KONU: MAKİNE VE TESİSLERDE İŞ GÜVENLİĞİ Konuşmacı: Kibar ERTEN Makine Mühendisi Baş İş Müfettişi
TEHLİKELİ DURUM X TEHLİKELİ DAVRANIŞ=İŞ KAZASI
TEHLİKELİ DURUMLAR Uygun olmayan koruyucular Koruyucusuz çalışma Kusurlu alet teçhizat kullanma Emniyetsiz yapılmış alet ve makine Yetersiz, bakımsız bina, makine, alet Yetersiz yada fazla aydınlatma Yetersiz kişisel koruyucu Yetersiz havalandırma Emniyetsiz yöntem ve şartlar .....
TEHLİKELİ DAVRANIŞ Emniyetsiz çalışma gereksiz hızlı çalışma uygun olmayan emniyet donanımı Emniyetsiz yükleme, taşıma, istif Emniyetsiz vaziyet alma Tehlikeli yerlerde çalışma Şaşırma, kızgınlık, üzgünlük, ürkme,şakalaşma Kişisel koruyucu kullanmamak ...
Alınması gerekli EMNİYET TEDBİRLERİ 1- İşyerinin uygun planlanması 2- En sağlıklı teknolojinin uygulanması 3- Zararlı maddelerin zararsız veya daha az zararlı değiştirilmesi 4- Kapalı çalışma metotları uygulanması 5- Ayırma (Tecrit) tedbiri alınması 6- Islak çalışma metodu uygulanması 7- Bakım ve temizliğin gereği gibi yapılması 8- Ortam analizlerinin (ölçümlerinin) yapılması
Bütün bu tedbirlere rağmen ortamda olumsuz şartlar varsa bu olumsuzluklardan etkilenmemek için KİŞİSEL KORUYUCULAR kullanılır
KİŞİSEL KORUYUCULARIN ÖZELLİKLERİ 1- Kişinin anatomik yapısına uygun olmalı 2- Kullanım amacına uygun olmalı 3- İşe engel teşkil etmemeli 4- Kullanımı ve temizlemesi kolay olmalı 5- Hijyen şartlarına uygun olmalı 6-Malzemenin kendisi tehlike oluşturmamalı
KİŞİSEL KORUYUCU MALZEMELERİN SINIFLANDIRILMASI 1- KAFA koruyucuları 2- GÖVDE koruyucuları 3-EL ve AYAK koruyucuları
KAFA koruyucuları Baretler Başlıklar Saç filesi, baş örtüsü Şapkalar, kasketler Yüz koruyucuları Gözlükler kulak koruyucuları Maskeler
GÖVDE koruyucuları Ceket , Pantolon iş Önlükleri İş tulumları Emniyet kemeri
EL ve AYAK koruyucuları Eldivenler Bilek koruyucuları kolluklar Emniyet ayakkabısı Tozluklar Maşalar
KAFA KORUYUCULARI BARETLER İçinde ayarlanabilir kayışı, file ve bantlar bulunan, başı darbelerden koruyan sert bir başlıktır. Baret yapımında genelde FİBERGLAS, PLASTİK , ALÜMİNYUM kullanılır. Kullanılmış baretler dezenfekte edilmeden başka kişilere verilmemelidir.
KAFA KORUYUCULARI BAŞLIKLAR Kulakları, alnı,yanakları, yüzü; Kıvılcıma, erimiş metale, fırlayan parçalara ve kıymıklara karşı korur. ŞAPKA VE KASKETLER Kirli tozlu işlerde, saçı ve başı temiz tutmak için, dönen makine aksamından korumak için, Kaynak işlerinde, dokuma sanayiinde, asit ve kıvılcım sıçrama ihtimali olan yerlerde kullanılır. BAŞ ÖRTÜSÜ - SAÇ FİLESİ Dönen makine aksamı bulunan yerlerde (Dokuma san.konfeksiyon vs) statik elektriğin de etkisi ile kadıların saçlarının dönen aksanlara sarılmasını önlemek için kullanılır.
KORUYUCU GÖZLÜKLER Hızlı uçan parçacıklara karşı gözlük: Bu gözlükler yeterli sağlamlıkta olmalıdır. Tozlara, rüzgara ve kıvılcıma karşı gözlük:Gözleri bütünüyle kaplayan, kenarlıkları şakak kemiklerine oturan tipte olmalıdır. Zararlı ışınlara karşı gözlük: Işının şiddetine uygun koyulukta olmalıdır. Zararlı gazlara karşı gözlük:Havalandırma delikleri olmayan gözlükler kullanılır. Tehlikeli sıvılara karşı gözlük:Havalandırma delikleri sıçrayacak sıvının girmesini engelleyecek şekilde olmalıdır. Erimiş metal sıçramalarına karşı gözlük: Darbelere ve yüksek ısıya dayanıklı malzemeden yapılmış olmalıdır.
KORUYUCU GÖZLÜKLER Buğulanmaya karşı tedbir alınmalıdır: Buğulanmayan gözlük veya buğu önleyici solüsyon kullanılmalıdır. Terlemeye karşı tedbir alınmalıdır: Ter bantları kullanılmalıdır. Numaralı gözlük kullanan kişiler; numaralı gözlük üzerine koruyucu gözlük takabilmelidir.
KULAK KORUYUCULARI Gürültü seviyesi 80 desibelin altına düşürülmeye çalışılmalıdır. Ortamdaki gürültü 80 desibelin altına düşürülemez ise kulak koruyucuları kullanılmalıdır. Çeşitli Kulak tıkaçları, Manşonlu kulak koruyucuları ve kulak koruyucu baretler mevcuttur. Kulak tıkaçları 15 desibele kadar, Manşonlu kulaklıklar 30 desibele kadar, Çok fazla gürültü olan yerlerde tıkaç ve manşon birlikte kullanılır.
AŞIRI GÜRÜLTÜ İşitme kaybına Uyku dağılmasına, Strese, Ailevi geçimsizliklere, Kan basıncının değişmesine, Metabolik BOZUKLUKLARA Hormonal ve psikolojik bozukluklara, Performans düşmesine, Davranış bozukluğuna SEBEP OLUR.
MASKELER İşyeri ortamında yok edilemeyen insan sağlığına zararlı olan GAZ VE TOZ halindeki maddelerin insan vücuduna girmesini önlemek için MASKELER kullanılır
ORTAMDA OLABİLECEK ZARARLI MADDELER TOZLAR SİSLER DUMANLAR GAZLAR BUHARLAR OKSİJEN YETERSİZLİĞİ AŞIRI SICAK VE SOĞUK
ZARARLI MADDELERİN KİŞİYİ ETLİMESİ MARUZİYET SÜRESİNE KONSANTRASYONA SOLUNUM HIZINA ZEHİRLİLİK veya ZARARLILIK ORANINDA KİŞİNİN DUYARLILIĞINA BAĞLIDIR. AKUT VEYA KORONİK ZEHİRLENME OLABİLİR
MASKE ÇEŞİTLERİ Maskelerin; Hava temizleyici Temiz hava beslemeli Temiz havası kendinden türleri vardır.
MASKE ÇEŞİTLERİ 1- Filtreli toz maskesi: Tozlu ortamda kullanılır. 0,2 ila 5 mikron arasındaki tozları tutabilecek özellikte olmalıdır 2- Süzgeçli gaz maskesi:Zararlı gazların bulunduğu yerlerde kullanılır. Gazın cinsine göre filtre takılmalıdır 3- Basınçlı temiz hava maskesi: Basınçlı bir hava tüpünden bir hortum vasıtasıyla temiz hava ile besler. Oksijenin yeterli olmadığı ortamda kullanılır, 4- Hortumlu temiz hava maskesi: Maskenin ucuna takılı olan hortum vasıtasıyla temiz havanın solunmasını sağlar. Oksijensiz ortamlarda veya ortamda ne tür zararlı gazın olduğu bilinmediği durumlarda kullanılabilir.
MASKE ÇEŞİTLERİ 5- Basınçlı oksijen solunum cihazı:Basınçlı oksijen tüpü ile beslenen maskedir. 6- Basınçlı hava solunum cihazı:Basınçlı hava tüpünden beslenen maskedir. 7- Oksijen üretimli solunun cihazı: Kimyasal bir yolla üretilen oksijenin solunumunu sağlayan maskedir.
MASKENİN KULLANILABİLMESİ İÇİN EĞİTİM VERİLMESİ GEREKLİDİR. Verilecek eğitimde Zararlıların tanıtılması yapılmalıdır Maskenin doğru olarak kullanılması öğretilmelidir Maske kullanma ALIŞKANLIĞI kazandırılmalıdır
YÜZ KORUYUCULARI 1- YÜZ SİPERLERİ: Bütün yüzü örten, koruyan, koruyuculardır. Uçan parçacıkların yüze zarar vermesini önler 2-KAYNAKÇI MASKELERİ: Isı ve aleve dayanıklı, kaynak ışınlarına (Parlak ışınlara, mor ötesi ve kızıl ötesi ışınlara) karşı koruyucu özellikte olmalıdır. Ayrıca bu camların kaynak amperajına uygun koyulukta olmasına dikkat edilmelidir.
GÖVDE KORUYUCULARI Ceket ve pantolonlar Tulumlar iş önlükleri Emniyet kemeri İş elbiselerinin sarkık kısımları olmamalı, cepler küçük ve az olmalıdır.
EL VE AYAK KORUYUCULARI Eldivenler: Elleri, YANMALARA, YARALANMALARA, ZARARLI KİMYASALLARA karşı korur. Uygun işe uygun eldiven seçilmelidir. Bilek koruyucuları: Darbeli çalışmalarda vibrasyona karşı korur. Kolluklar: Alece, kıvılcımlara, erimiş metale, aşındırıcılara, ultraviole ışınlarına ve elektriğe karşı korur. Emniyet ayakkabısı: Tozluklar:
EMNİYET AYAKKABILARI Çelik maskaratlı ayakkabılar Asit ve kostiğe dayanıklı ayakkabılar Çivi batmasına karşı özel tabanlı ayakkabılar Elektrikçiler için yalıtkan ayakkabı Statik elektriğe karşı antistatik ayakkabı Muhtelif çizmeler