AİLE HAYATI, PLANLAMASI VE ANA ÇOCUK SAĞLIĞI

Aile nedir? Toplum içindeki en küçük sosyal kurumdur. Çekirdek aile Ana, baba ve çocuklardan oluşur. Geniş aile ise çeşitli akrabalardan oluşur.

Aile kurumunun görevleri Her toplumda ailenin biyolojik, kültürel, ekonomik,sosyal, psikolojik ve eğitim görevi vardır. Kuşaklar arasında toplumsal bütünleşme sağlamak Yeni nesillere toplumsal kuralları öğretmek Aile üyeleri arasında uyumu sağlamak Aile üyelerinin bilgi ve becerilerinin arttırılması Yeni nesillere sorumluluk kazandırmak Yeni nesilleri özgür iradeli kendine güvenen kişiler olarak yetiştirmek

Aile hayatına etki eden faktörler Evliliğe karar vermede etkisi olan faktörler Aile hayatını etkileyen faktörler

Evliliğe karar vermede etkisi olan faktörler Sorumluluk bilinci ve paylaşımı Yasal yaş sınırı Fiziksel, duygusal ve sosyal olgunluk Yaş farkı Ekonomik durum Sosyal, eğitim, kültürel uyum Akrabalık

Aile hayatını etkileyen faktörler Aile bireyleri arasındaki ilişki Sağlık sorunları Ekonomik sorunlar İşsizlik Saygı ve hoşgörü Güven ortamı Dayanışma ve işbölümü Sosyal ilişkiler

Aile planlaması nedir? Ailelerin istedikleri zaman istedikleri sayıda çocuk sahibi olabilme çalışmalarına aile planlaması denir. Aile planlaması nüfus planlaması veya nüfus kontrolü değildir. Nüfus planlaması zorunlu, siyasi yaptırımlardır.

Sık ve çok doğum yapmanın Ana sağlığına etkisi nasıldır? Üreme sistemi hastalıkları artar Gebelik ve doğum riski artar Düşük ve kürtaj sayısı artar Anneyi kansız ve zayıf bırakır Psikolojik sorunlar oluşabilir

Sık ve çok doğum yapmanın çocuk sağlığına etkisi nasıldır? Erken doğum ve düşük kilolu bebek doğurma riski artar Bebek ölümü ve düşük riski artar Bebekte beslenme bozukluğu oluşabilir Doğumsal anormallikler artar Beden ve ruh sağlığı bozulabilir Maddi zorluklar hayatı zorlaştırır

Aile planlamasının Ana sağlığına etkisi nasıldır? Gebelik, düşük ve doğuma bağlı ana ölümü azalır. Gebelik ve doğuma bağlı olumsuz sonuçlar azalır. Üreme sistemi hastalıkları azalır. Sağlık durumu iyileşir Ruhsal iyilik hali gözlenir.

Aile planlamasının Çocuk sağlığına etkisi nasıldır? Prematüre ve düşük doğum ağırlıklı birey olasılığı azalır. Beslenme bozuklukları azalır. Doğumsal anormallikler azalır Bedensel ve ruhsal olarak sağlıklı hale gelir

Toplum sağlığı açısından aile planlamasının önemi Toplumda sağlıklı birey sayısı artar Nüfus artışı frenlenir. Refah düzeyi yüksek toplum oluşur.

Ana sağlığı Sağlık hizmetleri açısından: Doğurganlık çağındaki tüm kadınlara ana denir. 15-49 yaş arası Nüfusumuzun % 27 sini oluşturmaktadır. Yaklaşık % 27 si de 0-14 yaş arası çocuklardır.

Ana sağlığında önemli evreler Gebelik Sperm ve yumurtanın birleşmesi ile başlayan ve yani bir canlının doğumuna kadar geçen yaklaşık 40 haftalık evredir.Bebek anne karnında amniyon kesesi içinde gelişir. Anneden besinler plasenta ve göbek kordonu aracılığı ile bebeğe geçer. Doğum Lohusalık Doğumdan sonraki 6 haftalık dönemdir.

GEBELİK Gebelik belirtileri Adet görmeme Bulantı ve kusma Karında ve göğüslerde büyüme ve dolgunluk Gebelik tanısı İdrar ve kan testi Ultrasonografi Kalp sesi dinlenmesi                                                                                               "Emin değilim ama bazı şüphelerim var, acilen bir gebelik testi yapılmasını öneriyorum"

"Şu andaki teknolojiyle kesinlikle bebek düşünmüyoruz. Her şey o kadar yavaş ki... Düşünsene bir bebeğin download süresi 9 ay..."

Bebeğin cinsiyeti

Gebelik döneminde nelere dikkat edilmelidir? Sağlık kontrolünden geçilmelidir. Böylece anne sağlığı kontrol edilir Bebek sağlığı kontrol edilir Doğum şekli belirlenir Kan uyuşmazlığı belirlenir - anneye doğum ve bebek bakımı bilgisi verilir                                                                                          Kızınız olacaksa kabarık telefon faturalarına şimdiden alışın

Anne adayı: İlaç kullanılmamalıdır. Dengeli ve yeterli beslenmelidir. Röntgen ışınlarına maruz kalmamalıdır Hastalıklardan korunmalıdır Rahat bol giysiler giymelidir Uzun yolculuklar yapılmamalıdır Ağır ve aşırı hareketlerden uzak olmalıdır Sigara ve içki gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmalıdır.

Gebelikte tehlikeler Anne adayının 17 den küçük, 35 ten büyük olması İlk gebelik Çok sayıda gebelik Ölü doğum yapmış olma Sık doğum yapma Boyun 150 den kısa olması Karın ameliyatı geçirme Kan uyuşmazlığı Gebelikte ateşli hastalık geçirme

Doğum Gebelik süresi 40 haftaya ulaşınca hormonların etkisi ile kasılmalar başlar. Vücut artık bebeği dışarı atmaya hazırdır. Her kasılma sancı verir. Bebek rahimden dışarı doğru itilerek çıkar. Bebekle beraber beslendiği plasentada dışarı atılır.

Prematüre: 28-37 hafta arasında doğanlara denir 28 haftadan önce doğumlara düşük adı verilir. 40 haftadan sonra doğanlara ise postmatüre denir.

Lohusalık Doğum sonrası çok önemli bir dönemdir. Hijyenik ortamda doğum ve temiz bir bakım bu evreyi kolaylaştırır. Emzirme bu evrede önemlidir. Bebeğin ana besin kaynağı anne sütüdür. Egzersiz yapılmalıdır. Dengeli ve yeterli beslenmelidir. Dinlenmelidir.

Çocuk sağlığı 0-6 yaş arası çocuklar mutlaka doktor tarafından izlenmelidir.

1. Ay: Yeni doğanın hareket yetenekleri fazla etkileyici değildir. Çocuğun ilk kazandığı yeteneğin başını kaldırmak olduğu, bunun ardından el ve kollarını kullanabildiği, nihayet ayak ve bacaklarını kullanmaya başladığı görülmüştür. - Çenesini kaldırabilir - 19-20 cm. Uzaklıktaki nesneleri net görebilirler

3.ay Bebek bu aylarda kişileri ayırabilir. - Çevredeki ilginç değişiklikleri fark edebilirler. - Bebekler konuşma seslerini algılayabilir . - Konuşucuları çok erkenden ayırt edebilirler. - Anne babalarının yüzlerini daha henüz tanımadan önce, onları seslerinden ayırt edebilir gibidirler.

4.ay Bebekler hareketleri üzerinde daha istemli bir denetim sağlayabilir. - Yaptıkları davranışı yinelemekten hoşlanırlar. - - Objeleri elden ele geçirebilir. - İki heceli sesleri çıkarabilir.

5. Ay Kucağa oturup nesneleri yakalar. - Bebek yüzler arasında ayırım yapar . Bu ayda destekle oturabilir.

6. ay Dişleri çıkmaya başlar. Destekle oturur.

8. ay Bazı basit sözcükleri söyleyebilir. Eşyaları atarak oynar.

9 ay emekleyebilir. Yerdeki küçük cisimleri alabilir.

10 ay Kendi kendine oturur. Ayağa kalkabilir. el çırpar

11 ay Elinden tutulunca yürür. Bazı kelimeleri söyler Emirleri anlar

13 ay Tek başına ilk adımını atar. - Sizin hareketlerinizi taklit eder. - Yemeklerde artık masanıza oturmak ister. - İkiden fazla kelime söyleyebilir.

18 ay Koşar Zıplar Kaşık kullanabilir.

2 yaşında Merdiven iner çıkar Tuvaletini söyler Cümle kurar

3 yaşında Kalem tutar Şarkı söyler Kendi giyip soyunabilir

4 yaşında Sayı sayar Renkleri tanır Masal anlatır Tuvaletini kendisi yapar

5 yaşında Yaşını bilir Resim çizer Ayakkabı bağlar

6 yaşında Paraları tanıyabilir. Ona kadar sayar sağ ve solunu bilir

Çocuk bakımı Sağlık kontrolü Temizlik Temiz hava ve güneş Gezi Giyim

Çocuk beslenmesi Anne sütü (0-6 ay) 3-4 saatte bir emzirilmelidir. 15-20 dak sürmelidir Ek gıdalar: 6. aydan sonra başlanır.

1 - 12 aylar arası Türk kız çocukları tartı / boy çizelgesi En az   En az En fazla 1 Aylık bebek 2950 g - 50 cm 5400 g - 59 cm 2 Aylık bebek 3500 g - 52.5 cm 6400 g - 62 cm 3 Aylık bebek 4000 g - 54 cm 7200 g - 64.5 cm 4 Aylık bebek 4500 g - 56 cm 8000 g - 67.5 cm 9 Aylık bebek 6500 g - 62.5 cm 10800 g - 77 cm 10 Aylık bebek 6750 g - 63.5 cm 11200 g - 78.5 cm 11 Aylık bebek 7000 g - 65 cm 11700 g - 79.5 cm 12 Aylık bebek 7200 g - 66 cm 12000 g - 81 cm   1 - 12 aylar arası Türk erkek çocukları tartı / boy çizelgesi   En az En fazla 1 Aylık bebek 3000 g - 51 cm 5750 g - 59.5 cm 2 Aylık bebek 3600 g - 53 cm 6600 g - 62.5 cm 3 Aylık bebek 4150 g - 55 cm 7500 g - 65 cm 4 Aylık bebek 4600 g - 57 cm 8250 g 67.5 cm 5 Aylık bebek 5100 g - 58 cm 9000 g - 70 cm 6 Aylık bebek 5500 g - 60 cm 9600 g - 72.5 cm 7 Aylık bebek 6000 g - 62 cm 10250 g - 75 cm 8 Aylık bebek 6300 g - 63 cm 10900 g 77 cm 9 Aylık bebek 6700 g - 64.5 cm 11300 g - 78.5 cm 10 Aylık bebek 6950 g - 66 cm 11900 g - 80 cm 11 Aylık bebek 7200 g - 67.5 cm 12200 g - 81.5 cm 12 Aylık bebek 7450 g - 68.5 cm 125000 g 82.5 cm

Aşılama Hastalıkla hiç karşılaşmamış bir kişiye ölü ya da zayıflatılmış hastalık etkeni , veya onun zehirli ürünleri verilerek yapılan korumaya aşılama denir. Böylece birey edinilmiş bağışıklık kazanır. Birey hastalığı geçirerek de bağışıklık kazanabilir. Kızamık, çocuk felci, boğmaca, difteri, verem ve tetanos için aşılar uygulanır.

Aşı takvimi Doğumda 1 Ay 2 Ay 4 Ay 6 Ay 7 Ay 9 Ay 12 Ay 15 Ay 18 Ay   Doğumda 1 Ay 2 Ay 4 Ay 6 Ay 7 Ay 9 Ay 12 Ay 15 Ay 18 Ay 4-6 Yaş 11-12 Yaş BCG (Verem) + Hepatit-B x Difteri Tetanoz Boğmaca Çocuk Felci HIB* Kızamık MMR**    Su Çiçeği * HIB: Haemophilus ınfluenza tip-b -menenjit aşısı olarak bilinir ** MMR: kızamık, kızamıkçık, kabakulak aşısı x Hekim tarafından gerekli görülürse yapılır

Çocuk sağlık sorunları 1. Yüksek ateş Vücut sıcaklığı 36,5-37 C arasındadır. Vücut ısısı mikrobik hastalıklarda, aşırı hareket, su kaybı ve güneş çarpması halinde yükselir. Ilık su ile banyo, su ve alkol pansumanı yararlı olabilir.

2. İshal Dışkının sık ve sulu olarak çıkarılmasıdır. Su ve mineral kaybına sebep olur. Ana amaç su ve mineral kaybını gidermektir.

3. Zatürre Akciğer iltihabıdır. Bakteri, virüs, mantar, parazitler, kimyasal maddeler sebep olabilir. Ateş, hırıltı, öksürük, solunum güçlüğü, iştah kaybı, solgunluk, zayıflık belirtileridir.

4. Pamukçuk Ağızda yer alan bir mantar enfeksiyonudur. Bebeğin emmesini ve yemesini güçleştirir. Karbonatlı su yarar sağlayabilir.

5. Doğumsal hastalıklar Kalıtımla geçen hastalıklardır. El ayak şekil bozukluğu, yarık damak ve dudak yapısı, kalp deliği, kalça çıkığı Akraba evlilikleri önlenmelidir.

6. Akraba evlilikleri 7. Kan uyuşmazlığı Ailede bulunan hastalığın ortaya çıkma olasılığını arttırır. 7. Kan uyuşmazlığı Annenin rh(-), Babanın ise Rh(+) olduğu durumlarda anne ve bebek arasında kan uyuşmazlığı ortaya çıkabilir. Anne bebeğin kanını pıhtılaştırıcı maddeler üretir.

8. Sarılık Normal yenidoğan sarılığı: alyuvarların yıkılması sonucu oluşan sarılıktır. Anormak sarılık: kan uyuşmazlığı veya metabolik rahatsızlıklara bağlıdır.