GEBELİKTE ERKEKLERİN BİLMESİ VE UYGULAMASI GEREKENLER Op. Dr. Kenan Ertopçu

Eşlerin yaşantısında en özel dönemlerden biri olan gebelik sürecinde kadındaki yapısal ve psikolojik değişiklikler erkeklerin tutum ve davranışlarını da etkiliyor.

Gebeliğin başlamasıyla birlikte artan hormon düzeylerinin etkisinde kadında göğüste gerginlik, hafif bel ağrısı uyku hali erkeklere yansıyan ilk değişiklilerden sadece birkaç tanesi…

GEBELİK BULANTILARINDA? Bir çok kadında sabahları daha yoğun olan bulantı ve bazen kusmalarda ilk yaklaşım, yağlı yememek , kokulu ortamlardan uzak durmak (sigara kokusu dahil !),bol sulu gıda almak, üç öğün değil altı öğün az yemek … Burada evdeki yaşantının nasıl değişmeye başlayacağını hissedebiliyorsunuz!

YATAKTA KAHVALTI ÖNEMLİ Bulantısı olan hamile hızlı bir şekilde yataktan kalkmamalı ve yatakta iken bir şeyler atıştırmalı. Birçok yabancı kitapta önerilen ; (erkeklerin kahvaltıyı yatağa getirmeleri!)

DÜŞÜK TEHDİDİ Düşük tehdidi çiftlerin gebelik sürecinde gereğinden fazla korktukları konulardandır. Gerçekte de on gebelikten biri düşükle sonuçlanmaktadır. Fakat ilk üç ayda düşen çocukların % 60 ından fazlasında kromozom anomalisi (sakat bebek)saptandığı da yadsınamaz bir gerçektir.

AKDENİZ ANEMİSİ Gebede akdeniz anemisi (talasemi) taşıyıcılığı saptanırsa eşinin mutlaka en kısa zamanda gereken kan tahlillerini yaptırması önerilir. Erkeğinde taşıyıcı olması durumunda bebeğin akdeniz olması olasılığı dörtte birdir ve gebeden tercihan üç ay bitmeden korion villus örneklemesi(oluşacak plasentadan parça alınması)gerekir. Bebekte akdeniz anemisi varlığı kanıtlanırsa kürtajla gebelik sonlandırılır.

KORİON VİLLUS ÖRNEKLEMESİ

GEBELİKTE CİNSELLİK Gebelikte kanama ve ağrı olmadığı durumlarda cinsel beraberliğin sakıncası yoktur. Kanlı akıntılar geçtikten 5-6 gün sonra belirlenen ek risk olmadığı durumlarda cinsel beraberliğe izin verilir.

GEBELİK İZLEMLERİNE EŞLERİN BİRLİKTE GİTMESİ TERCİH EDİLİR Eşlerin çalışma koşulları uygun oldukça gebelik takiplerine birlikte gitmeleri, gebelik muayenelerinde karşılarına çıkacak olumlu ve olumsuz koşulları beraber değerlendirmeleri önemlidir.

GEBELERİN PSİKOLOJİSİNE DİKKAT! Hamilelikte artan hormon düzeylerinin gebeyi ne kadar duyarlı, hassas ve alıngan yapacağını unutmamalıdır. Fakat küçük, basit şeylerinde gebeyi çok fazla mutlu edebileceğini vurgulamalıyız.

BEBEK SAĞLIKLI MI? Yüz bebekten yaklaşık üç tanesinde sakatlık saptanır. Bebeğin sakatlıklarının hepsinin ultrasonografi, kan tahlilleri veya amniosentez ile saptanması ne yazık ki mümkün değildir Akraba evliliği olmasa da, her iki tarafın ailesinde kalıtımla geçen hastalıklar konusunda doktora bilgi verilmelidir.

BEBEĞİN CİNSİYETİ? Gebeliğin ilk üç ayı bittiğinde gelecek bebeğin cinsiyeti merak konusudur. Bebeğin dişi veya erkek olmasını belirleyen erkeğin spermleri olduğunu sanırım çoğumuz biliyoruz. Cinsel beraberlikte anne rahmine ulaşan milyonlarca spermin yarısı dişi (x)yarısı erkek (y)kromozomu taşır. Yumurta sadece dişi (x) kromozomu taşır. Erkek sperm yumurtayı döllerse bebek erkek, dişi sperm yumurtaya ulaşırsa bebeğin cinsiyeti dişi olacaktır.

Spermlerin yarısı erkek yarısı dişidir (X ve Y kromozomları) Erkek sperm sadece dişi olan yumurtayı döllerse çocuğun CİNSİYETİ KIZ Dişi sperm yumurtayı döllerse çocuğun CİNSİYETİ ERKEK olacaktır. Özetle bebeğin cinsiyetini erkekten gelen tohum hücreleri belirler

GEBELİKTE BESLENME Gebelikte beslenmeye özen gösterilirken abartıya kaçılmamalıdır. Genellikle gebelik öğrenilir öğrenilmez yakın çevreden beslenme ile ilgili öneriler ve uyarılar gelmeye başlar. Hamilesin, çift canlısın… ,daha fazla yemelisin…,hemen bol süt içmeye başlamalısın…,vb . Ne yazık ki bu öneriler iyi niyetli olsa da doğru değildir..

Gebelikte alınan kilolar nereye gidiyor? Doğum zamanı bebek ortalama 3-4 kilo, plasenta (eş)900 gr, bebeğin içinde yüzdüğü su (900 gr), büyüyen rahimin ağırlığı 900 gr, kan sıvısındaki artış birkaç kilo , memelerde büyüme ve vücut yağında artışla birlikte toplam 9-12 arası kilo alınır

GEBELİKTE KAÇ KİLO ALINMALI? İlk 24 haftada vücut ağırlığındaki artış 4-5 kiloyu geçmemeli sonra da haftada yarım kilo civarında kilo alınmalıdır 40 hafta süren gebelik boyunca haftada yarım kilo alınırsa doğum zamanı gereğinden fazla olarak 20 kilo alınmış olur. Bir bardak suyun 200 gr olduğunu unutmamalı ve gebeyi aşırı dozda yememesi için uyarmamalıyız.

KALORİLER! Hamilenin günlük alması gereken toplam 2300 kaloridir. Fındık, fıstık dolu büyük bir çerez tabağıyla 5000 kalori alacağımızı düşünmeliyız. Bir kase puding ile 500 kalori alırken, bir saat yürüyüşle 500 kalori atabiliyoruz

SÜT TÜKETİMİ ZAMANI VE MİKTARI ÖNEMLİ! Bebeğin kemikleşmesinin yoğunlaştığı 16. Haftadan itibaren günde bir litre süt ürünü tüketilmelidir(süt, muzlu süt, yoğurt, ayran, muhallebi vs.) Daha önceki dönemde istemiyorsa gebenin süt içmeye zorlanması tiksinmeye neden olabilir ve sonraki dönemlerde gereken süt ürünü tüketimi zorlaşır.

KRAMPLARDA ERKEĞİN ROLÜ! Rahim hızla büyürken tutan bağların gerilmesi kasık ve bel ağrılarına, bacaklarda kramplara yol açar. Bunların en önemli nedenlerinin yorgunluk ve stres olduğunu biz erkekler bilmeliyiz. Bacaklarda krampların tedavisinde kalsiyum ve magnezyumun yanında bacaklara masajın da önemli bir yeri vardır. Bacaklarda krampların gece üçlerde gebeyi uykudan uyandırabildiğini düşünürsek,eşlerinde masaj için uykusuz kalabileceğini göz önünde bulundurmalıyız!

ERKEN DOĞUM RİSKİ? Gebeliğin son üç ayında erken doğum şansı yaklaşık onda birdir. Stressin erken doğumu tetikleyen en önemli faktör olduğunu söylemeliyiz. Bu dönemde yorgunluk, ağır kaldırmak , yolculuklardan uzak durmak önlem almamız gereken faktörler arasındadır. Cinsel beraberlikte kondom kullanılması önerilir,çünkü menide bulunan prostoglandin rahimi kasarak erken doğumu tetikleyebilir. Nasıl emzirirken rahim kasılıyorsa meme başı uyarısı rahim kasılmasını etkileyebilir.

CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLARA DİKKAT! Gebelikte karşımıza çıkan cinsel yolla bulaşan hastalıkların, uçuk (herpes) ve genital siğillerin doğum zamanını ve doğum şeklini etkileyeceğini vurgulayalım.

Kondomun birçok cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı korur, FAKAT!!! genital siğillere ve rahim ağzı kanserine yol açabilen diğer HPV virusu tiplerine karşı her zaman korumaz!!!!

SİGARA! Sigara içen annelerde düşük kilolu bebekler sık görülür. Ayrıca erken doğum, bebeğin bağışıklık sisteminde yetersizlik ve çocukluk çağında sık solunum yolu enfeksiyonlarını da düşünmemiz gerekir. Müstakbel babanın annenin yanında sigara içmesinin sakıncalarını vurgulamakta yarar vardır.

Bahsettiklerimiz; erkeklerin gebelik sürecinde bilmeleri ve uygulamaları gerekenlerden sadece küçük bir bölüm… Eşlerin en değerli ürünü olan bebekleri için gereken ilgi ve sevgiyi daha anne rahmindeyken birlikte göstermelerinin ne kadar önemli olduğunu unutmayalım.