UYGULAMALI ÇALIŞMA KAN FİZYOLOJİSİ -1 2014-2015 KAN LENFOİD DİLİMİ

DENEYLER PIHTILAŞMA VE (ANTİ-)KOAGÜLANLARIN ETKİSİ VENÖZ KAN PIHTILAŞMA VE (ANTİ-)KOAGÜLANLARIN ETKİSİ PIHTILAŞMA ZAMANININ TAYİNİ KANDAN FİBRİN ELDESİ KAPİLER KAN KANAMA ZAMANININ SAPTANMASI: DUKE YÖNTEMİ KAN GRUPLARI HEMATOKRİT SAPTANMASI HEMOGLOBİN MİKTARININ SAPTANMASI (2X) HESAPLANAN PARAMETRELER PIHTILAŞMA ZAMANI ASLINDA BOŞ TÜPTE İZLENEBİLİR

GENEL ÖNLEMLER KENDİNİZİ VE ÇEVRENİZİ KORUYUN!!! KANA “İNFEKSİYÖZ” MATERYAL OLARAK YAKLAŞIN (HIV-HBV ??)!!!

VENÖZ KAN ALMA 2 STERİL İĞNE İNJEKTÖR VAKUMLU TÜP 1 ADAPTÖR

VAKUMLU KAN ALMA TÜPLERİ KAPAK RENGİ ANTİKOAGÜLAN KIRMIZI YOK TURUNCU JELLİ (SST) MOR EDTA (Na,K) MAVİ Na-SİTRAT YEŞİL HEPARİN GRİ K-OKSALAT SİYAH Na-SİTRAT

TURNİKE İLE VENÖZ KAN ALMA GEREKENLER: TURNİKE PAMUK (ALKOLLÜ) VAKUMLU TÜP İĞNE ADAPTÖR PAMUK (KURU) YARA BANDI

KAPİLER KAN ALMA GEREKENLER: LANSET PAMUK (ALKOLLÜ) PAMUK (KURU)

KAPİLER TÜPE KAN ALMA HEPARİNLİ KAPİLER TÜP “KAPİLERİTE” İLE DOLAR

PIHTILAŞMA VE (ANTİ-)KOAGÜLANLARIN ETKİSİ Tüplere maddeler (0,2 ml = 5 damla) konulur ve kan (1 ml) eklenir: + Kan Sodyum (Na)-sitrat + Kan Heparin + Kan Sodyum (Na)-sitrat + Kan + Kalsiyum (Ca) klorür Pıhtılaşma gözlenerek değerlendirilir. Yalnız kan olan tüpe göre pıhtılaşma süresindeki farklar gözlenir.

KOAGÜLASYON REAKSİYONU (KASKADI) PIHTILAŞMA ZAMANI (GENEL TEST) KOAGÜLASYON REAKSİYONU (KASKADI) HMWK Kallikrein İntrensek yol Doku faktörü Ekstrensek yol XII XI IX VIII aPTZ PZ VII Aktive parsiyel tromboplastin zamanı Protrombin zamanı V+X Trombin Fibrinojen Fibrin

KANDAN FİBRİN ELDESİ Venöz kan örneği porselen yüzeyde “pıhtılaştırılırken” oluşan fibrin yapısı lifler halinde süpürge çöpünde gözlenir!! Fibrinin beyaz, şeffaf yapısı ve arasında sıkışan eritrositler ve pıhtı yorumlanır.

SARI FİBRİN LİFLERİ

KANAMA ZAMANININ TAYİNİ Parmak ucundan lanset kesisi ile uygulanır. Düzenli aralıkla (10 saniye) filtre kağıdı ile kan uzaklaştırılarak kanamanın durma süresi saptanır. Duke Metodu (Normal değeri: 1 – 3 dakika) PATOLOJİSİ? UZAMASI PATOLOJİK: NEYE BAĞLI? TROMBOSİT SAYISI AZALMASI, ARTMASI, ARTIRICI? ŞEKLİ TROMBOSİT FONKİSYON BOZUKLUĞU KISALMASI YOK

Kan grubu tayini

Hematokrit (Hct) Şekilli elemanların tam kan hacmine oranı ♂  %46 (40-54) ♀ %42 (37-47) Kanın santrifüjü ile tayin edilir Hct  anemi, kan kaybı   polisitemi NORMAL vs. DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ

HEMATOKRİT ÖLÇÜMÜ 2/3 – 3/4 oranında kan doldurulur Tüpün kansız kısmındaki ucu ısıtılarak eritilerek kapatılır Santrfüj edilerek şekilli elemanlar çöktürülür Şekilli elemanların kan hacmine oranı ölçülür/hesaplanır

HEMATOKRİT SANTRFÜJÜ Bir ucu kapatılan tüpler: 12000 g hızla 5 ‘ santrfüj edilir

HEMATOKRİT CETVELİ

HEMOGLOBİN ÖLÇÜMÜ: SAHLİ YÖNTEMİ Sahli tüpü 2 eksenli: 1- %gr (Sarı) 2- % (Kırmızı-kahverengi) Basamaklar: Tüpün % ekseninde 10 çizgisine kadar 0.1 N HCl 20 mikrolitre kapiler kan Karıştırılır (Hemin klorür oluşumu gözlenir) Sahli kolonu rengi ile kan karışımının rengi saf suyla eşitlenir Normal değer: Erkek 14-16 % gr Kadın 12-14 % gr “Sahli” cihazı Hemoglobin pipeti Tek çizgili (20 mikrolitre)

HEMOGLOBİN ÖLÇÜMÜ: KOLORİMETRİK YÖNTEM 20 ml KAN DRABKIN ERİYİĞİ (5 ml) Oluşan “CYANMETHEMOGLOBIN” absorbansı 540 nm de ölçülür.

ANEMİ (KANSIZLIK) NEDENLERİ DÜŞÜK SAYIDA ERİTROSİT AZ HEMOGLOBİN HEMOGLOBİN ya da ERİTROSİTLERİN ETKİN OKSİJEN TAŞIYAMAMASI

ORTALAMA ERİTROSİT HACMİ MEAN CORPUSCULAR VOLUME Normal değerler: 78-94 (mm3 =fL) Mikrositik = Normalden küçük Normositik = Normal Makrositik = Normalden büyük

ORTALAMA ERİTROSİT HEMOGLOBİNİ MEAN CORPUSCULAR HEMOGLOBIN Normal değer: 29 ± 2 picogram (pg) Normokromik Normalden az: Hipokrom Normalden fazla: Hiperkrom

ORTALAMA ERİTROSİT HEMOGLOBİN KONSANTRASYONU MEAN CORPUSCULAR HEMOGLOBIN CONCENTRATION Normal değer: 34 ± 2% Normokromik: Normal Hipokromik : Normalden az hemoglobin

HACİM BİRİMLERİ Litre Metrik kl (kilolitre) m3 (metreküp) l (litre) dm3 (desimetreküp) ml (mililitre) cm3 (santimetreküp) µl (mikrolitre) mm3 (milimetreküp) nl (nanolitre) 106 µm3 (milyon mikrometreküp) pl (pikolitre) 103 µm3 (bin mikrometreküp) fl (femtolitre) µm3 (mikrometreküp - mikronküp)

OTOMATİK CİHAZ RAPOR/ÇIKTI ÖRNEKLERİ (2 ayrı cihazdan)

ANEMİ VAKA ÖRNEK 1 Mikrositer hipokrom anemi Örnek: Talasemi, demir eksikliği anemisi

ANEMİ VAKA ÖRNEK 2 Makrositer normokrom anemi Örnek: Folik asit, B12 eksikliği

ANEMİ VAKA ÖRNEK 3 Normositer normokrom anemi Örnek: Kronik hastalık anemisi, akut kanama