizm Cushing sendromu Konjenital adrenal hiperplazi Renal arter darlığı Renin salgılayan tümörler Diüretik kullanımı

Sekonder hipertansiyonlar için tarama testleri TANI TANISAL TEST Kronik böbrek hastalığı İdrar analizi, GFH Renovasküler hipertansiyon Doppler USG, MR anjiografi Aort koarktasyonu CT anjiografi Cushing sendromu veya diğer glukokortikoid fazlalığı durumları Öykü, idrarda serbest kortizol, deksametazon supresyon testi Pr. hiperaldosteronizm veya diğer mineralokortikoid fazlalığı durumları 24 saatlik idrarda aldosteron veya diğer mineralokortikoidlerin ölçümü Feokromositoma 24 saatlik idrarda metanefrin ve normetanefrin, plazma metanefrin Tiroid/Paratiroid hastalıkları TSH, PTH Uyku apnesi Oksijen satürasyonu ile uyku testleri İlaçlar Öykü, ilaç taraması

Renovasküler hipertansiyonu düşündüren bulgular Aile öyküsü bulunmayan 30 yaşın altındaki bireylerde veya 55 yaşın üzerindeki bireylerde ortaya çıkan ciddi hipertansiyon Diyastolik komponenti de bulunan abdominal üfürüm Akselere hipertansiyon Önceleri kolay kontrol edilmesine karşın dirençli hale gelen hipertansiyon Provake edilmemiş hipopotasemi Tekrarlayan akciğer ödemi atakları Etyolojisi saptanamayan böbrek yetmezliği ACE inhibitörleri veya ARB ile tedavi sırasında gelişen akut böbrek yetersizliği

İLERİ MERKEZE SEVK Altta yatan olası nedenler Sekonder HT’u düşündüren ipuçları (hipopotasemi gibi) Yüksek kreatinin düzeyi Proteinüri ve/veya hematüri Genç yaş (<20) Ani başlayan veya kontrolsüzleşen HT Dirençli hipertansiyon Acil tedavi gereksinimi Akselere hipertansiyon Şiddetli hipertansiyon Komplikasyonlu hipertansiyon İLERİ MERKEZE SEVK Tedavi sorunları Çoklu ilaç intoleransı Çoklu ilaç kontrendikasyonu Tedaviye uyumsuzluk Diğer Yüksek kan basıncı değişkenliği Beyaz önlük hipertansiyonu Gebede hipertansiyon

Başlangıç kan basıncına göre izlem önerileri BAŞLANGIÇ KB ÖNERİLEN İZLEM Normal <120/80 2 yıl içinde tekrar gör Prehipertansiyon 120-139/80-89 1 yıl içinde tekrar gör * Evre 1 HT 140-159/90-99 2 ay içinde tekrar gör * Evre 2 HT ≥160/100 1 ay içinde tekrar gör veya ileri merkeze sevk et Şiddetli HT ≥180/110 Kliniğe ve komplikasyonlara göre hemen ya da 1 hafta içinde tedavi et veya ileri merkeze sevk et * Yaşam tarzı değişikliği ile ilgili önerilerde bulun

Hedef kan basıncı Komplikasyonsuz <140/90 Diyabetes mellitus <130/80 Böbrek hastalığı Proteinüri (>1 gr/gün) <125/75 JNC 7, 2003 ESH/ESC, 2003

Hastaların izlemi HİPERTANSİYON 1-2 ay arayla izlem Evre 2 HT veya eşlik eden hastalığı olanlarda daha sık izlem gerekebilir HEDEF KAN BASINCI Kalp hastalığı veya diyabet gibi eşlik eden hastalıklar veya laboratuvar testlerine gereksinim izlem sıklığını etkileyebilir Kreatinin, potasyum, glukoz ve lipid düzeyi ölçümleri ile hedef organ hasarına yönelik değerlendirmeler yılda 1-2 kez yapılmalı 3-6 AYLIK ARALIKLARLA DÜZENLİ İZLEM

SONUÇLAR Kan basıncı ile morbidite ve mortalite arasındaki ilişki doğrusaldır. 115/75 mmHg’dan başlayarak kan basıncındaki her 20/10 mmHg yükselme kardiyovasküler riski 2 kat arttırır. Kan basıncı 120-139/80-89 mmHg olan kişiler prehipertansif olarak değerlendirilmeli ve yaşam tarzı değişiklikleri uygulanmalıdır. Hipertansiyona bağlı morbidite ve mortalite kan basıncı düzeyinden başka hipertansiyonun nedeni, eşlik eden diğer risk faktörleri ve hedef organ hasarı varlığından önemli ölçüde etkilenir. Hipertansif hastaların bu amaçlar doğrultusunda değerlendirilmesi gerekir. Hastalar klinik durumlarına göre belirli aralıklarla izlenmeli ve kan basıncı hedefine ulaşılmalıdır.

MESAJLAR 120-139/80-89 MMHG ARASINDAKİ KAN BASINÇLARINA TAMAMEN NORMAL GÖZÜYLE BAKMA HİPERTANSİF BİREYİ ETYOLOJİ, RİSK FAKTÖRLERİ VE HEDEF ORGAN HASARI BAKIMINDAN MUTLAKA DEĞERLENDİR DEĞERLENDİRME YAPMADAN ASLA TEDAVİ BAŞLAMA HEDEF KAN BASINÇLARINA ULAŞMAK İÇİN ÇABA GÖSTER