ULUSAL ORGAN VE DOKU NAKLİ KOORDİNASYON SİSTEMİ (UKS) Tıbbi Teknolog Mefaret KARATAŞ Sivas Numune Hastanesi Organ Nakli Koordinatör Yardımcısı
Ulusal Koordinasyon Sistemi Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kurullar UKK (ulusal koordinasyon kurulu) Böbrek, Karaciğer, Kalp, Kornea, Kemik İliği, İmmünoloji Bilim Kurulları Organ Nakli Koordinatörleri Kurulu UKM (ulusal koordinasyon merkezi) BKM (bölge koordinasyon merkezi)
Sistemin amacı Ülke genelinde organ ve doku nakli hizmetleri alanında çalışan kurum ve kuruluşlar arasında gerekli koordinasyonu sağlamak, bağışlanan organ ve dokuların, bilimsel kurallara ve tıbbi etik anlayışa uygun olarak, adaletli bir dağıtımla, en uygun hastalara, en kısa süre içerisinde naklini sağlamaktır.
ULUSAL ORGAN VE DOKU NAKLİ KOORDİNASYON SİSTEMİ (UKS) Organları bağışlanan kişi Organ nakli için bekleyen hasta ULUSAL ORGAN VE DOKU NAKLİ KOORDİNASYON SİSTEMİ (UKS)
Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü ULUSAL ORGAN VE DOKU NAKLİ KOORDİNASYON SİSTEMİ (UKS) Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ulusal Koordinasyon Merkezi Bölge Koordinasyon Merkezi Bölge Koordinasyon Merkezi Bölge Koordinasyon Merkezi Bölge Koordinasyon Merkezi İller İller İller İller İller İller İller İller
BURSA BKM Bursa Çanakkale Balıkesir Yalova Düzce Bilecik İZMİR BKM İSTANBUL BKM ANTALYA BKM İzmir İstanbul Antalya Kütahya Kırklareli Afyon Manisa Edirne Burdur Uşak Tekirdağ Isparta Denizli Kocaeli Konya Aydın Sakarya Karaman Muğla DİYARBAKIR BKM ANKARA BKM ERZURUM BKM Diyarbakır Ankara Erzurum Bitlis Eskişehir Erzincan Siirt Bolu Sivas Van Çankırı Tunceli Hakkari Kastamonu Gümüşhane Şırnak Bartın Bayburt Batman Karabük Artvin Mardin Zonguldak Ardahan Şanlıurfa Kırıkkale Kars Adıyaman Çorum Iğdır Malatya Yozgat Ağrı Elazığ Kırşehir Muş Nevşehir Bingöl Aksaray SAMSUN BKM Samsun Sinop Amasya Tokat Ordu Giresun Trabzon Rize ADANA BKM Adana Mersin Kahramanmaraş Osmaniye Kilis Gaziantep Kayseri Niğde Hatay
Ulusal Koordinasyon Merkezi (UKM) Organ Nakli Koordinatörü 5 doktor 5 hemşire 1 sorumlu doktor 24 saat nöbet sistemi 1 Doktor 1 Hemşire
Ulusal Koordinasyon Merkezi (UKM) Görevleri : 1) Bölge Koordinasyon Merkezlerinin koordinasyonunu sağlar. 2) Ulusal bekleme listesini oluşturur. 3) Acil bekleme listelerini oluşturur ve takip eder. 4) Organ ve doku alım ekiplerinin iller arasında ulaşımını temin eder.
Ulusal Koordinasyon Merkezi (UKM) Donör bakımının yapılamadığı hastanelerde, donörün böbrek çıkarım sırası gelen sıradaki hastane ile görüşülerek sevki sağlanır. Organ kaynağı hastanesinde doku tipleme yapılamıyor ise bölgede yapılması sağlanır. Cenaze taşınması konusunda talep gelir ise ulaşım için yardım sağlanır.
Ulusal Koordinasyon Merkezi (UKM) Dağıtım kuralları Kalp-Acil Kalp Akciğer Karaciğer –Acil Karaciğer Böbrek-Acil Böbrek Pankreas İnce barsak Kornea Kalp kapağı
Ulusal Koordinasyon Merkezi (UKM) Karaciğer ve kalp dağıtımı: Donörün çıktığı bölge Ulusal sıra Donör bilgileri aktarılarak nakil merkezinin organı kullanıp kullanılmayacağı belirlenir.
Ulusal Koordinasyon Merkezi (UKM) Nakil merkezi tarafından organ kullanımı kabul edildiğinde; BKM bu konuda bilgilendirilir. Donör operasyon saati ve organ çıkarımı konusunda kararlar alınır.
Ulusal Koordinasyon Merkezi (UKM) Kalp, karaciğer ve böbrekleri çıkaracak ekipler arasında koordinasyon yaparak eş zamanlı olarak donör kaynağı merkezine ulaşmalarını sağlamak,
Ulusal Koordinasyon Merkezi (UKM) Kalp için iskemi süresinin kısa olması nedeniyle THY uçuş seferi uygun değilse THK ile görüşülerek uçuş seferi ayarlamak,
Ulusal Koordinasyon Merkezi (UKM) Organ transferinde organların havaalanına ya da yakın merkezlere karayolu ulaşımında 112 acil servis ambulansı ile götürülebilmesi için organizasyon yapmak,
Ulusal Koordinasyon Merkezi (UKM) Organ kullanıldığında Ulusal ve Bölge organ alım sıraları yeniden düzenlenir. Organ transplantasyonun sonucunda alıcı hasta takibine yönelik formların UKM’e ulaştırılmasını sağlar.
ULUSAL ORGAN NAKLİ BEKLEME LİSTESİ PROGRAMI Bakanlığımız tarafından organ nakli olmak için sırada bekleyen hastalara adil, sağlıklı ve hızlı bir şekilde uygun organ temin etmek amacıyla bilgisayar programı hazırlandı. Programda; Sırada bekleyen hastaların sağlık ve kimlik bilgileri Donörün tıbbi ve kimlik bilgileri yer almaktadır.
Organ kaynağı merkezi Organ kaynağı merkezi Organ kaynağı merkezi UKM Donör Kayıt, Eşleştirme, Dağıtım UKM Ulusal Koordinasyon Merkezi Nakil merkezleri Nakil merkezleri Nakil merkezleri Hasta Kayıt Hasta Kayıt Hasta Kayıt
Organ nakli koordinatörleri 24 saat nöbet sistemi Bölge Koordinasyon Merkezi (BKM) Organ nakli koordinatörleri 24 saat nöbet sistemi
Bölge Koordinasyon Merkezi (BKM) BKM’den İl Sağlık Müdürünün görevlendireceği bir İl Sağlık Müdür Yardımcısı sorumludur. İl Sağlık Müdürlüğü, BKM’ne uygun bir çalışma mekanı, şehirlerarası görüşmeye açık bir telefon, internet bağlantılı bilgisayar sistemi ve il içi ve il dışı görevlerde kullanılmak üzere araç sağlamak dahil olmak üzere, organ ve doku nakli ile ilgili hizmetin yürütülmesini kolaylaştıracak her türlü desteği vermekle yükümlüdür.
Bölge Koordinasyon Merkezi (BKM) Kendisine bağlı illerde koordinasyonu sağlar. BKM’ler bulundukları ilin Sağlık Müdürlüğüne ve UKM’ne bağlı olarak Bakanlığın belirleyeceği görevleri yapar.
Bölge Koordinasyon Merkezi (BKM) Organ çıkarım ekibinin oluşturulması Ekibin ulaşım işlemlerinin düzenlenmesini, organ ve doku alımı ekiplerinin, çıkarılan organların ve nakil yapılacak hastaların nakil merkezlerine ulaşımlarını organize eder. Organ taşıma kabı, solüsyon vb. gerekli malzemelerin merkezler arasındaki alış verişlerinin takibi UKM tarafından gerekli görülen hallerde vericiye ait doku tiplemesinin yaptırılmasını sağlar ve sonucu UKM’ne bildirir. Organ ve doku naklinin gerçekleşmesiyle ilgili verici adayı ve alıcı ile ilgili yapılması gereken tıbbi, idari ve hukuki işlemlerin yürütülmesini sağlar.
Ülkemizde Nakli Yapılan Organ ve Dokular Organlar Kalp, Akciğer, Kalp-Akciğer,Karaciğer, Böbrek, Pankreas,Pankreas-Böbrek, İnce Barsak Dokular Kalp kapağı, kornea, kemik, deri, tendon, kemik iliği
ORGAN KAYNAKLARI CANLI VERİCİDEN: Eşi veya yakın akrabalarından alınan organlarla yapılır (Böbrek ve karaciğer). ÖLÜDEN (KADAVRADAN): Trafik kazası, kurşunlanma, beyin kanaması vs. gibi nedenlerle yoğun bakımda tedavisi devam ederken beyin ölümü gerçekleşen kişilerden alınan organlarla yapılır (Böbrek, karaciğer, pankreas, kalp, kalp kapakları, ince barsak, kornea, vs).
Alıcı ve vericinin kimlik bilgileri YEREL ETİK KURUL Alıcı ve vericinin kimlik bilgileri Akrabalık durumunu gösteren belgeler Donörün maddi veya başka bir çıkar ya da baskı altında kalmadığının tespiti
BEYİN ÖLÜMÜ KURULU Kanun 11. madde Tıbbi ölüm hali, bilimin ülkede ulaştığı düzeydeki kuralları ve yöntemleri uygulamak suretiyle; bir kardiolog, bir nörolog, bir nöroşirürjiyen bir anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanından oluşan 4 kişilik hekimler kurulunca oy birliği ile saptanır.
Kadavradan Nakil Kanun 12. Maddeler Alıcının müdavi hekimi ile organ ve doku alınması, saklanması, aşılanması ve naklini gerçekleştirecek olan hekimlerin, ölüm halini saptayacak olan hekimler kurulunda yer almaları yasaktır.
BEYİN ÖLÜMÜ KURULU Kanun 13. madde 11. maddeye göre ölüm halini saptayan hekimlerin Ölüm tarihini, Saatini, Ölüm halinin nasıl saptandığını gösteren ve imzalarını taşıyan bir tutanak düzenleyip organ ve dokunun alındığı sağlık kurumuna vermek zorundadırlar. Bu tutanak ve ekleri ilgili sağlık kurumunda on yıl süre ile saklanır.
Organ Nakli Koordinatörü Beyin Ölümü Bildirim Formu BEYİN ÖLÜMÜ BİLDİRİMİ Organ Nakli Koordinatörü Beyin Ölümü Bildirim Formu BKM’ne ve UKM’ne bildirim (zorunlu) Kurumda koordinatör hekim bulunmuyor ise, potansiyel beyin ölümü vakası Baştabip tarafından ilgili BKM’ne ve UKM’ne bildirilir.