Sistem Geliştirme Müdürü Profiting from Low Carbon Business: Financial Opportunities and Reduced Risks for Low Carbon Firms. Gönüllü Karbon Piyasaları: Türkiye'deki Uygulamalar ve Küresel Eğilimler Dr. Oğuz CAN İSTAÇ A.Ş. Sistem Geliştirme Müdürü The Marmara Hotel, İstanbul, • 28 Nisan 2010

Gündem 2012 Sonrası Rejim Belirlenirken… Müzakerelerde Türkiye Karbon Piyasaları Gönüllü veya Zorunlu… Eğilimler, İhtiyaçlar ve Darboğazlar

Energy & Environment Evolution Kaynak: WEO 2009

2012 Sonrası İklim Rejimi Uzun Dönem İşbirliği Eylem Kyoto Protokolü altında Taraflar Konferansı EK1 Ülkeleri için yeni taahhütler geçici çalışma gurubu (AWG-KP) UNFCCC altında Uzun Dönem İşbirliği Eylem (AWG-LCA) AWG KP EK1 Ülkeleri için yeni zorunlu hedefler Esneklik Mekanizmaları CDM/ JI / ? AKAKDO-REDD+ AWG LCA Ortak Vizyon Uyum Azaltım Teknoloji Transferi Finansman

Post-2012 Rejimi Senaryoları CO2penhagen Post-2012 Rejimi Senaryoları COP kararları ile düzenlenmiş Post Kyoto Rejimi AWG-LCA kolu üzerinde yepyeni bir anlaşma Yeni bir Protokol (Kopenhag Mutabakatı)

Possible differentiation of countries and commitments/actions Julia Dobrolyubova Expert on Climate Change and Kyoto Protocol Possible differentiation of countries and commitments/actions Developed countries Developing countries Annex II Parties (EU-15, USA, Japan, Canada) Strong national and international commitments, funds for mitigation action, adaptation, technical assistance and technology transfer Newly industrialised countries (South Korea, Singapore, Mexico) National mitigation commitments + limited international mitigation commitments Emerging economies (China, Brazil, Saudi Arabia, South Africa) Sectoral mitigation commitments (binding emission reduction targets per GDP, per capita, etc.) Economies in Transition and other Annex I Parties that are not in Annex II (Poland, Latvia, Russia, Ukraine) + countries with similar socio-economic development level, countries wishing to be treated as AI Parties Substantial national and limited international mitigation commitments Other developing countries SD-PAMs, adaptation actions Least Developed Countries (Bangladesh) No commitments + TURKEY ? + TURKEY ? + TURKEY ?

Pazar Dinamiği Karbon Ticaretinde yapılan işlemler aslında herhangi bir emtia-mal ticareti ile aynıdır.   = Bu açıdan karbon ticareti ile (Carbon business = Carbuzz) Karpuz yetiştiriciliği ve ticaretinin temelde birbirinden farkı yoktur

Business Model

Karbon Piyasası Zorunlu/ Gönüllü, Proje Temelli (CDM, JI), Tahsisat Temelli (ET, ETS) NAMAs:Nationally appropriate mitigation actions, Sektörel Yaklaşımlar, Karbon Vergisi, Hibrid Market?

Carbon Market Components Transaction Type Credit type Regime Regulatory Allowance-based AAU (Assigned Amount Units) International Emissions Trading EUA (EU Allowance) EU-Emissions Trading Scheme Project-based ERU (Emission Reduction Unit) Joint Implementation CER (Certified Emission Reduction) Clean Development Mechanism Voluntary Mainly project-based VER (Verified Emission Reduction) Voluntary projects

Karbon Piyasası Compliance Market Voluntary Market Katı regülasyon Daha esnek ve yenilikçi Kahraman Bakkal Süper Markete karşı?

Azaltım Proje olmadan gerçekleşen emisyon seviyesi = Baseline Referans: Projenin gerçekleşmemesi halinde NŞA’da oluşan emisyonlar Özgün getiri: Proje ile gerçekleşen azaltım, teknik, sosyal ve ekonomik katkılar CER or VER: “karbon kredisi” CO2eşlenik cinsinden 1 ton sera gazı azaltımı Azaltım GHG emissions Proje ile gerçekleşen emisyon seviyesi Baseline and additionality are the two concepts at the core of the CDM. We need to understand this in the US, because these concepts are crucial to the legitimacy of any carbon market and any emission reduction project, regulatory or voluntary A baseline is: “the scenario that represents the emissions that would occur in the absence of the project activity” When the emissions of a project activity are below the emissiosn of the baseline; an “additional” emission reduction has occurred. Projects must be proven “additional” to what would have occurred in the busines-as-usual baseline scenario. There are multiple ways to establish additionality. A project that has "financial additionality" is often defined as an economically nonviable project becoming viable as a result of carbon finance…. In addition to financial additionality, the existence of other barriers ("first of a kind" technology, regulatory barriers, lack of local capacity, etc) can be documented to establish additionality. You will also here people refer to methodologies when discussing the CDM. Methodologies generally refer to baseline and monitoring methodologies. A baseline methodology explains how the baseline scenario has been selected and how to calculate the emissions reductions and the definition of the boundary of the project. Monitoring methodologies detail the data used to implement a monitoring plan for the project and the methods that will be used to verify the emissions and leakage within the project boundary. CER: Certified Emission Reduction, credit name within CDM - is equal to one metric tonne of CO2 equivalent, calculated using global warming potentials Zaman Projenin realizasyonu

CDM Proje Sayıları CDM-TKM Sayı 2012’ye kadar beklenen CER 2164 Kayıtlı projeler 2164 > 1,760,000,000 Kayıt Talebi 58 > 20,000,000 Toplam Süreçte olan > 4200 > 2,900,000,000 www.unfccc.int/cdm Nisan, 2010

JI Proje Sayıları Dağılım: 152 adet Rusya ve Ukrayna JI- OU Sayı 2012’ye kadar beklenen ERU Kayıtlı projeler 288 > 83.000.000 Toplam Süreçte olan > 362.355.000 http://cdmpipeline.org/ji-projects.htm Mart, 2009 Dağılım: 152 adet Rusya ve Ukrayna 118 adet Doğu Avrupa 18 adet diğer

Gönüllü Karbon Piyasası Gönüllü Karbon Piyasaları, bireylerin, kurum ve kuruluşların, firmaların ve etkinliklerin faaliyetleri sonucu oluşan sera gazı emisyonlarının gönüllü olarak azaltımını, dengeleyebilmesini kolaylaştırmak amacıyla oluşturulan bir pazardır. Karbon nötür olmak isteyen organizasyonlar faaliyetleri çerçevesinde oluşturdukları - atmosfere salımını gerçekleştirdikleri sera gazlarını hesaplayarak (karbon ayak izlerini ölçerek) bu emisyonlarını azaltmak ve dengelemek için emisyon azaltımı sağlayan projelerin üretmiş oldukları karbon kredilerini satın alırlar.

Neden Gönüllü Karbon Piyasası ? Kurum ve Kuruluşların her alanda liderliklerini sürdürmek ve göstermek istemesi, Kurumsal imaj ve marka bilinirliliğine olumlu katkısı, Pazar değerlerini artırmak için, (Borsada, müşterileri veya ortakları nezdinde sosyal ve çevreci algılanışını olgunlaştırmak, yeni fonlar çekebilmek amacıyla), Elde edecekleri tecrübe ile kurumsal kapasitelerini, teknolojilerini ve süreçlerini iyileştirebilmek için.

Gönüllü Karbon Piyasası –Alıcılar Alıcılar karbon kredisi satın alırken ; Özgün Getiri, Sertifikasyon, çevre ve sosyal kriterlere daha çok önem vermektedir.

Neden Gönüllü Karbon Piyasası ? İklim değişikliğinin etkilerinin azaltılması için istekli olmak (çevreci duyarlılık), İleride karşılaşılacak olan ulusal ve bölgesel yükümlülükler ve planlamalar için hazırlanılması (İleri görüşlü oldukları, tecrübe kazanmak için ve ilerde gelebilecek zorunluluklara, yönetmeliklere hazırlık için), Alıcı açısından: VER fiyatlarının zorunlu piyasasındaki esneklik mekanizmalarından elde edilen sertifikalardan (ERU; CER; vs) daha ucuz olması ve Karbon Nötür olmak isteyen kurum ve kuruluşların maliyetlerini düşürmesi, Satıcı açısından: karbon kredilerinin satılmasıyla gelir elde edilmesi, Esneklik mekanizmalarında tanımlanmayan, Emisyon Ticaret Sistemlerinde yer almayan sektörler ve projeler için emisyon azaltım imkanı sağlaması, açısından tercih edilmektedir.

Azaltım / Sürdürülebilir Kalkınma

Karbon Piyasaları-2009 2008 ve 2009 yılında Gönüllü karbon piyasasında yaklaşık 120 milyon ton VER işlem görmüş olup; 2012 yılında 257 milyon ton 2020 yılında ise 476 milyon tona ulaşması beklenmektedir.

Gönüllü Karbon Piyasası-Gelişim Beklentisi 2008

Gönüllü Karbon Piyasası-Gelişim Beklentisi 2009 Voluntary carbon markets expected to reach 257 MtCO2e in 2012 and 476 MtCO2e in 2020

Gönüllü Karbon Piyasası- Türkiye Türkiye’den ağırlıklı GS olmak üzere VER+ ve VCS projeleri yer almaktadır. KAÇ PROJE ? 3 ? 23 ? 33 ? 43? 80? İssued 8 Registered 8 Listed 64 NE KADAR AZALTIM ? 5.000.000 ton ? 10.000.000 ton ?

Gönüllü Dengeleme Carbon Neutral Events: Int. Environment Conference Johannesburg 2002 Green Goal World Cup FIFA 2006 Olympic Winter Games Turin 2006 IAEE 31st Conference Istanbul 2008 ICCI 15th Energy & Environment Congress Istanbul 2009 Carbon Neutral Companies O2 Partial Compensation Dresdner Bank, Toyota, BA, Vodafone, Allianz, Credit Suisse, HSBC Google, HSBC, Yahoo, media corporations, etc all seeking carbon neutrality http://www.cdmgoldstandard.org/materials.php http://www.chicagoclimateexchange.com/ http://www.europeanclimateexchange.com/

Gönüllü Dengeleme European Air France – Good Planet Association; Carbon Action Programme Virgin – Gold Standard (both voluntary & CERs) KLM – Gold Standard only USA Delta – The Conservation Fund (tree planting) Continental – Gold Standard CDM and Green-e- Certificate from Center for Resource Solutions NWA – The Nature Conservancy (reforestation Asia-Pacific Cathay Pacific – VCS credit Source http://www. cliffordchance.com

Teşekkürler…