KEREM GUVENTURK CAN DIVITOGLU 11/C ELESTIREL YAZI TURU KEREM GUVENTURK CAN DIVITOGLU 11/C

İÇİNDEKİLER Eleşetiri nedir? Eleştirel yazının genel özellikleri Ünlü eleştiri yazarları ve örnekleri Tanıdık bir örnek Ikı yazıyı karsılastırma

ELESTİRİ NEDİR Bir sanat eserini olumlu yada olumsuz verilere dayanan yargılayıp eserin gerçek değerini ortaya koymak amacıyla yazılan yazı türüdür

ELESTIREL YAZININ GENEL OZELLIKLERI Öznellikten uzak olmalıdır Doğrudan esere yönelik olmalıdır Eleştiri yapılırken somut verilerden yararlanılmalıdır Eserin olumla ve olumsuz yönleri birlikte ele alınmalıdır Her eser ya da sanatçı eleştirin konusu olabilir Eleştiride daha çok açıklama, tanık gösterme, örnekleme,tartışma gibi anlatım tekniklerinden faydalanır

… Eleştiriye konu alan eser yalın bir dille anlatılır. Eleştirilen eserin kimin tarafından, zaman ve çevrede , hangi şartlar altında yazıldığı dikkate alınmalıdır. Eleştirilen eser, konusu, dili, üslubu, tekniği kahramanları gözlem ve betimlemeleri bakımından değerlendirilir.

ELEŞTİRİYİ FARKLI KILAN ÖZELLIKLER Eleştiri yazıları başka bir esere bağlıdır Herhangi bir eleştiri yazısının başka bir eserin yokluğu durumunda var olması söz konusu olamaz Eleştiri yazıları yaratıcılık özelliğinden yoksundur

ELEŞTİRİ YAZARININ ÖZELLİKLERİ Geçmişin ve çağın sanat olaylarını iyi bilmeli. Geniş bilgi ve kültür birikimi olmalı. Dünya edebiyatı, sanatı ve kültürüyle ilgili genel bilgilere sahip olmalı. Eleştirdiği konuyu, eseri veya olayı bütün olarak kavramalı. Bir sanat eserinin gerçek değerini, özünü, yapısını ve değerli ve değersiz yönlerini ortaya koymalıdır.

ELEŞTİREL BAKIŞ AÇILARI Tarihi eleştiri Sosyolojik eleştiri İzafi eleştiri İzlenimci eleştiri Yapısal eleştiri

ELEŞTİRİ TÜRLERİ 1) İZLENİMSEL ELEŞTİRİ Edebi eserlerin okuyucu üzerinde bıraktığı etkilerden, izlenimlerden yola çıkılarak yapılan eleştirilere izlenimci eleştri denir. Eleştirmenin bir eseri kendi zevk , algılama, değer ölçülerine göre incelediği eleştiri türüdür.

ELEŞTİRİ TÜRLERİ 2)NESNEL (BİLİMSEL) ELEŞTİRİ Edebi eserlerin içerik yapı ve üslupları üzerinde tarafsız olarak yapılan eleştirilere de bilimsel eleştiri denir. Kişisel yargılara varmaktan kaçınmaya çalışır. Bilimsel araştırmalardan yararlanarak eseri tarafsız bir gözle değerlendirir. Eseri ister beğensin ister beğenmesin kendi duyguları işin içine katmadan eserin sanat değerini ortaya koymaya çalışır.

BATIDA ELEŞTİRİ Aristo’nun sanat ve sanat hakkındaki düşüncelerini açıkladığı “Poetika” isimli eseriyle eleştiri türü başlamıştır. Bir sanat eserini değerlendirmek için kullanılacak ölçüler keşfedilmiştir. Klasik eleştiri anlayışının hakim olduğu bu dönemden sonra Ortaçağ’dan 19.yüzyıla kadar Neoklasik eleştiri anlayışı hüküm sürmüştür. Bu eleştiri anlayışı insan psikolojisiyle eser arasındaki ilgiyi anlamaya ve çözmeye çalışır.

BATIDA ELEŞTİRİ 19. yüzyıl’da romantik eleştiri anlayışı doğar. Bu anlayışın ön planda olduğu dönemde eleştiri kavramı daha çok ele alınmaya başlar. Eleştirinin malzemesi ve yöntemleri artar. Bugün hala tartışılmaya devam eden görüşler (realizm,naturalizm ,sembolizm...) 19.yüzyıl’da doğmuştur. 20.yüzyıl’da ortaya çıkan modern eleştiri anlayışı çeşitli ülkelerde farklı anlayışların doğmasına neden olmuştur.

TÜRK EDEBİYATI’NDA ELEŞTİRİ ELEŞTİRİ Eleştiri türü Türk edebiyatına makale, fıkra, deneme ve sohbet gibi Batı’dan Tanzimat Dönemin’de geçmiştir. İlk başlarda dil ile ilgili eleştiriler yazılmıştır. Sonra özellikle Namık Kemal ve Recaizade Mahmut Ekrem ,eleştiri türünün sınırlarını genişletmiştir. Servet-i Fünun edebiyatının döneminde ise Batı tarzında eleştiriler kaleme alınmıştır. İLK ELEŞTİRİ ESERİ: Namık Kemal’in 1855’te yazdığı "Tahrib-i Harabat "adlı eseri

ÜNLÜ ELEŞTİRİ YAZARLARI Şinasi Namık Kemal Recaizade Mahmut Ekrem Boielau Anatole France

ÜNLÜ ELEŞTİRİ ESERLERİ Takdir-i Elhan (Recaizade Mahmut Ekrem) Le Lutrin (Boielau) Sur la voie glorieuse (Anatole France) Şiir Tahlilleri/Öykü Tahlilleri (Mehmet Kaplan) Shakespeare, The Inventıon Of The Human (Harold Bloom) Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış (Berna Moran)

BULMACA

ELEŞTİRİ ÖRNEĞİ Campbell’s Soup (Andy Warhol) adlı sanat eseri üzerine getirilen bir eleştiri.

ELEŞTİRİ ÖRNEĞİ VE ESER İNCELEME Yazı adı : “Bahar ve Kelebekler” Üstüne Yazar: Ali Canip Yöntem Eleştirilen eser: Bahar ve Kelebekler

Örnek Video http://www.youtube.com/watch?v=FQh0OdCSx18 (08.22)