«YOĞUNLUĞUNA YAŞANMIŞ» BİR HAYAT ATAOL BEHRAMOĞLU «YOĞUNLUĞUNA YAŞANMIŞ» BİR HAYAT

Ataol Behramoğlu, 13 Nisan 1942’de, Azerbaycan kökenli bir ailenin çocuğu olarak babasının yedek subaylığı sırasında Çatalca’da doğdu. Bir süre Ankara Hukuk Fakültesi’ne devam etti, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü’nün derslerini izledi, aynı fakültenin Rus Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi (1966). İlk şiir kitabı “Bir Ermeni General” 1965’te, kitaplaşan ilk çevirisi “İvanov” (Anton Çehov) 1967’de basıldı.

1970’de yayımlanan ikinci şiir kitabı “Bir Gün Mutlaka”, kuşağının öncü yapıtlarından biri olarak kabul edildi. 1970’de İsmet Özel ile yayımlamaya başladıkları “Halkın Dostları” dergisi geniş yankı uyandırdı.  1975’te kardeşi Nihat Behram ile çıkardıkları edebiyat-kültür dergisi “Militan” (kimi sayıları beş bine ulaşan tirajıyla) büyük ilgi gördü. Bu dönemde Ataol Behramoğlu’nun “Ne Yağmur…Ne Şiirler…(1976)”, “Kuşatmada (1978)”, “Mustafa Suphi Destanı (1979)”, “Dörtlükler (1980)” adlı kitapları yayımlandı.

“İyi Bir Yurttaş Aranıyor” başlığı altında topladığı şiirler Türkiye’de “siyasal kabare” türünün ilk örneklerinden biri olarak birçok kez izleyiciye sunuldu (1981). Paris Sorbonne Üniversitesi “Centre de Poétique Comparée” bölümü çalışmalarına katıldı. 1986’da Paris’te Fransızca Türk edebiyatı dergisi “Anka”yı kurdu ve yönetti Bu yıllarda Ataol Behramoğlu Avustralya’dan Finlandiya’ya birçok ülkede katıldığı toplantılarda konuşmalar yaptı, şiirlerini okudu.

Hakkındaki davaların yargıtay aşamasında beraatle sonuçlanması üzerine Haziran 1989’da ülkeye döndü. 1995’te Türkiye Yazarlar Sendikası Genel Başkanı seçildi. PEN Yazarlar Derneği 2002 yılı "Dünya Şiir Günü Büyük Ödülü"nü aldı. 50 yıllık şiir serüveninden kendi yaptığı bir seçmeler “Beyaz, İpek Gibi Yağdı Kar” adıyla Cumhuriyet kitapları arasında yer aldı.

Şiir • Bir Ermeni General (1965)  • Bir Gün Mutlaka (1970)  • Yolculuk Özlem Cesaret ve Kavga Şiirleri (1974)  • Ne Yağmur... Ne Şiirler... (1976)  • Kuşatmada (1978)  • Mustafa Suphi Destanı (1979)  • Dörtlükler (1983)  • İyi Bir Yurttaş Aranıyor (1983) (Ankara Sanat Tiyatrosu tarafından oyunlaştırılmıştır.)  • Türkiye Üzgün Yurdum, Güzel Yurdum (1985)  • Kızıma Mektuplar (1985) 

Şiirler 1959-1982 (1983)  • Eski Nisan (1987)  • Bebeklerin Ulusu Yok(1988)  • Bir Gün Mutlaka-Toplu Şiirler I(1991)  • Yaşadıklarımdan Öğrendiğim Bir Şey Var-Toplu Şiirler II (1991)  • Kızıma Mektuplar- Toplu Şiirler III(1992)  • Sevgilimsin (1993)  • Aşk İki Kişiliktir(1999)  • Yeni Aşka Gazel(2002)  • İki Ağıt(2007)  • Beyaz İpek Gibi Yağdı Kar (2008)  • Okyanusla İlk Karşılaşma(2008)  • Hayata Uzun Veda(2008)  • Beyaz İpek Gibi Yağdı Kar (2008) 

Deneme-İnceleme • Yaşayan Bir Şiir (1986),eklerle yeni basım 2007  • Şiirin Dili-Anadil (1995),eklerle yeni basım 2007  • Utanıyorum (1996)  • Mekanik Gözyaşları (1997)  • Nazım’a Bir Güz Çelengi (1997),eklerle yeni basım: Nazım Hikmet-Tabu ve Efsane(2008)  • İki Ateş Arasında (1998)  • Kimliğim İnsan(1999)  • Başka Bir Açı(2000)  • Gerçeklik Duygusunun Kaybolması(2001) 

• Rus Edebiyatı Yazıları (2001)  • Rus Edebiyatında Puşkin Gerçekçiliği(2001)  • Kendin Olmak ya da Olmamak(2003)  • Yeni Ortaçağın Saldırısı (2004)  • Biriciktir Aşk(2005)  • Rus Edebiyatının Öğrettiği(2008)  • Sivil Darbe(2009)  • Benim Prens Adalarım(2010)

Anı • Aziz Nesinli Fotoğraflar (1995) /  Yeni Basım "Aziz Nesin'li Anılar" (2008)  Gezi • Başka Gökler Altında (1996),eklerle yeni basım 2010  • Yurdu Teninde Duymak(2008)  Oyun • Lozan(1993)  Mektup • Genç Bir Şairden Genç Bir Şaire Mektuplar(İ.Özel'le mektupları,1995)  • Şiirin Kanadında Mektuplar(M.Demirtaş'la mektupları,1997) 

Çocuk • Yiğitler Yiğiti ve Uçan At Masalı(şiir-masal)  • Dünya Halk Masalları(çeviri-uyarlama)  • Düşler Kuruyorum (kitapta bölüm)  • M.Zoşçenko-Lastik Papuçlar(çeviri)  Antoloji • Büyük Türk Şiiri Antolojisi (2 cilt,1987, eklerle yeni basım  • Dünya Şiiri Antolojisi ( 4 cilt,1997 Ataol Behramoğlu-Özdemir İnce)  • Çağdaş Bulgar Şiiri Antolojisi(1983,Özdemir İnce-Ataol Behramoğlu, eklerle yeni basım 2008)  • Çağdaş Rus Şiiri Antolojisi(eklerle yeni basım, 2008)  • Uçur Diye, Ey Aşk(Tematik Aşk Şiirleri,2007) 

Çeviri • Anton Çehov-Büyük Oyunlar(İvanov-Orman Cini-Vanya Dayı-Martı-Üç Kızkardeş-Vişne Bahçesi)  • Aleksandr Puşkin-Bütün Öyküler,Bütün Romanlar  • Aleksandr Puşkin-Seviyordum Sizi(şiirler)  • Maksim Gorki-Yaşanmış Hikâyeler  • İvan Turgenev-Arefe  • Mihail Lermontov-Hançer(şiirler)  • Jose Marti-Göklerde Eriyip Gitmek İsterdim(şiirler)  • E.Babayev-Nâzım Hikmet  • V.Tulyakova-Nâzımla Son Söyleşimiz  • A.Fevralski-Nâzım'dan Anılar  • S.Viladimirov,D.Moldvaski-Mayakovski  • A.M.Şamsuddinov-Türkiye Ulusal Kurtuluş Savaşı Tarihi  • Fyodor Dostoyevski-Puşkin Üzerine Söylev  • G.D.Obiçkin-Lenin, Hayatı ve Mücadelesi • Nazım Hikmet-Kadınların İsyanı (oyun), Yalancı Tanık (oyun), Aynı Mahalleden İki Kişi (senaryo)