ELAZIĞ KENTLEŞME (YAPI) SEKTÖRÜ Eylül 2014

Global Yapı Sektörü Trendleri Türkiye Yapı Sektörü Elazığ ve Yapı Sektörü

2050 yılında dünyada 9 milyar insan Demografik gelişmeler, global yapı sektörünün şekillenmesindeki en önemli etkendir. 2050 yılında dünyada 9 milyar insan Batı dünyasında yaşayan 1.2 milyar insan sayısı sabit kalacak Büyüme gelişmekte olan ülkelerden kaynaklanacak. Her yıl 76 mio nüfus artışının yarısı 6 ülke kaynaklı: Hindistan (22%), Çin (11%), Bangladeş, Endonezya, Nijerya ve Pakistan (4%’er). 2050 yılına kadar 51 ülkede azalan nüfuslar Nüfusunun 20%’sinden fazlasını kaybedecek 10 ülkenin yarısı Karadeniz ülkeleri; Rusya 31 mio, Ukrayna 20 mio, Romanya 5 mio, Bulgaristan 3 mio ve Gürcistan 1 mio nüfus kaybına uğrayacak. Bu ülkelerin göç almak üzere açık bir politika izlemeleri kaçınılmaz olacak. AB üyesi İtalya, Polonya ve Almanya toplam 18 mio nüfus kaybına uğrayacak. 2050 yılına kadar ortalama yaşam süresinde 10 yıl uzama, 76 yıl 65 yaşının üzerindeki nüfusun toplam nüfusa orana 7%’den, 15%’e çıkacak. İtalya, İspanya ve Japonya gibi ülkelerin toplam nüfuslarının 1/3’ü 65 yaşının üstünde olacak. Büyük kısmı şehirlerde yaşayan toplumlar 1950 yılında 10 milyon nüfusu aşan tek şehir New York, bugün 31 şehir 10 mio üzerinde Artan uluslararası göç 1990 yılında doğduğu ülkenin dışında göçmen olarak yaşayanların sayısı 120 mio iken, bugün bu rakam 180 mio Gelişmiş ülkelere, nitelikli insan gücü için cazip göç imkanları

8,7 trilyon USD büyüklüğünde olan (2012) global inşaat sektörünün, 2025 yılında 15 trilyon USD’ye ulaşması beklenmektedir. Mevcut büyüklüğü ile inşaat sektörü global ekonomik büyüklüğün %12’sine karşılık gelmektedir. 2025 yılı rakamı ile, global ekonominin %13,5’una ulaşması beklenmektedir. Bu rakam yıllık %4,5 büyümeye karşılık gelmektedir. 2025 yılında inşaat sektörünün %25’lik kısmının sadece Çin tarafından gerçekleştirilmesi beklenmektedir. (*) Global Construction 2025 – Oxford Economics

2025 yılına kadar olacak büyümenin %60’lık kısmı Çin, ABD ve Hindistan kaynaklı olacaktır. Kuzey Amerika 2025 yılına kadar %70 büyüme / 2025 yılına kadar ABD’de 20 mio yeni konut inşa ihtiyacı Batı Avrupa 2025 yılında 2007’ye göre %5 daha küçük pazar / 2025 yılına kadar max. %2 yıllık büyüme 2025 yılında İngiltere 315 mil USD, Almanya 342 mil USD Doğu Avrupa Yılda %4,6 büyüme / Türkiye ve Rusya’da yılda %5+ büyüme / Rusya 9. sıradan, 6. sıraya (2025) Güney Amerika Globalden daha yavaş büyüme (kentleşme yüksek ülkeler) / Brezilya’da yılda %2 büyüme (Olimpiyat faktörüne rağmen) / Şili ve Kolombiya’da %4, Meksika’da %5 büyüme Uygunsuz koşullarda yaşayan 60 mio / Brezilya ve Meksika’da 2025 yılına kadar 27,5 mio yeni konut ihtiyacı Sub Sahara 2025 yılında 1,2 milyar nüfus (%40 artış), kentleşme oranında %70 artış Nijerya yılda %8 büyüme / Her yıl 1,5 mio yeni ev inşa ihtiyacı / 2025 yılında 5. en büyük konut pazarı Katar Yılda %10 büyüme ile en hızlı büyüyecek ülke (2022 Dünya Kupası) / 2020 sonrası yavaşlama Hindistan Yılda %7,4 büyüme / 2022 yılında Japonya’nın 3. sıradaki yerini alacak Güneydoğu Asya Güney Kore yılda %3,5 büyüme / Endonezya yılda %6 büyüme, 10.sıradan, 5. sıraya (2025) / Filipinler ve Vietnam yılda %5 büyüme Çin 2010 yılında ABD’yi geçip, 1. sıra / Toplam pazarın %18’i / Mevcut %8,5 büyüme yavaşlayarak %6 / Global pazarın %25’i (2025) Japonya Yılda %1 büyüme (azalan nüfus etkisi) Avusturalya Maden yatırımları çoğunlukla tamamlanıp, işletme dönemine geçildiğinden, mevcut yıllık %4,4 büyüme (2005 yılında %12) yavaşlayarak %1,3 (*) Global Construction 2025 – Oxford Economics

Global Yapı Sektörü Trendleri Türkiye Yapı Sektörü Elazığ ve Yapı Sektörü

Türkiye ekonomisinin büyüdüğü tüm yıllarda (2012 hariç) inşaat sektörü, GSYH’dan daha fazla büyümüştür. 2010 yılında %18,3’lik, 2011 yılında %11,3’lük büyümelerin ardından sektör 2012 yılında yavaşlamış, 2013 yılında 2012’ye göre biraz daha hızlanmıştır.

Milyar TL (cari fiyatlar ile) İnşaat sektörünün GSYH içindeki payı %4,5 seviyesindedir, bu oran son 10 yıl içinde önemli dalgalanmalar göstermemiştir. Milyar TL (cari fiyatlar ile) İnşaat sektörü, ülke ekonomisinin büyüdüğü dönemlerde, ülke ekonomisinden hızlı büyümekte ancak ekonominin küçüldüğü dönemlerde de ekonomiden hızlı küçülmektedir. Bu durum toplam GSYH içi payın dengede kalmasına neden olmaktadır. (*) INTES İnşaat Sektör Raporu

GSYH içi pay göreceli olarak sabit kalmakla birlikte, sektörün toplam istihdam içi payında istikrarlı bir artış söz konusudur. Tarım dışı istihdamın %10’a yakın kısmı inşaat sektörü tarafından yapılmaktadır. 2005-2013 döneminde tarım dışı istihdam rakamı toplamda %27 artarken, inşaat sektörü istihdam rakamı toplamda %50 artmıştır. İstihdam (mio kişi) (*) TUİK

2013 yılında yeni başlanılan yapı sayısı olarak 2006 yılı değerlerinin üzerine çıkılmıştır. Toplam m2 Alan (mio) Verilen Yapı Ruhsatlarına Göre Yeni Konut Sayıları Toplam Değer (milyar TL) Büyümenin tetikleyicisi konut sektörü gibi görülse de, diğer yapıların değere katkısı yüksektir. Konut dışı yapıların toplam içi payı, yapı sayısı olarak %16, değer olarak %26’dır. (*) TUİK

Yapı Değeri (milyar TL) Yapıların birim alan büyüklükleri ve değerleri yıllar itibarı ile büyümeye devam etmektedir. %31 Yapı Alanı (mio m2) %107 Yapı Sayısı (Bin) Yapı Değeri (milyar TL) (*) TUİK

Konut amaçlı binalarda ortalama daire sayısı artmakta, daire büyüklükleri benzer seviyelerde kalmaktadır. m2 Daire Sayısı (*) TUİK

Konut dışı yapılarda farklı yapı türleri arasında dengeli bir dağılım görülmektedir. Mio m2 (*) TUİK

Mevcut daire stoğunda kümülatif artış söz konusudur. Konut Satışı (Bin) 1.El Konut Satışı (Bin) Oran 2013 1.157 529 46% 2014 (7 Ay) 610 281 Daire Sayısı (Bin) 1.El Satış Kayıtları son 2 yıl için mevcuttur. 2 yılın ortalama oranı olan %46 varsayımından hareket ile geçmiş yılların 1.el satış rakamları tahmin edilmiştir. Yeni Yapı İzinleri Konut Satışı (Bin) 1.El Konut Satışı (Bin) Oran 2008 427 196 2009 555 255 2010 607 279 2011 708 325 2012 702 322 2013 1.157 529 46% 2014 (7 Ay) 610 281 1. El Daire Satış Tahmini (*) TUİK

Son 6,5 yıl içinde satılan (1. el ve 2 Son 6,5 yıl içinde satılan (1.el ve 2.el birlikte olmak üzere) dairelerin %50’den fazlası ilk 5 ilde gerçekleşmiştir. 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 (7 Ay) İSTANBUL 103.503 140.573 153.897 169.015 167.110 234.789 123.678 ANKARA 87.087 104.285 106.006 117.908 106.019 137.773 70.336 İZMİR 26.627 34.828 39.702 44.876 46.429 72.421 38.028 ANTALYA 24.821 30.602 31.419 35.451 34.555 59.478 33.379 BURSA 10.244 14.879 19.966 24.092 24.724 40.894 22.287 DİĞER (76) 174.823 230.017 256.108 316.933 322.784 611.835 322.169 İLK 5 İL PAYI 59% 58% 55% 54% 47% (*) TUİK

Nüfus başına satılan konut sayısı değerlendirmesi (İstanbul, Ankara, İzmir çıkarılmıştır). İstanbul, Ankara, İzmir olmadan Türkiye ortalaması Bursa Adana Konya Antalya Gaziantep Şanlıurfa Mersin Nüfus (2013) Diyarbakır Kocaeli Kayseri Tekirdağ Eskişehir Elazığ Yalova Son 20 Ay (2013 + 2014 (7 Ay)) İçinde Satılan Konut Sayısı

Yabancılara yapılan satışlar, piyasaya katkı sağlamakla birlikte, bu katkıdan Antalya ve İstanbul faydalanmaktadır. Konut Sayısı Yabancılara yapılan konut satışlarının %66’sı Antalya ve İstanbul’da gerçekleşmiştir.

İnşaat sektörü güven endeksi son 4 yıldır aşağı yönlü seyir izlemektedir. OCAK 2011 (*) TUİK

Türkiye’de yapı sektöründe etkili olan 4 konu. Kentsel Dönüşüm: Temel amaç 20 yıl içinde 6,5-7 milyon konutun dönüşümünü sağlamak Mütekabiliyet: İlk yıl 2013: 12.181 konut, 2014 (7 Ay): 9.980 konut KDV Değişikliği: 1%’den 8%’e (500 – 1.000 TL m2) ve 18%’e (1000+ TL m2) 2B Arazilerinin Satışı

Proje Bedeli (milyar USD) Yurtiçi yapı sektörü kadar büyüklük, yurtdışı taahhüt firmaları tarafından üretilmektedir. Proje Bedeli (milyar USD)

Global Yapı Sektörü Trendleri Türkiye Yapı Sektörü Elazığ ve Yapı Sektörü

Türkiye genel trendi ile uyumlu giden Elazığ konut satışları, 2013 yılında genel trende oranla yavaşlamıştır. Satılan Konut Sayısı (Bin) Satılan Konut Sayısı (Bin) Elazığ Türkiye Toplam Konut Satışları İçi Pay

Elazığ birinci el konut satışları boyutunda, Türkiye’de 30-31 Elazığ birinci el konut satışları boyutunda, Türkiye’de 30-31. sırada yer almaktadır, ikinci el pazarı ilde daha aktiftir. 2013 ve 2014 ilk 7 Ay Satışlarına Göre 1. EL SATIŞLAR (Konut Sayısı – Bin) 2.EL SATIŞLAR (Konut Sayısı - Bin) 1.EL SATIŞLAR (1000 Kişi Başına) 2.EL SATIŞLAR (1000 Kişi Başına) 1 İstanbul (160) İstanbul (199) Eskişehir (23,2) Yalova (48,8) 2 Ankara (82) Ankara (126) Tekirdağ (22,8) Tekirdağ (28,2) 3 İzmir (44) İzmir (66) Yalova (19,3) Ankara (24,9) 18 Elazığ (12,9) 27 Elazığ (7,3) 30 Elazığ (6,1) 31 Elazığ (10,8)

Elazığ, nüfusa oranla konut satış faaliyetleri açısından yoğun bir bölgede bulunmaktadır. Sadece 1. El satışlar değerlendirilmiştir. 2013 yılı ve 2014 yılı ilk 7 ay toplam verisi kullanılmıştır. Rakamlar söz konusu dönemde satılan «Bin konutu» göstermektedir. 1000 kişiye satılan konut rakamı 20+ 1000 kişiye satılan konut rakamı 10-20

Elazığ ilinde, ekonomik faaliyetlerde bulunma düzeyi açısından, inşaat şirketlerinin payı yüksek seviyelerdedir. Bina Dışı Yapılar İnşaatı Bina İnşaatı Toplam Şirket Sayısı İçinde İnşaat Şirketleri Oranı Özel İnşaat Faaliyetleri Malatya Elazığ Manisa Adıyaman Bursa İller (*) SGK Veritabanı

Bölgesindeki illerde bulunan inşaat şirketleri sayısı ile karşılaştırıldığında, Elazığ orta boyuttadır. (*) SGK veritabanı

Bina yapım şirketi başına satılan konut sayısı son 20 ay için (İstanbul, İzmir, Ankara hariç) 6,5 olarak gerçekleşmiştir. Antalya İstanbul, Ankara, İzmir olmadan Türkiye ortalaması Son 20 Ay (2013 + 2014 (7 Ay)) İçinde Satılan Konut Sayısı Bursa Bina Yapım Şirketi Sayısı