OLTU HAVZASININ YAPISAL EVRİMİ STRUCTURAL EVOLUTION OF THE OLTU BASIN Hüseyin YILMAZ - Ali YILMAZ C.Ü. Mühendislik Fakültesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümü, 58140, Sivas,Türkiye. C.Ü. Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, 58140, Sivas, Türkiye.

Doğu Anadolu ve çevresinin yalınlaştırılmış haritası ve inceleme alanının konumu.

Oltu havzasının jeoloji haritası ve jeolojik kesiti (Özdemir, 1981; Konak vd., 2001; MTA, 2002; Yılmaz vd., 2003 ve yeni gözlemler

Foto 186: Olur güneyi Üst Jura-Alt Kretase yaşlı kırıntılı-karbonat ardalanması oldukça ileri düzeyde deformasyona uğramış yayönü istif. Yer yer çökelimle yaşıt slump yapıları yaygın. Yayönü topluluk: Üst Jura-Alt Kretase yaşlı kırıntılı-karbonat ardalanması oldukça ileri düzeyde deformasyona uğramış yayönü istif. Yer yer çökelimle yaşıt slump yapıları yaygın.

Alicik köyü kuzeydoğusundaki ofiyolitli karışık: Jura-Kretase volkanitleri, kireçtaşlarıyla ve serpantinleşmiş peridotitler. Foto 176: Alicik köyü kuzeydoğusundaki dere boyunca Jura-Kretase volkanitleri ve kireçtaşlarıyla temsil edilen bölümün içinde volkanik kırıntılı düzeylerin yanısıra peridotit ve değişik yaşlarda kireçtaşı blokları kapsayan bir ofiyolitli melanj görüntüsü vermektedir.

Kampaniyen yaşlı delta çökelleri (Yay önü havza) ve Maastrihtyen-Paleosen yaşlı sığ denizel karbonat ara katkılı kırıntılılar (Atlılar formasyonu) arasındaki açısal yumsuzsuzluk (Erzurum-Olur yöresi). Erzurum-Olur yöresi, Atlılar köyü yakınları. Altta Kampaniyen yaşlı delta çökelleri (Yay önü havza) ve üstte Maastrihtyen yaşlı sığ denizel karbonat ara katkılı kırıntılılar arasındaki açısal yumsuzsuzluk.

Aşağı Çamlı doğusunda Paleosen-Eosen yaşlı birimler ve ofiyolitli karışık ilişkisi (Bakış kuzeydoğuya). Üst Paleosen-Alt Eosen çakıltaşı-kumtaşı ardalanması (Bahçelikışla f.)-Türbiditik kumtaşı -silttaşı (Vişneli f.) Ofiyolitli karışık Foto 153: Aşağı Çamlı doğusunda Oligo-Miyosen, Eosen ve ofiyolit ilişkisi. Bakış kuzeydoğuya

Ofiyolitli karışık Üst Paleosen-Alt Eosen yaşlı kırıntılı birimleri tektonik olarak üzerliyor (Aşağı Çamlı kuzeyi, bakış doğuya). Ofiyolitli karışık Üst Paleosen-Alt Eosen çakıltaşı-kumtaşı ardalanması (Bahçelikışla f.)-Türbiditik kumtaşı -silttaşı (Vişneli f.) Foto 161: Aşağı Çamlı kuzeyindeki ofiyolitli melanj, Eosen Oligo-Miyosen ilişkisi (bakış doğuya).

Alt Eosen türbitik kumtaşı-silttaşı (Vişneli f. ) Oligo-Miyosen kırıntılı birimleri (Deliktaş f.) Alt Eosen kırıntılılarını (Vişneli f.)uyumsuzşlukla örtüyor (Çengelli köyü ve doğusu) Alt Eosen türbitik kumtaşı-silttaşı (Vişneli f. ) Geç Oligosen-Erken Miyosen çakıltaşı, kumtaşı, çamurtaşı, silttaşı, tüf ve kireçtaşı (Deliktaş f.) Çengelli köyü Foto 172: Çengelli köyü ve doğusunda Deliktaş formasyonu (Oligosen) Vişneli formasyonununun (Alt Eosen) değişik fasiyeslerini uyumsuzlukla örtüyor.

Alt Eosen türbitik kumtaşı-silttaşı (Vişneli f. ) Çengelli köyünün kuzeydoğusunda Alt Eosen, Oligo-Miyosen üzerine bindiriyor (yerel tektonik). Alt Eosen türbitik kumtaşı-silttaşı (Vişneli f. ) Geç Oligosen-Erken Miyosen çakıltaşı, kumtaşı, çamurtaşı, silttaşı, tüf ve kireçtaşı (Deliktaş f.) ) Foto 171: Çengelli köyünün kuzeydoğusunda Eosen, Oligosen üzerine bindiriyor (yerel tektonik).

Foto 202: Foto 204: Jura-Kretrase Yay önü toplulukğu uyumsuzlukla üzerleyen Eosen yaşlı birimler (Dağdibi köyü doğusu, bakış kuzeye) Jura-Kretrase yay önü topluluk Foto 204: Dağdibi köyü doğusu. Jura-Kretrase Yay önü topluluk, Orta Eosen yaşta Dağdibi formasyonu ve Üst Eosen Yaşta Karataş formasyonu Üst Eosen bazaltik- andezitik lav, piroklastik ve volkanoklastikler (Karataş f. Orta Eosen çakıltaşı-kumtaşı-silttaşı (Dağdibi f.)

andezitik lav, piroklastik ve volkanoklastikler (Karataş f.) Geç Oligosen-Erken Miyosen çakıltaşı, kumtaşı, çamurtaşı, silttaşı, tüf ve kireçtaşı (Deliktaş f.) Üst Eosen bazaltik-andezitik lav, piroklastik ve volkanoklastikleri (Karataş f.) uyumlu olarak üzerliyor (Dağdibi köyü doğusu, bakış kuzeye). Geç Oligosen-Erken Miyosen çakıltaşı, kumtaşı, çamurtaşı, silttaşı, tüf ve kireçtaşı (Deliktaş f.) Üst Eosen bazaltik- andezitik lav, piroklastik ve volkanoklastikler (Karataş f.) Foto 202: Dağdibi köyü doğusu. Oligo-Miyosen yaşlı birimlerdeki güneye dalımlı devrik senklinal. Kanatlarda kırmızı alacalı düzey, çekirdekde ise kırıntılı ve jips ardışımlı birim görülmektedir.

Geç Oligosen polijenik taban çakıltaşı (Deliktaş f.) Ofiyolitli karışık ve Oligo-Miyosen arasındaki uyumsuzluk ilişkisi (Aşağı Çamlı batı-kuzeybatısı, bakış batıya). Geç Oligosen polijenik taban çakıltaşı (Deliktaş f.) Ofiyolitli karışık Foto 160: Aşağı Çamlı batı-kuzeybatısında ofiyolitli melanj Oligo-Miyosen arasımndaki uyumsuzluk ilişkisi (bakış batıya).

Kanatlarda Oligo-Miyosen yaşlı istif ve çekirdekte ise melanjdan oluşan devrik antiklinal (Dağdibi köyü doğusu, bakış kuzeydoğuya). Ofiyolitli karışıktan oluşan çekirdek Oligo-Miyosen yaşlı kırıntılı istif Oligo-Miyosen yaşlı kırıntılı istif Foto 203: Dağdibi köyü doğusu. Kanatlarda Oligo-Miyosen yaşlı istif ve, çekirdekte ise melanjdan oluşan devrik antiklinal.

Geç Oligosen-Erken Miyosen yaşlı kırıntılılar(Deliktaş f.) Geç Oligosen-Erken Miyosen yaşlı kırıntılılar(Deliktaş f.) içindeki bazaltik-andezitik volkanikler (Narman volkaniti) (Oltu-Bahçecik'in hemen güneyi, bakış doğuya). Geç Oligosen-Erken Miyosen yaşlı kırıntılılar(Deliktaş f.) Olivinli ve ojitli bazalt-ojitli andezit (Narman volkaniti –Deliktaş f.) Foto 165: Oltu-Bahçecik'in hemen güneyinde Oligo-Miyosen yaşlı bazaltik volkanizma karasal kırıntılı düzeyin arasında (bakış doğuya). Geç Oligosen-Erken Miyosen yaşlı kırıntılılar(Deliktaş f.)

Geç Oligosen- Erken Miyosen yaşlı volkanik arakatkılı kırıntılılar (Deliktaş f.) ve üzerindeki kömürlü kırıntılı karbonatlı birim (Susuz f.) geçişi (Alicik doğusu bakış güneye). Susuz köyü batısında Oligo-Miyosen karasal kırıntılılardaki (Susuz f.) açık kömür işletmesi (bakış kuzeybatıya). Foto 125: Susuz köyü batısında açık kömür işletmesinden genel bir görünüm (kıvrımlı yapılar). Bakış kuzeybatıya.

Oligo-Miyosen karasal, jips arakatkılı kırıntılı birimde (Tuztaşı f Oligo-Miyosen karasal, jips arakatkılı kırıntılı birimde (Tuztaşı f.) yatık kıvrımlı katmanlar (Acısu T güneyi, bakış kuzeybatıya). Foto 218: Acısu T güneyi. Alt-Orta Miyosen yaşlı açık sarımsı, katmanlı karasal, jips arakatkılı yatık kıvrımlı katmanlar (Tuzla formasyonu jips üyesi). Aynı birimde kuzeye dalımlı, yataya yakın bindirme düzlemleri boyunca güneye itilmeler, güneye dalımlı kıvrımlar, kıvrımlı-kırıklı yapılar (Oltu kuzeyindeki Oltu-Ardahan çevre yolunun 200m kuzeyi, bakış kuzeydoğuya)

Üst Miyosen bazaltik ve andezitik lav ve piroklastikler (Penek formasyonu), Oligo-Miyosen karasal kırıntıları (Paşalı f.) açısal uyumsuzlukla üzerlemektedir. (Paşalı doğusunda Penek köyü yakınları, batıdan doğuya bakış.. Üst Miyosen bazaltik ve andezitik lav ve piroklastikler (Penek formasyonu) Oligo-Miyosen karasal kırıntılıları (Paşalı f.) Foto 141: Paşalı doğusunda Penek köyünün yakınlarında batıdan doğuya bakış. Oligo-Miyosen kırıntılı kayalarıyla Üst Miyosen-Pliyosen yaşlı lav-tüf-aglomeradan oluşan Penek formasyonu arasındaki uyumsuzluk. Alttaki sarı birimler jips arakatkılı kırıntılı fasiyesiken üstteki yeşil arakatkılı turuncu ara düzey akarsu fasiyesidir.

Foto 224: Oltu kuzeyindeki Oltu-Ardahan çevre yolunda Pliyo-Kuvaterner çökeller (Büyükdere formasyonu) Üst Miyosen çökelleri üzerinde uymsuzlukla yer almaktadır. Foto 224: Oltu kuzeyindeki Oltu-Ardahan çevre yolunda Pliyo-Kuvaterner çökeller Üst Miyosen çökelleri üzerinde uymsuzlukla yer almaktadır.

Foto 223: Oltu'nun hemen kuzeyinde Oltu-Narman yolunun Narman'a doğru çıkışında çakıltaşı-kumtaşı-silttaşı ardışımından oluşan Üst Miyosen-Alt Pliyosen çökellerindeki kumtaşlarındaki çapraz tabakalanma. Foto 223: Oltu'nun hemen kuzeyinde Oltu-Narman yolunun Narman'a doğru çıkışında çakıltaşı-kumtaşı-silttaşı ardışımından oluşan Üst Miyosen-Alt Pliyosen çökellerindeki kumtaşlarındaki çapraz tabakalanma.

Foto 223: Oltu'nun hemen kuzeyinde Oltu-Narman yolunun Narman'a doğru çıkışında çakıltaşı-kumtaşı-silttaşı ardışımından oluşan Üst Miyosen-Alt Pliyosen çökellerindeki kumtaşlarındaki çapraz tabakalanma. Foto 222: Oltu'nun hemen kuzeyinde Oltu-Narman yolunun Narman'a doğru çıkışında çakıltaşı-kumtaşı-silttaşı ardışımından oluşan Üst Miyosen-Alt Pliyosen çökellerinde doğuya eğimli normal fayın yakından görünümü.

Deprem odak mekanizması çözümleri inceleme alanındaki fayların ters bileşenli KD-GB doğrultulu sol yanal doğrultu atımlı faylar olduğunu göstermektedir (Görgün vd., 2011) .