Kaynak İşlerinde Güvenlik

Kaynak İşleri İle İlgili Kazalar Kazanın oluş nedeni Kaza oranı Yangın ve patlama % 3 Gözde Yaralanma Göze yabancı cisim kaçması Kaynağın gözü alması %67 %32 %35 Sıcak metal kıvılcım veya alevin elbisenin altına girerek yanık oluşturması %11 Korunmamış deri yanığı %9 Elbise üzerinden nüfuz eden yanık %7 Elbisenin alev alması %3 ABD de kaynak ve kesme atölyelerinde kazalar, MMO yayın no:2001/294

Kaynak İşleri İle İlgili Kazalar Kaynak ekipmanının niteliği Kaza oranı Ark kaynağı %66 Gaz metal ark kaynağı %19 Gaz tungsten ark kaynağı %6 Oksijen – Gaz kaynağı %5 Karbon kaynağı %4 ABD de kaynak ve kesme atölyelerinde kazalar, MMO yayın no:2001/294

Kaynak İşlerindeki Tehlikeler Kaynak dumanı ve kaynak gazları

Kaynak İşlerindeki Tehlikeler Kaynak Işınları % 60 Kızıl ötesi ışınlar % 30 Parlak % 10 Morötesi ışınlar

Kaynak İşlerindeki Tehlikeler Elektrik Şoku İşyeri Ortamındaki Tozlar

Kaynak İşlerindeki Tehlikeler Gürültü Ark ve plazma kaynağında ortalama gürültü 85-105 dB(A) çıkmaktadır. Gaz Metal ark kaynağında 120 dB(A) pik değerine çıkmaktadır

Kaynak dumanı ve kaynak gazlarının oluşturduğu riskler Kaynakçı akciğeri meslek hastalığı Ark kaynağı sırasında oluşan ozon ve azot oksitleri, solunum yollarını tahriş ederler. Karbon monoksit gazına maruz kalındığında; baş ağrısı, baş dönmesi, iştahsızlık, bulantı, kusma, çabuk yorulma, uykusuzluk, kalpte ritim bozuklukları, solunum sistemine ait şikayetler, görme ve işitme kusurları, deri ve mukozalarda kızarma, konuşma bozuklukları, depresyon ve ileri dönemde koma oluşabilir.

Kaynak dumanı ve kaynak gazlarının oluşturduğu riskler Karbon dioksit gazı boğucu bir gazdır. % 3-6 konsantrasyonu baş ağrısı, dispnea, terleme yapabilir. % 6-10 konsantrasyonu görme bulanıklığı, bilinç kaybı oluşturabilir. % 10 ve üzerinde yaşam sona erer

Duman ve Gaz Maruziyetini Önlemek İçin Çıkan gaz ve dumanın ortam havasına karışmadan, solunum seviyesinin altından lokal aspirasyon yöntemi ile alınarak dışarı atılmalıdır.

Duman ve Gaz Maruziyetini Önlemek İçin Lokal aspirasyon yoksa, uygun maske kullanılmalıdır. Açık alanda veya kesme işlemi yapılıyor ise, rüzgar veya hava akımı arkaya alınarak işlem yapılmalıdır.

Kaynak Işınlarının Riskleri Gözün retina tabakasında ve Ciltte kahverengi lekeler oluşur. Azot monoksit, azot dioksit ve Fosgen’in oluşmasına neden olur. Göz merceği korneada hasara neden olabilir. Deri altında su toplanmasına neden olan ciddi yanıklara neden olur.

Kaynak Işını Maruziyetini Önlemek İçin Çalışma sırasında vücutta açık yer bulunmamalıdır. Bilekleri örten yanmaz deri eldiven, yüz siperi veya kaynakçı gözlüğü kullanılmalıdır. Gözlük camının koyuluk derecesi kaynak için seçilen akım şiddetine göre seçilmelidir. Çevrede çalışanları korumak için kaynak yapılan bölgenin etrafı paravana ile çevrilmelidir.

Elektrik Çarpma (Şoku)Riskleri Kaynak makinasının boşta çalışması sırasında gerilimin 65- 100 V’a çıkması, İyi izole edilmemiş ıslak eldiven kullanılması, Kaynak penslerinin, kabloların sağlam ve akım geçirmeyecek şekilde iyi izole edilmemiş olması, Makinanın topraklamasının yapılmaması Kaynak makinasının boşta çalışması sırasında kaynak pensinin omza veya koltuk altına konması, Dar yerlerde yapılan kaynakta kaynakçının bastığı yerin metalik olması, Kaynak makinası çalışırken kaynak kablosunun takılması veya kutuplarının değiştirilmesi.

Elektrik Çarpma Riskine Karşı Önlemler Kaynak makinası boşta çalışırken pens koltuk altına ve omza konmamalı, tahta bir masaya veya askıya asılmalıdır. İyi izole edilmiş kuru eldiven kullanılmalıdır, Enerji ileten kablolarda ekleme ve izolasyon bozukluğu olmalıdır.

Elektrik Çarpma Riskine Karşı Önlemler Kaynak penslerinin ve sıcak hava üfleci torcun el ile tutulan kabza kısmının ısı ve elektrik şokuna karşı izalosyonu tam olmalıdır. Makina gövde topraklama bağlantısı ve bütün tesisat topraklaması yapılmalıdır. Kazan, kabin, tank v.s. dar yerlerde yapılan elektrik kaynağında doğru akım kullanılmalıdır. Dar yerlerde yapılan kaynakta, metale teması önleyecek şekilde lastik veya tahta altlıklar kullanılmalıdır. Kaynak kablosu makinada akım yokken takılmalı veya kutupları değiştirilmelidir. Elektrotla çalışma sırasında elektrodun metale yapışması halinde pense derhal açılıp devre kesilmeli ve yapışmış olan elektrot başka bir el aleti ile alınmalıdır.

Yangın Nedenleri Kaynak esnasında oluşan kıvılcımın çevredeki yanıcı malzemelerle teması, Kıvılcımın kaynakçı giysileri ile teması

Yangın Riskine Karşı Alınacak Önlemler Kaynak yapılan bölgenin (11m.) yakınında yanıcı gaz yayan sıvı (benzin, solvent vb.) olmamalıdır. Yanıcı maddelere yakın yerlerde kaynak yapılacak ise önce bölge iyice havalandırılmalı, yanıcı maddelerin üzeri örtülmeli, kaynak kıvılcım ve çapakların düşeceği yerler ıslatılmalı, yangın söndürme cihazları hazır bulundurulmalıdır. Kıvılcım sıçramalarına karşı en az üç tarafı paravan ile çevrilmelidir. Kaynak yapılacak bölgede bulunabilecek yağ, boya ve benzeri kirlilikler temizlenmelidir. Yanmaz önlük, bilekleri örten yanmaz deri eldiven,uzun konçlu ayakkabı veya yanmaz tozluk ve uygun iş elbisesi kullanılmalıdır.

Kaynak Esnasında Patlama Riskleri Kapalı kapları kontrol etmeden üzerinde kaynak yapmak. Daha önce içinde benzin veya başka yanıcı madde depolanmış olan kaplarda kaynak yapmak. Patlayıcı ve patlama ortamı bulunan yerlerde kaynak yapmak.

Patlama Riskine Karşı Alınacak Önlemler Kapalı bir kabın kaynağı söz konusu ise; kabın kapağı açılmalı, gerekli kontrolleri ve ölçümleri yaptıktan sonra kaynak yapılmalıdır. Daha önce içinde benzin veya başka yanıcı madde depolanmış olan kaplarda kaynak yapmak gerekirse; kabın kapağı açılıp içi su ile doldurulmalı, içinde birikmiş yanıcı gaz ve buharın dışarı çıkması sağlanmalı, yıkama işlemi tamamladıktan sonra, kaynak yapılacak bölgeye kadar içi su ile doldurulmalı ve kapağı açık halde kaynak yapılmalıdır.

Patlama Riskine Karşı Alınacak Önlemler Patlayıcı malzemelerin bulunduğu yerlerde kaynak yapmamak veya patlayıcı malzemeleri ortamdan uzaklaştırdıktan sonra kaynak yapmak. Ortam ölçümleri (örneğin metan gazı ölçümü gibi) mutlaka yapılmalıdır. Bu gibi yerlerde kaynak söz konusu olduğunda iş güvenliğinden sorumlu kişi ile mutlaka görüşülmeli ve onay alınmalıdır.

Gürültüden Kaynaklanan Riskler - Kalıcı ve ağır yoğun işitme kaybı, - Kulak çınlaması, - Yorgunluk, stres, vb., - Denge kaybı, dikkat dağılması, - İletişim sorunları vb

Gürültüden Kaynaklanan Risklerden Korunma Daha az gürültü düzeyine sahip makina ve ekipman seçmelidir. Makina üzerinde yalıtım yapılmalıdır. Kaynak işlemi ayrı bölmelerde (kabinlerde) yapılmalıdır. Kulak tıkaçı veya kulaklık kullanılmalıdır.

İşyeri Ortamındaki Tozlardan Kaynaklanan Riskler 5 mikrondan küçük solunabilir metal tozları ( mesleki zehirlenme, kanser veya alerji) Diğer ortam tozları

İşyeri Ortamındaki Tozlardan Kaynaklanan Risklerden Korunma İşyeri tabanı toz biriktirmeyi en az düzeyde tutacak şekilde yapılmalıdır. İşyeri zaman zaman temizlenmelidir. İyi bir havalandırma ve lokal aspirasyon sisteminin kurulmalıdır. Toz maskesi kullanılmalıdır.