Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı K-İlaçların Seçimi ve MAUA Formları Örnek – Angina Pektoris Dr. Faruk ERDEN Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
Nereye gittiğinizi bilmiyorsanız hangi yöne gittiğiniz önemli değildir Nereye gittiğinizi bilmiyorsanız hangi yöne gittiğiniz önemli değildir.... Lewis Carroll, Alice in Wonderland
Terminoloji K-İlaç: Kişisel ilaç Reçeteye yazabilecek ve tüm detaylarına hakim olduğumuz ilaçlar. MAUA: Multi Attribute Utility Analysis Çok Amaçlı Kullanım Analizi, Seçimlerde Kullanılabilecek Optimizasyon Analizi
İlaç Grubu-İlaç Seçimi Optimizasyon Analizi-I ETKİLİLİK GÜVENLİLİK UYGUNLUK MALİYET İLAÇ 1 İLAÇ 2 İLAÇ 3
İlaç Grubu-İlaç Seçimi Optimizasyon Analizi-II ETKİLİLİK GÜVENLİLİK UYGUNLUK MALİYET İLAÇ 1 İLAÇ 2 İLAÇ 3 (a) (b) (c) (d) hhhh hhhhh hhh
İlaç Grubu-İlaç Seçimi Optimizasyon Analizi-III ETKİLİLİK GÜVENLİLİK UYGUNLUK MALİYET TOPLAM (a) (b) (c) (d) (a+b+c+d=1) İLAÇ 1 4 4 4 4 İLAÇ 2 4 3 4 3 İLAÇ 3 3 4 3 4 4a+4b+4c+4d
Anjina pektoris için K – ilaç grubu seçimi Anjina pektoris için K – ilaç seçimi
K – ilaç grup listesi K – ilaç listesi K – ilaç formu
K-ilaç seçiminin adımları Hastalığın tanımlanması Tedavi amaçlarının belirlenmesi İlaç gruplarının listelenmesi K – ilaç gruplarının belirlenmesi K – ilaçlarının belirlenmesi Özel hasta grupları için K – ilaçları seçimi
Örnek vaka 60 yaşında erkek Son bir aydır, Bir çok kez tekrarlayan, Fizik etkinlik ile başlayan, Durunca geçen, Boğucu-sıkıştırıcı göğüs ağrısı var.
I- Hastalığın Tanımı Kısmi koroner arter oklüzyonuna bağlı, miyokard iskemisinin sonucunda kararlı angina pektoris.
II-Tedavi Hedeflerimiz Efor sırasında gelişen ağrının geçirilmesi Miyokardın perfüzyon ihtiyacını azaltmak Miyokardın perfüzyonunu artırmak.
III-Etkili ilaç Gruplarının Listelenmesi
Angina pektoriste kullanılan ilaç gruplarının etki profilleri İlaç grubu önyük Kasılma gücü Kalp hızı ardyük Nitratlar + + - ++ Beta-blokörler + Kalsiyum kanal blokörleri
Etkililik Güvenlilik Uygunluk Farmakodinami Yan etkileri Kontrendikasyon Nitratlar Periferik vazodilatasyon Baş ağrısı, nitrat zehirlenmesi Hipotansiyon, KİBAS, Anemi, Sildenafil Kullanımı Beta-blokörler (Özellikle kardiyoselektifler) Kalp kontraktilitesinde ve hızında azalma Hipotansiyon, bradiaritmi, impotans Astım, Reynaud hastalığı, Dekompanse kalp yetmezliği, DM, Ciddi Bradikardi Kalsiyum kanal blokörleri (Non-dihidropiridin Grubu) Koroner ve periferik vazodilatasyon, kalp hızında ve kontraktilitesinde azalma Hipotansiyon, baş dönmesi, bradikardi, kalp yetmezliği Hipotansiyon, konjestif kalp yetmezliği, AV blok
Kalsiyum Antagonistleri (Kalsiyum kanal blokörleri) Kalsiyum kanal blokörleri, kimyasal yapılarına göre 3 gruba ayrılırlar: 1,4-dihidropridin (DHP) türevleri (vazoselektif oldukları için HT td.de daha fazla tercih edilirler. Nifedipin prep.: Adalat tb, Kardilat tb Nitrendipin prep.: Baypress tb Amlodipin prep.: Amlodis tb, Norvasc tb Fenilalkilamin türevleri (Verapamil) Benzotiazepin türevleri (Diltiazem)
IV- K-İlaç Grubunun Belirlenmesi
Endikasyon: stabil anjina pektoris Çok Yönlü Analiz - MAUA İlaç grupları Etkililik (% 40 ) Güvenlilik (% 30 ) Uygunluk (% 20 ) Maliyet (% 10 ) Toplam Puan Nitratlar 4 (1.6) 3 (0.9) 3 (0.6) 4 (0.4) 3.5 Beta-blokörler 2 (0.4) 3 (0.3) 3.2 Kalsiyum kanal blokörleri
V- K-İlaçlarının Belirlenmesi
Endikasyon: Stabil anjina pektoris Çok Yönlü Analiz – MAUA- Nitratlar için Grup içi ilaçlar için Etkililik (% 40 ) Güvenlilik (% 30 ) Uygunluk (% 20 ) Maliyet (% 10 ) Toplam Puan İzosorbid dinitrat tb.sl. 5 mg 4 (1.6) 3 (0.9) 3(0.6) 4 (0.4) 3.5 Gliseril trinitrat (nitrogliserin) sprey 4 (0.8) 2 (0.2) İzosorbid dinitrat tb 10 mg 3 (1.2) 3 (0.6) 3 (0.3) 3.0 İzosorbid mononitrat tb 3(1.2)
K-İLAÇ FORMU Endikasyon: Stabil anjina pektoris K-İLAÇ 1 Adı: isosorbid dinitrat- İsordil ®, Cardioket® Dozaj Formu: 5mg, 50 dilaltı tablet Dozlam Şeması: ağrısı olunca 1 tablet dilaltı Süre: izlem aralıkları süresince K-İLAÇ 2 Adı: Gliseril trinitrat - Nitrolingual Pump Spray® Dozaj Formu: 14.2 g içeren sprey Dozlam Şeması: ağrısı olunca 1 püf Süre: izlem aralıkları süresince
ÖZEL DURUMLARA YÖNELİK YEDEK İLAÇ SEÇİMİ Hamilelik, emzirme, yaşlılık, eliminasyon organlarının hasarı, başka ilaç(lar) kullanımı “İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ” Standart olarak saptadığımız ilaç seçimimizi değiştirebilecektir.
ÖZET K-İLAÇ NASIL SEÇİLİR? Hastalığın tanımlanması (fizyopatoloji) Tedavi hedeflerinin belirlenmesi Etkili ilaç gruplarının yazılması Kriterlere göre bir ilaç grubunun seçilmesi Etkililik Güvenlilik Uygunluk Maliyet Grup 1 Grup 2 Grup 3 5. Grup içinden bir K-ilaç seçilmesi Etkililik Güvenlilik Uygunluk Maliyet İlaç 1 İlaç 2 İlaç 3 Sonuç: Aktif madde, dozaj şekli : Standart dozaj şeması : Standart süre :
BAZI SLAYTLAR İÇİN TEŞEKKÜR Doç. Dr. Yunus Emre KOCABAŞOĞLU’na Groningen Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Prof.Dr.Oğuz GÜÇ ve Prof.Dr.Hakan ORER’e Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı İletişim için e-mail: faruk.erden@isbank.net.tr berden@kocaeli.edu.tr