UYGULAMALI ÇALIŞMA IV KAN FİZYOLOJİSİ -1

GENEL ÖNLEMLER KENDİNİZİ VE ÇEVRENİZİ KORUYUN!!! KANA “İNFEKSİYÖZ” MATERYAL OLARAK YAKLAŞIN (HIV-HBV ??)!!!

DENEYLER VENÖZ KAN KANIN SEDİMENTASYON HIZI KAPİLER KAN ERİTROSİT SAYIMI HEMATOKRİT SAPTANMASI HEMOGLOBİN MİKTARININ SAPTANMASI (2x) HESAPLANAN PARAMETRELER

VENÖZ KAN ALMA 2 STERİL İĞNE İNJEKTÖR VAKUMLU TÜP 1 ADAPTÖR

VAKUMLU KAN ALMA TÜPLERİ KAPAK RENGİ ANTİKOAGÜLAN KIRMIZI YOK TURUNCU JELLİ (SST) MOR EDTA (Na,K) MAVİ Na-SİTRAT YEŞİL HEPARİN GRİ K-OKSALAT SİYAH Na-SİTRAT

TURNİKE İLE VENÖZ KAN ALMA GEREKENLER: TURNİKE PAMUK (ALKOLLÜ) VAKUMLU TÜP İĞNE ADAPTÖR PAMUK (KURU) YARA BANDI?

SEDİMENTASYON TAYİNİ Sedimentasyon kanın şekilli elemanlarının çökme hızıdır. -0 mm -200 mm ANTİ-KOAGÜLAN SİTRAT (%3,8) 0,4 ml (SİYAH KAPAK) VENÖZ KAN 1,6 ml Erkekte: 0- 8 mm / 1.saat Kadında: 0-16 mm / 1.saat WESTERGREN TÜPÜ VE STATİVİ

Sedimentasyon Artışı-Hızlanması Azalması-Yavaşlaması Plazma protein değişiklikleri ile artar İnfeksiyon İnflamasyon Malinite Anemi Akut faz yanıtı: Fibrinojen ↑ g-Globulin ↑ C-reaktif protein yerini alıyor! Azalması-Yavaşlaması Polistemi

KAPİLER KAN ALMA GEREKENLER: LANSET PAMUK (ALKOLLÜ) PAMUK (KURU)

ERİTROSİT SAYIMI 1 mm3 = ml KANDA ERİTROSİT SAYISI Eritrosit sulandırma pipeti: + 101 e kadar + Kırmızı boncuklu Eritrosit sayısı: Erkek 4,5-5,5 milyon /mm3 (mL) Kadın 4,0-4,5 milyon /mm3 (mL)

SAYMA KAMARASI ÖLÇEKLİ ALANI 1 mm E

ERİTROSİTLERİN GÖRÜNÜMÜ 1/4 mm

KAPİLER TÜPE KAN ALMA HEPARİNLİ KAPİLER TÜP “KAPİLERİTE” İLE DOLAR

Hematokrit Şekilli elemanların tam kan hacmine oranı ♂  %46 (40-54) ♀ %42 (37-47) Kanın santrifüjü ile tayin edilir Hct  anemi, kan kaybı   polisitemi NORMAL vs. DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ

HEMATOKRİT ÖLÇÜMÜ Basamaklar: 2/3 – ¾ oranında kan doldurulur Tüpün kansız kısmındaki ucu ısıtılarak eritilir ve kapatılır Santrfüj edilerek şekilli elemanlar çöktürülür Şekilli elemanların tüp kan hacmine oranı ölçülür/hesaplanır

HEMATOKRİT SANTRFÜJÜ Bir ucu kapılan tüpler: 12000 g hızla 5 ‘ santrfüj

HEMATOKRİT CETVELİ

HEMOGLOBİN ÖLÇÜMÜ: SAHLİ YÖNTEMİ Sahli tüpü: 2 eksenli: 1- %gr (Sarı) 2- % (Kırmızı-kahverengi) Basamaklar: Tüpün % ekseninde 10 a kadar 0.1 N HCl 20 mikrolitre kapiler kan Karıştırılır (Hemin klorür oluşumu) Sahli kolonu rengi ile kan karışımının rengi suyla eşitlenir Normal değer: Erkek 14-16 % gr Kadın 12-14 % gr “Sahli” cihazı Hemoglobin pipeti Tek çizgili (20 mikrolitre)

HEMOGLOBİN ÖLÇÜMÜ: KOLORİMETRİK YÖNTEM 20 ml KAN DRABKIN ERİYİĞİ (5 ml) Oluşan “CYANMETHEMOGLOBIN” absorbansı 540 nm de ölçülür.

ANEMİ (KANSIZLIK) NEDENLERİ DÜŞÜK SAYIDA ERİTROSİT AZ HEMOGLOBİN HEMOGLOBİN ya da ERİTROSİTLERİN ETKİN OKSİJEN TAŞIYAMAMASI

ANEMİ SINIFLAMASI KAN KAYBI ERİTROSİT YAPIM BOZUKLUĞU (MCV/MCHC/MCH) HİPOKROM MİKROSİTER DEMİR EKSİKLİĞİ NORMOKROM NORMOSİTER RENAL-ENDOKRİN BOZUKLUK MEGALOBLASTİK MAKROSİTER B12, FOLİK ASİT, VİTAMİN ERİTROSİT YIKIM ARTIŞI HEMOLİTİK HİPERSPLENİZM, OTOİMMUN, MEKANİK YIKIM ERİTROSİT MEMBRAN, HGB, ENZİM DEFEKTİ

“MEAN CORPUSCULAR VOLUME” (MCV) Normal değerler: Erkek 87 ± 7 (mm3 =fL) Kadın 90 ± 9 (mm3 =fL) Mikrositik = Normalden küçük Normositik = Normal Makrositik = Normalden büyük

MEAN CORPUSCULAR HEMOGLOBIN (MCH) Normal value: 29±2 picogram (pg) Normokromik Normalden az: Hipokrom Normalden fazla: Hiperkrom

MEAN CORPUSCULAR HEMOGLOBIN CONCENTRATION (MCHC) Normal değer: 34 ± 2% Normokromik: Normal Hipokromik : Normalden az hemoglobin

HACİM BİRİMLERİ Litre Metrik kl (kilolitre) m3 (metreküp) l (litre) dm3 (desimetreküp) ml (mililitre) cm3 (santimetreküp) µl (mikrolitre) mm3 (milimetreküp) nl (nanolitre) 106 µm3 (milyon mikrometreküp) pl (pikolitre) 103 µm3 (bin mikrometreküp) fl (femtolitre) µm3 (mikrometreküp - mikronküp)

OTOMATİK SAYIM CİHAZLARININ ÇALIŞMA PRENSİBİ Sulandırılmış kan geçirgen bir sıvı içinde vakum ile bir kanaldan geçirilirken oluşturdukları dirence göre büyüklük ve sayıları açısından ölçülür.

OTOMATİK CİHAZ RAPOR/ÇIKTI ÖRNEKLERİ (2 ayrı cihazdan)

ANEMİ VAKA ÖRNEK 1 Mikrositer hipokrom anemi Örnek: Talasemi, demir eksikliği anemisi

ANEMİ VAKA ÖRNEK 2 Makrositer normokrom anemi Örnek: Folik asit, B12 eksikliği

ANEMİ VAKA ÖRNEK 3 Normositer normokrom anemi Örnek: Kronik hastalık anemisi, akut kanama