MATEMATİK ALANINDA YAPTIĞI ÇALIŞMALAR Atatürk ve Eğitim ATATÜRK’ÜN MATEMATİK ALANINDA YAPTIĞI ÇALIŞMALAR

Atatürk'ün öğretim hayatında matematik dersiyle arasının Atatürk ve Eğitim Atatürk'ün öğretim hayatında matematik dersiyle arasının çok iyi olduğu, hatta matematik dersindeki üstün başarısından dolayı matematik öğretmeni tarafından “Kemal” adının verildiğini biliriz. Mustafa Kemal, Selanik Askeri Rüştiyesindeyken, matematik öğretmeni yüzbaşı Mustafa efendi sınıfa gelmediğinde de onun yerine birçok kez bu dersi vermiştir. Mustafa Kemal’in matematiğe olan ilgisi hayatının ileriki yıllarında da devam etmiştir.

1928 yılında Latin harflerinin kabulü ile birlikte Atatürk ve Eğitim Mustafa Kemal lise yıllarında iken Edebiyat ve dile olan ilgisi de başlamış, hayatının ileriki yıllarında da devam etmiştir. 1928 yılında Latin harflerinin kabulü ile birlikte Türkçe’yi, Arapça ve Farsça kelimelerden arındırma çalışmaları başlamıştır. Bu çerçevede Mustafa Kemal’in çabaları ile 1932 yılında “Türk Dil Kurumu” kurulmuştur. Türk Dil Kurumu’nun kuruluş amacı Türkçe kelimelerin yaygınlaşmasını sağlamak, Türkçe’nin zenginliğini ortaya koyarak Türk dilinin dünya üzerindeki saygınlığını artırmak ve Türkçe’yi bilimsel alanda etkili ve zengin bir dil haline getirmektir.

Atatürk ve Eğitim Dil ile matematiksel kültür arasında sıkı bir bağ vardır. Mustafa Kemal de bu fikri benimser ve ölümünden bir buçuk yıl kadar önce, 3. Türk Dil Kurultayından (24-31 Ağustos 1936) hemen sonra 1936-1937 yılı kış aylarında kendi eliyle “Geometri” adlı kitabı yazar.

Atatürk ve Eğitim Atatürk, geometri kitabını bir takım Fransızca geometri kitaplarını okuduktan sonra hazırlamış ve yapıt ilk kez 1937 yılında Geometri öğretenlerle, bu konuda kitap yazacaklara kılavuz olarak Kültür Bakanlığınca yayınlanmıştır.

Atatürk ve Eğitim Bu 44 sayfalık yapıttaki boyut, uzay, yüzey, düzey, çap, yarıçap, kesek kesit, yay, çember, teğet, açı, açıortay, içters açı, dışters açı, taban, eğik, kırık, çekül, yatay, düşey, yöndeş, konum, üçgen, dörtgen, beşgen, köşegen, eşkenar, ikizkenar, paralelkenar, yanal, yamuk, artı, eksi, çarp, bölü, eşit, toplam, oran, orantı, türev, alan, varsayı, gerekçe gibi terimler Atatürk tarafından türetilmiştir.

Atatürk ve Eğitim Yapıttaki tanımların tümünü Atatürk yazmıştır. Her tanım, ilgili kavramı tüm öğeleriyle eksiksiz ve açık biçimde anlatmakta, özel ve temel nitelikleri içermektedir. Gerekli ve yeterli örnekler de verilmiştir.

Atatürk ve Eğitim Atatürk terim çalışmalarının ülkedeki etkisini öğrenmek için, 1937 yılı sonbaharında, Sivas'a giderek, vaktiyle Sivas Kongresini topladığı lise binasında, dokuzuncu sınıfın geometri dersine girmiştir.

Atatürk ve Eğitim Bu derste eski terimlerle öğrenimin zorluğunu bir kez daha saptayan Atatürk, "Bu anlaşılmaz terimlerle, öğrencilere bilgi verilemez" diyerek kitabı atmış ve sonra tahta başına geçip "dili" yerine "kenar", "müselles" yerine "üçgen", "müselles mütesaviyül adla" yerine "eşkenar üçgen", "zaviye" yerine "açı" terimlerini kullanarak ünlü Pisagor teoremini öğrencilere anlatmıştır.

Atatürk, bu inceleme gezisinde yanında bulunan Atatürk ve Eğitim Atatürk, bu inceleme gezisinde yanında bulunan Kültür Bakanı Saffet Arıkan'a tüm okul kitaplarının yeni terimlerle, hemen yazılması emrini vermiş ve Türkçeleştirilmiş terimlerle iki ayda hazırlanan kitaplar bütün okullara Kültür Bakanlığınca gönderilmiştir.