Olgularla Astım-KOAH Dr Göksel Kıter gokselkiter@yahoo.com
Bahar Geldiğinde mi Ben Böyle Olurum?
45 yaşındaki Ayten Gülmez, 10. 9 45 yaşındaki Ayten Gülmez, 10.9.2011’de ateş yüksekliği, öksürük, hırıltı ve nefes darlığı yakınmaları ile başvurduğu doktor tarafından değerlendirilmiş. “Akut bronşit” tanısı konularak Teokap 200mg kap 2x1, Makrol MR 500mg tb 2x1, Prednol 40mg amp 1x1 İM (3 adet) verilmiş. Ateşi düşmüş, diğer yakınmaları azalmakla birlikte sürmüştü.
Ayten hanımın yakınması/yakınmaları nelerdir? 2. Doktorunun yaklaşımını uygun buluyor musunuz? Gerekçesiyle açıklayınız ateş yüksekliği, öksürük, hırıltı ve nefes darlığı
Ayten hanıma, on gün sonra, bu kez başka bir doktora başvurusunda Cipro 500mg tb 2x1, Duocid tb 2x1 reçete edilmiş ve tedaviye Combivent inhal 2x1, Asist saşe 600mg 1x1 eklenmiş. Bir ay sonra yakınması geçmiş. Son olarak 2 aydır öksürük yakınmasının yinelemesi üzerine Ayten hanım Dr Göksel Kıter’e başvurmuş. Komşusu Bahar hanımın benzer yakınmalarla bir yıl kadar önce astım tanısı aldığını bildiği için huzursuz oluyordu.
Dr. Göksel, hastası Ayten hanımı poliklinikte değerlendirdi Dr. Göksel, hastası Ayten hanımı poliklinikte değerlendirdi. Öyküyü öğrendikten sonra sorgulamasını sürdürdü. Yakınmalarının daha önceki yıllarda da daha hafif düzeyde olduğunu, grip olduğunda her zaman göğsüne indiğini öğrendi. Başlangıca göre biraz azalma olsa da öksürüğünün sürdüğünü, kokularla ve tozla tetiklendiğini ve arada öksürük ile birlikte hırıltısının olduğunu belirten Ayten hanımın nefes darlığı azalmış, efor kısıtlanması yoktu. Ateş yüksekliği olmamıştı, ek solunumsal ya da diğer sistemlere ait yakınması yoktu.
Özellikle hastasında postnazal akıntı, gastroözofageal reflü açısından regürjitasyon ve pirozis olmadığını kaydetti. Uzun yıllardır hapşırık ve gözlerde kaşıntı yakınmaları olduğunu belirtti. Ev hanımı hastasının özel bir hobisi yoktu; son hastalığı ile birlikte belirginleşen parfüm ve deterjan kokularıyla, sigara dumanıyla nefes darlığı hissinin de sürdüğünü öğrendi.
Ayten hanım hiç sigara içmemişti. Hayvan beslemiyordu ve özellikli bir hobisi yoktu. 5 yıldır yüksek tansiyonu için Norvasc tb. 1x1 kullanıyordu. Aile öyküsünde özellik yoktu.
Fizik muayenede : Kalp hızı: 80/dak ritmik (N: 60-100/dak) Solunum sayısı: 16/dak (N: 12-20/dak) Kan basıncı: 120/70 mmHg (N: 100-130 / 60-80 mmHg) Ateş (koltuk altı): 36.9˚C (N:36.8 ± 0.4˚C) Genel durumu iyi, dispne, siyanoz, wheezing yoktu. Göğüs oskültasyonunda her iki hemitoraks solunuma eşit katlıyordu, patolojik ses duyulmadı. Derin nefes almakla nonprodüktif öksürük tetikleniyordu. Diğer sistem bulguları olağandı.
3. Ek bilgiler ayırıcı tanı yaklaşımınızda nasıl yardımcı oldu?
Kronik Bronşit Amfizem Astım KOAH Hava yolu Obstrüksiyonu
4. Hastamızda yapabilmeyi isteyeceğiniz tetkikler nelerdir 4. Hastamızda yapabilmeyi isteyeceğiniz tetkikler nelerdir? Hangi sonuçları bulmayı beklersiniz?
Solunum fonksiyon testinde normal bulgular elde edildi. PA AC grafisi olağandı.
5. Ayten hanımda tanınız nedir? Nasıl bir yaklaşım belirlersiniz? 6. Ayten hanımın deri prick testi yaptırma ısrarını nasıl karşılardınız? Gerekçeleriyle tartışınız. ASTIM
Ayten hanımın astım tanısından korktuğunu öğrenen Dr Göksel, hastasına ayrıntılı bir açıklama yaptı. Alerji araştırması için deri prick testinin ancak duyarlılık olduğu saptanan alerjenden kaçınmak için özel bir önlem alınması gerektiğinde ve tedavi değişikliği yapılacağında yeri olduğunu belirtti. Şu aşamada Ayten hanım için gerekli görmediğini söyledi.
Astım tanısının klinik bilgilere dayandırıldığını, yıllar içinde ataklar halinde yaşadığı sorunların nedeninin havayolu aşırı duyarlılığı olduğunu belirtti. Havayollarındaki mikrobik olmayan iltihabı gidermek üzere bir süre inhale kortikosteroid tedavisi başlayacağını belirtti ve kullanım şeklini gösterdi. Tedaviyi düzenli kullandığı sürece yaşam kalitesinin yüksek olacağını, hiçbir kısıtlanma yaşamayacağını özellikle vurgulayarak Ayten hanımın içini rahatlattı.
Yakınmasının geçmemesi durumunda ek tedavi uygulanabileceğini, nefes darlığı, hırıltı yakınmalarının yinelemesi halinde başvurmasının, düzenli olarak kontrollere gelmesinin önemini anlattı. Sıkıştığında kullanacağı kurtarıcı ilaca haftada 2 kezden fazla gereksinim duyması halinde hemen başvurmasını vurgulayarak sözlerini tamamladı.
TANIM Kronik hava yolu inflamasyonu Bronş aşırı duyarlılığı Nöbetler şeklinde öksürük, dispne, hışıltılı solunum, göğüste baskı hissi yakınmaları Yaygın, değişken, genellikle de geri dönüşlü olan hava yolu obstrüksiyonu Kronik hava yolu inflamasyonu ile oluşan bronş hiperreaktivitesi ve nöbetler şeklinde öksürük, dispne, hışıltılı/hırıltılı solunum, göğüste sıkışma yakınmalarının bir veya birkaçı ile seyreden, yaygın, değişken ve genellikle geri dönüşlü olan hava yolu obstrüksiyonudur.
TANIM: Oluşumuna yönelik çevresel risk faktörleri (nedenler) İnflamasyon SEMPTOMLAR havayolu aşırı duyarlığı havayolu obstrüksiyonu tetikleyiciler
RİSK FAKTÖRLERİ ASTIM Tetikleyiciler: Kişisel Faktörler Genetik Atopi Bronş aşırı duyarlığı Cinsiyet Çevresel Etkenler: Alerjenler Solunum sistemi enfeksiyonları Sigara Hava kirliliği Meslek Sosyoekonomik düzey Aile büyüklüğü Diyet Obezite Tetikleyiciler: Alerjenler, Solunum yolu inf., Egzersiz, Hava kirliliği, Besinsel katkı mad., İlaçlar Kişisel Faktörler: genetik, atopi, bronş aşırı duyarlığı, cinsiyet Çevresel Faktörler; Astım oluşumuna neden olan: Alerjenler, meslek, sigara, hava kirliliği, solunum yolu infeksiyonları, parazitik infeksiyonlar, sosyoekonomik durum, aile büyüklüğü, diyet, ilaçlar, obesite Astım ataklarına veya yakınmaların sürmesine yol açan: Alerjenler, ev içi ve dışı hava kirliliği, solunumsal infeksiyonlar, egzersiz, hiperventilasyon, hava değişimleri, sülfürdioksit, besinler, katkı maddeleri, ilaçlar, psikolojik etkenler, sigara, irritanlar Alerjenler: ev tozu akarları ev hayvanları hamam böcekleri küf mantarları polenler ASTIM
TANI ANAMNEZ Fizik Muayene Solunum Fonksiyon Testleri Diğer
TANI: Anamnez Astım Semptomları Nefes darlığı Öksürük Hışıltılı / hırıltılı solunum Göğüste sıkışma, baskı hissi
TANI : Anamnez Semptomların Özellikleri Tekrarlayıcı karakterde;nöbetler halinde Daha çok gece ve/veya sabaha karşı Kendiliğinden veya ilaçlarla hafifler veya kaybolur Yakınmaların olmadığı dönemler, mevsimsel değişkenlik Uyaran etkenler: Alerjen, irritan, egzersiz, virüs inf., stres vs.
TANI: Fizik Muayene Hastalığın ve atağın ağırlık derecesine göre Oskültasyon: normal solunum sesi, ekspiryum sonunda veya inspiryum ve ekspiryumda ronküsler Ağır atak sırasında: Sessiz akciğer, hiperinflasyon, siyanoz, taşikardi, yardımcı solunum kasları kullanımı
TANI: Solunum Fonksiyon Testleri Hava yolu obstrüksiyonu ve reverzibilitesi (FEV1,PEF) Erken Reverzibilite Orta derecede hava yolu obstrüksiyonu olan hastalarda tanıya yardımcıdır. FEV1, FVC veya PEF ölçümlerinden sonra hastaya kısa etkili beta-2 agonist (200g: 2puf salbutamol veya 500g: 2 puf tebutalin) inhale ettirilir. 15-20 dk sonra ölçümde FEV1 başlangıca göre %12 veya 200ml, beklenen değere göre %15 artmışsa test pozitif kabul edilir. Geç Reverzibilite İki haftalık oral prednizolon tedavisi sonrası ölçülen FEV1’de tedavi öncesine göre %15 düzelme saptanması pozitif test olarak kabul edilir.
Ayten Gülmez, 42y, K, 170cm
TANI: Solunum Fonksiyon Testleri Havayolu obstrüksiyonunun gösterilemediği durumlarda; 1. PEF değişkenliği: Sabah-akşam değişkenliği > %20 Maksimum PEF - Minimum PEF PEF Değişkenliği = X100 1/2 x (Maksimum PEF + Minimum PEF) 2. Bronş provokasyon testi
AYIRICI TANI Yaygın hava yolu obstrüksiyonları KOAH, bronşektazi, obliteratif bronşiyolit, kistik fibrozis, reaktif hava yolu disfonksiyonu sendromu Lokal hava yolu obstrüksiyonları Kronik rinosinüzit, GÖR, ACE blokerleri ile oluşan öksürükler, sol kalp yetersizliği
Ayten hanımın ilk kontrolü 2 hafta sonraydı Ayten hanımın ilk kontrolü 2 hafta sonraydı. Öksürüğünün geçtiğini bildirdiği ve tedavisinin bir süre daha devam edeceğini öğrendiği kontrolüne komşusu Bahar Nemli ile gelmişti. Bahar Nemli, 1 yıl önce astım tanısı almıştı. Tedavi olarak inhale kortikosteroid verildiğini belirtti. Nefes darlığı, hırıltı ve öksürük yakınmalarının başlangıçta geçtiğini ama son 1 aydır aynı yakınmalarının yinelediğini belirterek başvurmuştu.
7. Bahar hanımın sorunu nelerden kaynaklanıyor olabilir 7. Bahar hanımın sorunu nelerden kaynaklanıyor olabilir? Gerekçeleriyle tartışınız.
Dr Göksel, Bahar hanımı ayrıntılı sorgulayarak inhaler tekniğinin doğru olduğunu ama 3 ay kullandıktan sonra yakınmalarının geçmesi ve ilacın içinde kortizon olduğunu öğrenmesi üzerine bıraktığını öğrendi. İlacı bıraktıktan sonra sadece daha yoğun parfüm kokusuna maruz kaldığında tıkanması olduğunu, 1 ay önce gripal enfeksiyon geçirince nefes darlığı, hırıltı ve öksürük yakınmalarının yeniden başladığını belirten Bahar hanımda astım tanısından kuşku duymadığını ancak tedavisinin sürekli olması gerektiğini belirtti.
Bahar hanım, hırıltısının her gece mutlaka olduğunu, evde bulunan eski kurtarıcı inhalerini günde en az 5 kez kullanmak zorunda kaldığını, postnazal akıntısının da belirginleştiğini belirtti. Mide yakınması yoktu. Eşlik eden başka bir hastalığı bulunmamaktaydı. Sigara içmiyordu.
Bahar hanımın reçetesini yazınız Rp/
TEDAVİNİN AMAÇLARI Kronik semptomları önlemek ‘Normal’ akciğer fonksiyonları sağlamak Normal günlük yaşantıyı sağlamak Astım ataklarını önlemek İlaç yan etkilerinden kaçınmak
TEDAVİ PROGRAMI Hasta eğitimi Tetikleyici etkenlerin uzaklaştırılması Hastalığın ağırlığının ve kontrol durumunun belirlenmesi Uzun süreli tedavi için plan yapılması Atak için tedavi planı yapılması Hastanın düzenli takibi
HASTANIN EĞİTİMİ Astım hastalığı hakkında açıklama İlaçların türleri ve etkileri İnhalasyon tekniği Çevrede alınacak önlemler Semptomlar artarsa ne yapılması gerektiği
ASTIM İLAÇLARI Kontrol Edici İlaçlar İnhale ve sistemik steroidler Uzun etkili beta-2 agonistler Lökotrien reseptör antagonistleri Uzun etkili teofilin Semptom Giderici İlaçlar Kısa etkili beta-2 agonistler Teofilinler (İ.V. Formları) Antikolinerjikler
KRONİK ASTIMDA Tedavi Prensipleri Tedavide amaç: Tam kontrol Semptomlara uygun tedavi Tam kontrol sağlandıktan 1-3 ay sonra tedavi basamağından iniş Hastalık kontrolden çıktığında kısa süreli (5-10 gün) steroid kürü
Kontrol Kavramı Özellikler Tam Kontrol (hepsi olmalı) Kısmi Kontrol (herhangi biri/hafta) Kontrolsüz Gün içi semptom Yok (0-2/hafta) Haftada 2’den fazla Gece uyanma Herhangi bir Aktivite kısıtlaması Rahatlatıcı gereksinimi FEV1 - PEF Normal < %80 veya kendi en iyisi Alevlenme 1 veya fazla/yıl Bir haftada kısmi kontroldeki astımın 3 veya daha fazla özelliğinin bulunması
Kontrole kadar basamak çık Kontrole göre tedavi KONTROL DÜZEYİ TEDAVİ PLANI Tam Kontrol En düşük basamağı bul Kısmi Kontrol Kontrole kadar basamak çık Kontrolsüz Alevlenme Tedavisini yap azalt arttır
Düşük doz ICS+Teofilin Tedavi Basamakları 1 2 3 4 5 Birini seç Biri veya fazlasını ekle Düşük doz ICS Düşük doz ICS+LABA Orta veya Yüksek doz ICS+LABA Oral steroid (düşük doz) LTRa Orta / yüksek doz ICS Anti-IgE Düşük doz ICS+LTRa Teofilin Düşük doz ICS+Teofilin Astım Eğitimi ve Çevresel Korunmanın Sağlanması Gereğinde kısa etkili beta 2 agonist Kontrol edici seçenekleri düşün
ATAK NEDENLERİ Yetersiz tedavi Tetiği çeken etkenle karşılaşma Riskli hasta grubunda bulunma
Dr Göksel, son olarak kurtarıcı ilaçların altta yatan hastalığı tedavi etmeden kontrolsüzce kullanılmasının çok ağır astım ataklarına, hatta ölüme yol açabileceğini vurguladı. Bahar ve Ayten hanımlar birlikte ve bir sonraki kontrole gelene dek ilaçlarını düzenli kullanacaklarına söz vererek Dr Göksel’e veda ettiler.
Özetle Astım: klinik tanı Ataklar halinde öksürük, nefes darlığı, hırıltı, göğüste sıkışma hissi Hasta eğitimi Tetikleyicilerden uzak durmak Ağırlığının saptanması Antiinflamatuvar: Asıl tedavi Bronkodilatörler: Semptom giderici
Kendim Ettim Kendim Buldum
58 yaşındaki Mehmet bey, sekiz yıldır sabahları öksürmekte ve balgam çıkarmaktaydı. Bunu normal karşılayarak “sigara öksürüğü” diye geçiştirmekteydi. Bir ay önce gittiği kardiyolog kalbinin sapasağlam olduğunu söylemişti ama son zamanlarda özellikle merdiven ve yokuş yukarı çıkarken nefes darlığı ve dudaklarda morarma da gelişmişti. Sabahları bazen baş ağrısıyla uyanıyordu.
Buna karşın hayattaki tek keyfim diyerek sigarasını tüttürmeye devam ediyordu. Son günlerde nefes darlığı artmış. Düz yolda bile sık sık dinlenme gereksinimi duyarak yürüyebilir hale gelmişti. Öncekilerden daha fazla ve zorlukla öksürmeye çalışıyordu ve sarı-yeşil renkli balgam çıkarıyordu. Ateşi de vardı.
Mehmet Bey’in yakınması/yakınmaları nelerdir? Kardiyak bir hastalığının olmadığı saptanan Mehmet Bey’de solunum sıkıntısı hangi nedenlere bağlı gelişmiş olabilir? Öksürük, balgam, nefes darlığı, morarma; son zamanlarda artma, sarı balgam, ateş
Eşinin ısrarı ile Mehmet bey, Pamukkale Üniversitesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları polikliniğine başvurdu. Dr Aylin hanım, hastane girişinde karşılaştığı ve solunum sıkıntısı içinde gördüğü Mehmet beye öncelik tanıyarak hastasını hemen muayene odasına aldı.
İlk olarak bilinç durumunu değerlendirdi İlk olarak bilinç durumunu değerlendirdi. Siyanozu ya da uykuya eğilimi olmaması, istirahatte belirgin nefes darlığı olmaması nedeniyle acil tedavi gerekmediğine karar verdi.
Anamnez alarak Mehmet beyin 30 yıldır günde 1,5 paket sigara içtiğini, mesleğinin kaynakçılık olup 4 yıldır emekli olduğu ve vaktinin büyük kısmını kahvelerde geçirdiğini öğrendi. Belirgin yakınması eforla nefes darlığı, öksürük ve sarı renkle balgam çıkarma idi. Bu yakınmaları 8 yıldır sürmekteydi ve nefes darlığı son 1 yıldır giderek daha fazla hissedilir olmuştu.
Fizik muayene Kalp hızı:126/dak. (N: 60-100/dak) Solunum sayısı:24/dak. (N: 12-20/dak) Kan basıncı: 120/70 mmHg (N: 100-130/60-80 mmHg) Ateş (koltukaltı):38°C (N:36.8±0.4˚C)
Fizik muayene Bilinci açık, koopere Siyanoz yok Çomak parmak yok Nefes alıp verirken interkostal ve supraklavikuler çekilmeleri yok. Göğüs oskültasyonu: Her iki hemitoraks solunuma eşit katlıyordu, ekspiryum uzun, yaygın ronküsler duyuluyordu, ral duyulmadı.
Kalp ritmik, ek ses ve üfürüm yoktu. Karın muayenesi: Karaciğer 2 cm ele geliyor. Pretibial ödem yok Boyunda venöz dolgunluk yok
3. Öykü ve fizik muayenedeki bulgular tabloyu nasıl yorumlamanıza yardımcı oldu?
KOAH’da Risk Faktörleri Çevresel Faktörler Sigara içimi Aktif, Pasif Annenin içimi Mesleki Karşılaşma Hava Kirliliği Dış ve/veya iç ortam Sosyoekonomik faktörler Diyetle ilgili faktörler Yüksek tuzlu diyet Antioksidan eksikliği Doymamış yağ asidi eks. Enfeksiyonlar Konakçı ile ilgili faktörler Alfa-1 antitripsin eksikliği Genetik faktörler Aile öyküsü Etnik faktörler Yaş Hava yolu hiperreaktivitesi Atopi Düşük doğum ağırlığı Semptomlar (aşırı mukus yapımı vb)
KOAH GELİŞİMİ İnhale edilen Zaralı etkenler İnflamasyon Koruyucu mekanizmalar Tamir mekanizmaları Akciğerde zedelenme Hava yolu daralması ve peribronşiyal fibrozis (Küçük hava yolu hastalığı) Parankim yıkımı (Amfizem) Mukus hipersekresyonu (Kronik bronşit)
Klinik Özellikler Yakınmalar Öksürük Balgam çıkarma Nefes darlığı Hışıltılı solunum
Klinik Özellikler Yakınmalar Morarma Ayaklarda şişme İştahsızlık, kilo kaybı Gün boyu uyuklama, horlama, uykuda solunum durması
Klinik Özellikler Fizik Bakı Bulguları Ekspiryumda uzama Zorlu ekspiryumda, istirahatte hışıltı (“wheezing”) Ekspiryumda ronküs, sekretuar raller Göğüs ön-arka çapında artma Sonoritede artma Göğüs ekspansiyonunda azalma
Klinik Özellikler Fizik Bakı Bulguları Son dönemde: Ortopne, zorlu-güç solunum Büzük dudak solunumu Siyanoz, periferik ödem Juguler venlerde dolgunluk Hepatomegali ve hassasiyet artışı Paradoksal solunum
4. Hastamızda yapabilmeyi isteyeceğiniz tetkikler nelerdir? 5. Solunum fonksiyon testi ve Akciğer röntgenogramının hastaya yaklaşımınıza katkıları neler olacaktır?
Mehmet beyin AC röntgenogramı
TANIM Kronik hava yolu inflamasyonu Zararlı gaz ve patriküllerle, öz. Sigara dumanına karşı Sistemik nitelikli-önlenebilir-tedavi edilebilir Sıklığı ve şiddeti artan ataklarla Tam olarak geri dönüşümlü olmayan, ilerleyici hava akımı kısıtlaması Kronik hava yolu inflamasyonu ile oluşan bronş hiperreaktivitesi ve nöbetler şeklinde öksürük, dispne, hışıltılı/hırıltılı solunum, göğüste sıkışma yakınmalarının bir veya birkaçı ile seyreden, yaygın, değişken ve genellikle geri dönüşlü olan hava yolu obstrüksiyonudur.
Risk faktörleri ile karşılaşma öyküsü KOAH Tanısı Risk faktörleri ile karşılaşma öyküsü Tütün dumanı Mesleki toz ve kimy. Bitkisel/hayvansal yakıt Yakınmalar Öksürük Balgam Nefes darlığı ve/veya SPİROMETRİ Hava akımı obstrüksiyonu Reversibilite testi
Semptom Şiddeti >%80 Semptom yok Normal FEV1(%bek) Semptomlar FM Bulguları >%80 Semptom yok Normal >%80 (hafif) Tek tük öksürük Normal %50-80 (orta) Öksürük, balgam, Ekspriumda uzama, Ağır egzersizde ataklarda wheezing dispne %30-50 (ağır) Öksürük, balgam, Ekspriumda uzama, hışıltılı solunum, yaygın wheezing, hafif egzersizde siyanoz, yüzeyel dispne solunum <%30 Öksürük, zor Ekspriumda uzama, (Çok ağır) balgam çıkarma, yaygın wheezing, hışıltılı solunum, sessiz akciğer, istirahatte dispne yüzeyel solunum
6. Mehmet beyin KOAH dışında bir akciğer hastalığı olabileceğini düşünür müsünüz? Gerekçeleriyle tartışınız.
KOAH’da Ayırıcı Tanı Astım Bronşektazi Kistik fibrozis Obliteratif bronşiolit Bisinozis Hipogammaglobünemi
Dr Aylin Hanım, hastasına KOAH tanısını söyleyerek sigarayı kesinlikle bırakması gerektiğini vurguladı. Havayollarındaki daralmayı gidermek üzere bir tedaviye başlayacağını ve düzenli olarak kontrollere gelmesinin önemini anlattı. Ayrıca yakınmalarında artma olması durumunda hastalığının alevlenmesi söz konusu olabileceğinden mutlaka başvurması gerektiğini, korunma için uygulaması gereken önlemleri açıkladı. Nursel hemşireden Mehmet beye inhaler tekniğini göstermesini istedi.
KOAH’da tedavi hedefleri Hastalığın ilerlemesini önlemek Semptomları iyileştirmek Egzersiz toleransını artırmak
KOAH’da tedavi hedefleri Atakları önlemek ve tedavi etmek Komplikasyonları önlemek ve tedavi etmek Yaşam süresini uzatmak Yaşam kalitesini yükseltmek
KOAH Tedavi Programı Sigaranın bıraktırılması Çevresel ve mesleki nedenli maruz kalmanın kontrolü Stabil KOAH tedavisi Akut atakların tedavisi
Stabil KOAH tedavisi Farmakolojik tedavi Bronkodilatörler Glikokortikoidler Antibiyotikler Mukoaktif ilaçlar
Bronkodilatör İlaçlar Kısa Etkililer B2 - agonistler Salbutamol Terbutalin Antikolinerjikler İpratropium + salbutamol Uzun Etkililer Formoterol Salmeterol Tiotropium Yedek Oral teofilin
Bronkodilatör-Kortikosteroid Kombinasyon tedavisi FEV1 <%50 (beklenen) Yılda 3 ve daha fazla alevlenme geçiren hastalarda Akciğer fonksiyonunda düşüşü azaltmak için
Stabil KOAH Tedavisi Hastalığın şiddetine göre tedavi basamaklı
Stabil KOAH’da Basamak Tedavisi ÇOK AĞIR FEV1<%30 AĞIR %30<FEV1<%50 ORTA %50<FEV1<%70 HAFİF FEV1 >%70 Sigaranın bırakılması, hasta eğitimi, influenza aşısı Gerektikçe kısa etkili bronkodilatör Düzenli bronkodilatör tedavi Kombine bronkodilatör tedavi İnhale steroid Akciğer rehabilitasyonu Uzun süreli oksijen Cerrahi tedaviyi düşün
KOAH akut atak tanımı Stabil seyreden olguda nefes darlığında artış ve günlük performansta azalma Balgam miktarı ve renginde değişiklik Öksürükte şiddetlenme Yüksek ateş ve/veya bilinç durumunda bozulmanın eşlik edebildiği kötüleşme Bu semtomlardan bir veya birkaçının en az 24 saatir bulunması koah da akut tak olarak tanımlanır
Akut atak nedenleri Trakeobronşiyal sistem enfeksiyonu Pnömoni Sağ veya sol kalp yetmezliği veya aritmiler Pulmoner emboli Spontan pnömotoraks Uygunsuz oksijen kullanımı İlaçlar (hipnotik, diüretik vb.) Diğer Diğer: Metabolik hastalıklar (diabet, elektrolit bozukluğu) Beslenme bozukluğu Son dönem solunum hastalığı Diğer hastalıklar (GIS kanama vb.)
İlk değerlendirme Evde bakım olanakları var Siyanoz yok Bilinç açık Nefes darlığı hafif Genel durum iyi USOT almıyor Aktivite iyi Sosyal koşullar iyi 4 EVET ise Ayaktan tedavi 4 HAYIR ise Hastaneye sevk
Akut atakta tedavi Oksijen ! Antibiyotik ! Bronkodilatörler (2 agonist, antikolinerjik, metilksantinler) Parenteral/oral kortikosteroid Mukoaktif ilaçlar Solunum fizyoterapisi
Akut ataktan korunma Özelikle sigara dumanıyla temasın giderilmesi İnfluenza ve pnömokok aşıları Mukus üretiminin azaltılması N-Asetil sistein kullanılması Hava kirliliğinin azaltılması
Mehmet beyin reçetesini yazınız. Tarih: Tanı: Rp/ İmza-Kaşe
Mehmet bey, muayene odasından çıktığında eşine “Kendim ettim kendim buldum, ama sigara defteri kapandı artık benim için. Doktor hanımın dediklerini harfiyen yapacağım, torunumu erkenden bırakıp gitmeye hiç niyetim yok” diyerek cebindeki sigara paketini çöpe attı.
Özetle KOAH ilerleyici bir havayolu hastalığı Korunulabilir Tanı oranı düşük Erken saptamak ve risk faktörlerinden kaçınmak Bronkodilatör tedavi: Basamak yukarı Kortikoterapi. Bir grup hastada Korunma önlemleri
(Duyarlaştırıcı etkenler) KOAH (Zaralı inhale etkenler) ASTIM (Duyarlaştırıcı etkenler) KOAH (Zaralı inhale etkenler) Hava yolu inflamasyonu CD4+ Eozinofil Hava yolu inflamasyonu CD8+ Makrofaj, nötrofil Tam olarak HAVA AKIMI Tam olarak geri dönüşümlü OBSTRÜKSİYONU geri dönüşümsüz
ASTIM KOAH Daha genç Atopik Tanı: Klinik Ataklarla Reversibilite var 40 yaş üzeri Sigara içici Tanı: SFT Alevlenmelerle Reversibilite az Tetikleyicilerden kaçınma Risk faktöründen kurtulma Tedavi antiinflamatuvar Tedavi: Bronkodilatör
Teşekkürler