COĞRAFYA PERFORMANS ÖDEVİ NÜFUSUN DAĞILIŞINI ETKİLEYEN DOĞAL FAKTÖRLER COĞRAFYA PERFORMANS ÖDEVİ ADI: BATUHAN SOYADI: ATEŞ SINIFI: 10-I NUMARASI: 932

1. Yer Şekilleri: Yeryüzü şekilleri ve yükselti ile nüfus dağılışı arasında, sıkı bir paralellik vardır. Gerçekten de, ülke içi bölgelerde ve yüksek plato yüzeyleri, dağ sıraları ve tek tek yükselen volkanik dağ kütleleri, hemen hemen boş denecek kadar çok seyrek nüfuslu bölgelerdir. Bu bölgeleri çevreleyen alçak platolar ve ovalar nisbeten yoğun nüfuslanma bölgeleri olarak göze çarpar. Türkiye kıyı bölgelerinin hemen ardında yükselen sıradağlar, özellikle kuzey ve güneyde, kıyı bölgeleri ile iç bölgelerin ova ve platolarını birbirinden ayırmıştır. Bu sıradağlar, yüksek kesimlere çıkıldıkça, çok az nüfus barındırır. Bu bölgelerde, belli yüksekliklerden sonra, devamlı yerleşme merkezleri ortadan kalkar. Bunun yerini, geçici yerleşme şekilleri alır. İç Anadolu Bölgesi’nde nüfuslanma Konya, Kayseri, Eskişehir ovaları ile Haymana platosunda nüfus yoğunluğu belirgin olarak artar. Buna karşılık Tuz Gölü çevresi, Bozok yaylası gibi yüksek platolar çok az nüfuslanmış yerlerdir. Akdeniz bölgesi, gerek Ege ve gerekse Karadeniz Bölgesi kıyı kuşaklarına göre, Çok az nüfus barındırır. Bölgede Çukurova, Hatay ve Antalya ovalarında nüfus fazla iken Teke ve Taşeli platoları kıyıya çok yakın olmasına rağmen arazi yapısı nüfuslanmaya elverişli olmadığı için oldukça tenhadır.

Akdeniz bölgesi, gerek Ege ve gerekse Karadeniz Bölgesi kıyı kuşaklarına göre, Çok az nüfus barındırır. Bölgede Çukurova, Hatay ve Antalya ovalarında nüfus fazla iken Teke ve Taşeli platoları kıyıya çok yakın olmasına rağmen arazi yapısı nüfuslanmaya elverişli olmadığı için oldukça tenhadır. Marmara bölgesinde ovalar ve havzalar, oldukça sık nüfuslu bölgelerdir. Bununla birlikte Yıldız Dağları, Kocaeli platosunun iç ve kuzey yöreleri, Biga yarımadasının iç kesimleri seyrek nüfusludur. Doğu Anadolu Bölgesi’nde nüfus azdır ve seyrek dağılmıştır. Nüfus genelde çöküntü ovalarında toplanmıştır. Yüksek platolar ve dağ kütleleri seyrek nüfuslu bölgelerdir. Hakkari bölümü, Karasu – Aras Dağları ve çevresi en az nüfuslu yerlerdir. Buna göre, Türkiye genelinde, nüfusun sık ya da seyrek olmasında öncelikle yükselti ve yer şekillerinin elverişli olup olmaması etkilidir. Türkiye,’de yerleşmenin dikey sınırı yaklaşık 2000 – 2400 m’lerde genel olarak sona erer. Bununla birlikte Ege Bölgesi’nde 800 m, iç Anadolu’da 1500 m, Doğu Anadolu’da 2000 m, Karadeniz ve Akdeniz Bölgeleri’nde 1000 metrenin üzerindeki yerler çok seyrek nüfusludur.

2. İklim: Sıcaklık ve yağış nüfusun dağılışını etkileyen en önemli iklim elemanlarıdır. Ilıman iklim bölgelerinde yeterli yağış alan yerler sık nüfusludur. Yağışın çok az ve sıcaklığın yüksek olduğu çöl bölgeleri ve sıcaklığın yıl boyunca sıfır derecenin altında olduğu kutup bölgeleri ile dağlık alanlar nüfuslanmayan yerlerdir. Ülkemizde genel olarak iklim şartlarının elverişli olduğu kıyı bölgelerimiz yoğun nüfusludur. Buna karşılık, iklimin soğuk olduğu Doğu Anadolu ve diğer bölgelerimizdeki yüksek sahalar seyrek nüfusludur. Ayrıca Tuz Gölü çevresi ve Konya havzası gibi kurak sahalar da seyrek nüfuslu alanlardır.

3. Kara ve Deniz Dağılımı: Dünya nüfusunun büyük bir kısmı  Kuzey Yarım Küre’de toplanmıştır. Sebebi, karaların geniş alan kaplamasıdır.

4. Toprak Özellikleri: İnsanın bir yere yarleşmesi, orayı işlenebilir hale getirmesi toprak ve su kaynaklarına bağlıdır. Verimli topraklar nüfusun fazla olduğu yerlerdir. Örneğin, Çukurova, Bafra, Amik, Çarşamba, Gediz ve Bursa ovalarının verimli olması buralarda nüfusun yoğunlaşmasına neden olmuştur. Buna karşılık tuzlu ve kıraç toprakların geniş yer tutuğu Tuz Gölü çevresi çok tenhadır.

5. Su Kaynakları: Türkiye’nin büyük bir bölümünde yarı kurak iklim koşulları görülür. Bu durum su kaynaklarının önemini artırmıştır. Örneğin İç Anadolu Bölgesi’nde yerleşmelerin Kızılırmak vadisi ve çevresindeki dağların eteklerinde kıvrılmış olması nüfusun dağılışında su kaynaklarının önemini açıkça ortaya koyar. Aynı şekilde Karadeniz Bölgesi’nde nüfusun dağınık olması arazi yapısı yanında su kaynaklarının fazla ve her yerde bulunmasının bir sonucudur.

6. Bitki Örtüsü: Bitki örtüsünün gür olduğu yerler tarla açma ve yerleşme için elverişli olmadığı için bu yerlerde nüfus seyrektir. Ancak ormanlardan hem inşaat malzemesi ve yakacak temininde hem de sanayide yararlanılması nedeniyle ormanların yakınında çok sayıda kır yerleşmesi bulunmaktadır.

KAYNAKÇA https://www.nkfu.com/turkiyede-nufusun-dagilisini-etkileyen-faktorler/ http://www.bilgiustam.com/nufus-ve-yerlesmeyi-etkileyen-faktorler/ http://alamankale.blogspot.com.tr/2011/01/nufusun-daglsn-etkileyen-faktorler.html