Suriye Halkının Talep Ettiği Reformlar 8 Mart 1963 tarihinden beri ülkede uygulanan olağanüstü halin kaldırılması İçişleri Bakanlığının sivilleştirilmesi Yargının bağımsızlaştırılması Bireysel hakların tanınması Gelir dağılımında adaletin tesis edilmesi İktidardaki Baas Partisi’nin gücünün sınırlandırılması

Krizin Etkileri Orta Doğu’da Şii-Sünni gerilimine zemin hazırlamıştır. Suriyeli mülteciler sorununu doğurmuştur. PKK terör örgütüne farklı bir hareket alanı sağlamıştır.

Baas rejimi ile halk arasında iç savaşa dönüşen bir çatışma vardır. Ulusal düzeyde Ayaklanan halk lehinde tutum geliştiren ülkelerle Esed rejimini destekleyen İran arasında bir nüfuz mücadelesi söz konusudur. Bölgesel düzeyde Demokratikleşme hareketlerini destekleyen aktörlerle otoriter yönetimleri destekleyen aktörler arasında bir mücadelede vardır. Küresel düzeyde Üç Düzeyde Suriye Krizi

Nusayri nüfusun iktidardaki etkinliği Esed rejiminin aldığı dış destek Muhalefetin birlik sorunu ve zayıf kalması Batılı ülkelerin çekimser tutumu Suriye Krizinin Seyrini Belirleyen Şartlar

 2 Ekim 2011’de Burhan Galyon başkanlığında Suriye muhalefetini tek çatı altından toplamak hedefiyle teşkil edilmiştir.  Esed rejimini devirerek Suriye halkını temsil eden bir yönetim kurmayı amaçlamaktadır. SURİYE ULUSAL KONSEYİ

Dünya kamuoyunu yönlendirmede zayıf kalmıştır. Esed rejiminin propagandasına karşılık yeterli bilgilendirme kampanyası gerçekleştirememiştir. Muhalefet içindeki anlaşmazlıkları giderememiştir. SURİYE ULUSAL KONSEYİ

 Grubun amacı Esed’in iktidarı terk etmesi için uluslararası kamuoyunu harekete geçirmektir.  Yaklaşık 80 ülkeden oluşan grup bugüne kadar dört kez toplanmıştır.  İstanbul’daki 2. toplantıda grup, Suriye Ulusal Konseyi’ni Suriye’nin meşru temsilcisi olarak tanımıştır. SURİYE HALKININ DOSTLARI TOPLANTILARI

 Dr. Abdulhekim Beşar başkanlığında 26 Ekim 2011 tarihinde Erbil'de Mesud Barzani'nin desteği ile kurulmuştur.  Kürtler, Esed sonrası Suriye’nin kuzeyinde özerklik ve Kürt milli kimliğinin anayasal olarak tanınması taleplerini ileri sürerek Suriye Ulusal Konseyi çatısına dâhil olmamaktadır. SURİYE KÜRT ULUSAL KONSEYİ

Yaklaşık 30 farklı grup Dini, Etnik ve İdeolojik Bölünme Bölgesel Ayrışma SURİYE MUHALEFETİNİN ASKERİ GÜCÜ

 Özgür Suriye Ordusu, Suriye Hava Kuvvetleri’nden albay rütbesinde istifa eden Riyad El-Esad ve ordudan ayrılan bir grup asker tarafından 29 Temmuz 2011 tarihinde kurulmuştur. ÖZGÜR SURİYE ORDUSU

 Şam Kurtuluş Tugayları (Ahrar El-Şam Tugayları)  Şam Kartalları Tugayı (Sukurul Şam Tugayı)  Diğer gruplar Suudi Arabistan desteği iddiası Selefi çizgi DİNİ EĞİLİMLİ SURİYELİ MUHALİFLER

KRİZİN BÖLGESEL ETKİLERİ Esed rejimine sağladığı destek Şii hilali projesi Hizbullah ve Filistinli gruplarla irtibatı Kendi rejiminin beka kaygısı İRAN

ÇÖZÜME DESTEK İÇİN REFORM ÇAĞRISI İlk Aşamada ESED REJİMİNE KARŞI ORTAK TAVIR KÖRFEZ ÜLKELERİNİN TUTUMU İkinci Aşamada

Arap Gücü'nün Suriye'ye gönderilmesi Suriye’de yardımların gerekli yerlere ulaştırılması Güvenli bölge oluşturulması Taraflar arasında ateşkesin takip edilmesi KÖRFEZ ÜLKELERİNİN ÖNERİLERİ

 Taraflar arasında derhal ateşkes ilan edilmeli, Suriye ordusu kentlerden çekilmelidir.  Tutuklular serbest bırakılmalıdır.  Anayasa düzenlemelerini kapsayan siyasi reformlar yapılmalıdır.  Arap Birliği, çözüm planı sürecini incelemek üzere Şam’da temsilci bulundurmalıdır.  Esed rejimi ile muhalifler arasında ulusal diyalog görüşmeleri başlatılmalıdır. ARAP BİRLİĞİNİN ÇÖZÜM PLANI

ARAP BİRLİĞİ GİRİŞİMLERİNİN SONUÇLARI Çözüm getirme arayışları krizin bölgesel düzeyden küresel düzeye taşınmasına zemin hazırlamış, kriz BM’ye intikal etmiştir. Esed iktidarı, Arap Birliği’nin çözüm girişimleri sırasında önerilere müspet cevap vererek zaman kazanmıştır.

Annan Barış Planı  Herkesi kapsayacak bir siyasi süreç için özel temsilciyle çalışmayı taahhüt etmek,  Saldırıları bırakıp, BM tarafından gözetilecek ateşkesin derhal sağlanması  İnsani yardımın ulaşabilmesi için günde iki saat çatışmaların durdurulması  Keyfi olarak tutuklanan ve gözaltına alınanların serbest bırakılması  Gazetecilerin ülke içinde serbestçe dolaşmalarının sağlanması  Barışçıl toplanma ve protesto hakkına saygı duyulması KRİZİN KÜRESEL ETKİLERİ

DÜNYA KAMUOYUNDAKİ KARARSIZLIK Askeri Müdahale İnsani Yardım Koridoru & Tampon Bölge Muhalefete Silah Desteği

 ABD,18 Ağustos 2011 tarihinde Esed’in istifa etmesi gerektiğini beyan etmiştir.  ABD’nin kaygıları: -Selefilerin iktidara gelme ihtimali -İsrail’in güvenliği -Suriye’nin bölünmesi -Krize müdahalenin insani ve mali kaybı ABD VE SURİYE KRİZİ

 İkili siyasi, ekonomik ve askeri ilişkiler  Rusya’nın Suriye’deki askeri üssü RUSYA’NIN SURİYE KRİZİNDEKİ TUTUMU Rusya, Esed rejimi aleyhindeki Güvenlik Konseyi karar tasarılarını veto etmektedir.

Çin, Esed rejimi aleyhindeki karar tasarılarını veto etmektedir. ABD’nin Asya-Pasifik stratejisi ABD’nin Tayvan’a silah satması ABD’nin Tibet politikası ÇİN’İN SURİYE KRİZİNDEKİ TUTUMU

 Mülteciler sorunu  Esed rejiminin PKK’ya sağladığı himaye  Suriye’nin kuzeydoğusundaki ayrılıkçı eğilimler  İkili ekonomik ilişkilerin kesintiye uğraması KRİZİN TÜRKİYE’YE ETKİLERİ

 Türkiye, Suriye’deki krizin Tunus, Mısır, Libya ve Yemen'deki süreçlerden farklı seyredebileceğini öngörememiş,  Türkiye, krizde sorunun tarafı haline gelmeye başlamıştır.  Ankara, Suriye’deki krizin bölgesel ve küresel bir anlaşmazlığa dönüşebileceğini değerlendirememiştir. KRİZİN TÜRKİYE’YE ETKİLERİ

 Suriye’de kurulabilecek bir geçiş hükümeti ile kriz aşılabilir.  Esed rejimi ağır silah sistemleriyle takviye edilecek Özgür Suriye Ordusu veya uluslararası bir müdahale ile devrilebilir.  Kriz sürüncemede kalabilir ve Suriye parçalanma sürecine girebilir.  İç çatışmaların devam etmesine rağmen Baas rejimi mukavemetini sürdürebilir ve konumunu muhafaza edebilir. 4 MUHTEMEL SENARYO

 Türkiye/Suriye ekseni- tarihi ve akrabalık bağları, komşuluk münasebetleri, ekonomik ilişkileri ve PKK-PYD sorunu  Türkiye/Suriye/ABD-İsrail ekseni siyasi ve askeri boyutludur.  Türkiye/Suriye/NATO-ABD-Fransa ekseni siyasidir.  Türkiye/Suriye/Rusya ekseni siyasi ve güvenlik boyutları vardır.  Türkiye/Suriye/Birleşmiş Milletler (Rusya ve Çin) ekseni siyasidir.  Türkiye/Suriye/İran ekseni siyasi, güvenlik ve ekonomi boyutludur. KRİZİN 6 PARAMETRESİ

 Suriye’de sıcak çatışmaya girmemelidir.  Suriye’ye müdahale durumunda lojistik destek ve insani yardımlar noktasında devreye girmelidir.  Dikkat ve enerjisini Suriye’nin yeniden yapılanma sürecine teksif etmelidir.  Batılı müttefikleri ve NATO ile birlikte hareket etmelidir. SONUÇ: TÜRKİYE NASIL HAREKET ETMELİDİR?