MERKEZDEN YÖNETİM TEŞKİLATI Hazırlayan: Hukuk Fakültesi II.Sınıf Mustafa ÇELİK 050110021
MERKEZDEN YÖNETİM TEŞKİLATI Başkent Teşkilatı Taşra Teşkilatı
BAŞKENT TEŞKİLATI Cumhurbaşkanı Bakanlar Kurulu Başbakan Bakanlıklar Yardımcı Kuruluşlar
CUMHURBAŞKANI A) NİTELİĞİ ve SEÇİMİ Anayasaya göre kendisine yürütme yetkisi ve görevi verilmiş bulunan Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Kırk yaşını doldurmuş,yükseköğrenim yapmış her Türk vatandaşı Cumhurbaşkanı olabilir. Cumhurbaşkanı beş yıl için halk tarafından seçilir.
CUMHURBAŞKANI B) GÖREV ve YETKİLERİ a) Yasama ile ilgili olanlar; 1) Gerekli gördüğü takdirde,yasama yılının ilk günü TBMM açılış konuşmasını yapmak 2) TBMM’yi gerektiğinde toplantıya çağırmak 3) Kanunları yayımlamak 4) Kanunları gerekli gördüğü takdirde TBMM’ne geri göndermek 5) Anayasa değişikliğine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak 6) kanunları,KHK ve TBMM içtüzüğü hakkında Anayasa Mahkemesinde iptal davası açma 7) TBMM seçimlerinin yenilenmesine karar vermek
CUMHURBAŞKANI b) Yürütme alanına ilişkin olanlar; 1) Başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek 2) Başbakanın teklifi üzerine bakanları atamak ve görevlerine son vermek 3) Gerekli gördüğü hallerde Bakanlar Kurulu’nu başkanlığı altında toplantıya çağırmak 4) Milletlerarası andlaşmaları onaylamak ve yayımlamak 5) TBMM adına TSK’nın başkomutanlığını temsil etmek 6) TSK’nın kullanılmasına karar vermek 7) Genelkurmay Başbakanını atamak 8) Milli Güvenlik Kurulu’nu toplantıya çağırmak 9) MGK’ya başkanlık etmek 10) Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla sıkıyönetim veya olağanüstü hal ilan etmek ve KHK çıkarmak 11) Devlet Denetleme Kurulu’nun üyelerini ve başkanını atamak 12) DDK’ya inceleme,araştırma ve denetleme yaptırmak
CUMHURBAŞKANI c) Yargı organı ile ilgili olanlar; 1) Anayasa mahkemesinin üyelerini 2) Yargıtay üyelerinin dörtte birini 3) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilini 4) Asker yargıtay üyelerini 5) Asker Yüksek İdare Mahkemesinin üyelerini 6) HYSK’nın üyelerini seçmektir
CUMHURBAŞKANI C) SORUMLULUĞU Cumhurbaşkanın göreviyle ilgili olarak şahsen idari ve mali sorumluluğu yoktur. Cumhurbaşkanın,anayasa ve diğer kanunlarda başbakan ve ilgili bakanın imzalarına gerek olmaksızın tek başına yapabileceği belirtilen işlemleri dışındaki bütün kararları,başbakan ve ilgili bakanlarca imzalanır (karşı imza kuralı).Bu kararlardan başbakan ve ilgili bakan sorumludur.
CUMHURBAŞKANI D) TEŞKİLATI Cumhurbaşanlığı Genel Sekreterliği Devlet Denetleme Kurulu
CUMHURBAŞKANI Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği Genel sekreter,cumhurbaşkanına anayasa ve kanunlarla verilmiş görev ve yetkilerinin kullanılması için gerekli işlemleri hazırlar;Cumhurbaşkanının basın ve halkala ilişkilerini sağlar;Cumhurbaşkanına yapılan başvuruları değerlendirir;Cumhurbaşkanınca görevlendirilmesi halinde onu temsil eder.
CUMHURBAŞKANI a) Tüm kamu kurum ve kuruluşlarında Devlet denetleme kurulu DDK, ancak Cumhurbaşkanının isteği üzerine faliyete geçen bir kuruldur.cumhubaşkanın talimatı üzerine DDK; a) Tüm kamu kurum ve kuruluşlarında b) Tüm kamu kurum ve kuruluşları tarafından en az sermayelerinin yarısından çoğuna katılmak suretiyle oluşturulan her türlü kuruluşda c) Her türlü işçi ve iş veren meslek teşekkülerinde d) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarında e) Kamuya yararlı derneklerde f) Vakıflarda,her türlü inceleme,araştırma ve denetleme yapar. NOT:TSK ve yargı organları Devlet Denetleme Kurulu’nun görev alanı dışındadır.
BAKANLAR KURULU Bakanlar Kurulu, Cumhurbaşkanın atama işlemiyle kurulur ve göreve başlar.Başbakan bakanlar kurulunun başkanıdır. NOT:Gerekli görülürse Cumhurbaşkanı da bakanlar kuruluna başkanlık edebilir.
BAKANLAR KURULU Bakanlar Kurulu’nun görev ve yetkileri; 1) Cumhurbaşkanı ile birlikte yürütme yetkisi ve görevini anayasa ve kanunlara uygun olarak kullanmak 2) Vergi,resim,harc ve benzeri mali yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirtiği yukrı ve aşağı sınırlar içinde değişiklik yapmak 3) TBMM üyesine belli konuda ve altı ayı aşmamak üzere geçici bir görev vermek 4) Kanun tasarısı sunmak 5) Tüzük çıkarmak 6) TSK’nın yurt savunmasına hazırlanmasından,TBMM’ne karşı sorumlu olmak 7) Kanun Hükmünde Kararname çıkarmak 8) Olağanüstü hal ve sıkıyönetim ilan etmek 9) Bütçe ve kesinhesap kanun tasarısı hazırlamak
BAŞBAKAN NİTELİĞİ ve GÖREVLERİ Başbakan, Bakanlar Kurulu’nun başkanı,bakanlıkların ve Başbakanlık Teşkilatının en üst amiridir. Görevleri şu şekilde sıralanmıştır: 1) Türkiye Cumhuriyeti’nin yüksek hak ve menfaatlerini korumak ve gözetmek,milletin huzur ve güvenini sağlayıcı önlemler almak,genel ahlakı ve kamu düzenini muhafaza etmek,sosyal ve kültürel kalkınmayı sağlam 2) Hükümetin genel siyasetini yürütmek 3) Bakanların görevlerinin Anayasa ve kanunlara uygun olarak yerine getirilmesini gözetmek ve düzeltici önlemleri almak 4) Anayasa ve kanunlarla kendisine verilen görevleri yapmak.
BAŞBAKAN TEŞKİLATI 1) Merkez Teşkilatı 2) Bağlı Kuruluşlar 3) İlgili Kuruluşlar
BAŞBAKAN 1) Merkez Teşkilatı Başbakanlık merkez teşkilatında en önemli görevli başbakanlık müsteşarıdır.Başlıca görevleri: (1) Kanunlarla Başbakana verilen görevlerin en iyi şekilde yapılmasını sağlamak ve bakanlıklar arasında kordinasyon ve iş birliğini temin etmek (2) Devlet idaresinin görevlerinin tam ve verimli bir şekilde yerine getirilmesini temin etmek üzere sistem ve prensipleri geliştirmek (3) Başbakan tarafından verilen diğer görevleri yerine getirmek
BAŞBAKAN 2) Bağlı Kuruluşlar Bazı hizmet birimleri doğrudan doğruya başbakanlığa bağlanmıştır.Başlıcaları: MGK Genel Sekreterliği MİT Müsteşarlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü Hazine Müsteşarlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı(TOKİ) Diyanet İşleri Başkanlığı
BAŞBAKAN 3) İlgili Kuruluşlar Bu kuruluşlar ile başbakanlık arasındaki ilişki vesayet ilişkisidir.Başlıcaları: Sermaye Piyasası Kurulu Başkanlığı Anadolu Ajanslığı Genel Müdürlğü T.C Merkez Bankası Başkanlığı T.C Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü
BAKANLIKLAR NİTELİKLERİ ve KURULMASI Bakanlıklar,belli bir kamu hizmetinde uzmanlaşmış merkezden yönetim birimleridir. Bakanlıklar,bir kamu tüzel kişisi olarak tanımlanan devletin,kamu alanındaki iradesini işlem ve eylemleriyle ortaya koyan organlardır.
BAKANLIKLAR Bakanlar Bakan, belli bir kamu hizmetinde icrai karar alma ve kamu gücü kullanma yetkisine sahip olan en yüksek makamdır.İdari nitelikteki görevleri: 1) Bakanlar idari vesayet yetkisi kullanırlar 2) Yönetmelik çıkarır 3) Bakanlar birinci derecede ita amiridir.
BAKANLIKLAR Teşkilatı Merkez Teşkilatı a) Ana Hizmet Birimleri b) Danışma ve Denetim Birimleri c) Yardımcı Birimler 2) Taşra Teşkilatı 3) Yurtdışı Teşkilatı 4) Bağlı Kuruluşlar 5) İlgili Kuruluşlar
BAKANLIKLAR Merkez Teşkilatı Bakanlık merkez teşkilatı,bakanlığın sorumlu olduğu hizmetlerin yürütülmesi,bu hizmetlerle ilgili amaç ve politika tayini,planlama,kaynakları düzenleme ve sağlama,koordinasyon,gözetim ve takip,idareyi geliştirme ve denetim gibi görevleri yerine getirmek üzere kurulmuştur.
BAKANLIKLAR a) Ana Hizmet Birimleri Bakanlıkların görev alanına giren belli hizmetleri yürüten alanlarında uzmanlaşmış birimlerdir.Örnek;Genel müdürlükler,şube müdürlükleri
BAKANLIKLAR b) Danışma ve Denetim Birimleri Bakana ve ana hizmet birimleri ile ilgili kuruluşlara istişari mahiyette yardımcı olan teknik,idari,hukuk,ve mali konularda faaliyette bulunan birimlerdir.Örnek;Teftiş kurulu başkanlığı,hukuk müşavirliği…
BAKANLIKLAR c) Yardımcı Birimler Bakana,ana hizmet ile danışma ve denetim birimlerine yardımcı olan ve her bakanlıkta zorunlu olarak yürütülmesi gereken idari,mali,güvenlik ve sivil savunma gibi hizmetleri yerine getirmekle görevli birimlerdir.Örnek;Personel genel müdürlüğü,özel kalem müdürlüğü…
BAKANLIKLAR 2) Taşra Teşkilatı Bakanlığın kuruluş amaçlarını gerçekleştirmek ve yürütmekte oldukları hizmetleri sunmakla görevlidir.Örnek;Bakanlıkların il ilçe kuruluşları,il ilçe müdürü,şube müdürlüğü…
BAKANLIKLAR 3) Yurtdışı Teşkilatı Bakanlık yurtdışı teşkilatı,yurt dışında sürekli veya geçici görev yapar ve hizmet gereklerine ihtiyaçlarına göre kurulur.Örnek;Konsolosluklar
BAKANLIKLAR 4) Bağlı Kuruluşlar Bakanlık bağlı kuruluşları,bakanlığın hizmet ve görev alanına giren ama hizmetleri yürütmek üzere,bakanlığa bağlı olarak özel kanunla kurulan,genel bütçe içinde ayrı bütçeli veya özel bütçeli kuruluşlardır. Örneğin;içişleri bakanlığına bağlı emniyet genel müdürlüğü…
BAKANLIKLAR 5) İlgili Kuruluşlar Bakanlık ilgili kuruluşları,özel kanun veya statü ile kurulan,kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların müessese,ortaklı ve iştirakleri veya özel hukuki,mali ve idari statüye sahip hizmet bakımından yerinden yönetim kuruluşlarına denir.Örnek;Maliye Bakanlığı ilgilendiren Devlet Malzeme Ofisi…
YARDIMCI KURULUŞLAR GENEL ÖZELLİKLERİ 1) Bakanlar Kurulu’na ve bakanlıklara araştırma,görüş,teklif ve tavsiye gibi yollarla yardımcı olan kuruluşlardır 2) “tek tip teşkilat” yapıları yoktur ve tüzel kişilikleri bulunmamaktadır. 3) Faal idare yapısı içinde yer almazlar.daha çok “özerk” yapıdadırlar.
YARDIMCI KURULUŞLAR Fonksiyonları ifa etmeleri itibariyle önemli üç yardımcı kuruluş şunlardır: Milli Güvenlik Kurulu Danıştay Sayıştay NOT:Sayıları daha fazla olmakla birlikte üç temel yardımcı kuruluşu ele alma ihtiyacı duyduk.
YARDIMCI KURULUŞLAR Milli Güvenlik Kurulu Yapısı,toplantıları ve kararları Cumhurbaşkanın başkanlığında,Başbakan,Genelkurmay Başkanı,Başbakan Yardımcıları,Adalet,Milli Savunma,İçişleri,Dışişleri Bakanları,Kara,Denizve Hava Komutanları ve Jandarma Genel Komutanından oluşur. MGK,olağan olarak iki ayda bir toplanır.Ancak gerektiğinde başbakanın teklifi üzerine veya doğrudan Cumhurbaşkanın çağrısı ile de olağanüstü toplanır. MGK.kararlarını çoğunlukla alır.
YARDIMCI KURULUŞLAR 2) Görevleri Devletin milli güvenlik siyasetinin tayini,tespiti ve uygulaması ile ilgilitavsiye kararlar almak Milli güvenlikle ilgili gerekli koordinasyonun sağlanması için görüş tespit etmek Devletin varlığı ve bağımsızlığı,ülkenin bütünlüğü ve bölünmezliği,toplumun huzur ve güvenliğinin korunması hususunda zorunlu gördüğü tedbirleri tespit etmek Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak
YARDIMCI KURULUŞLAR 3) MGK Genel Sekreterliği MGK Genel Sekreteri,Başbakanın teklifii ve Cumhurbaşkanının onayı ile atanır. MGK Genel Sekreterliği MGK’nın sekreterlik hizmetlerini yürütür ve kanunlarla verilen görevleri yerine getirir.
YARDIMCI KURULUŞLAR Danıştay 1) Niteliği ve Teşkilatı Danıştay bir yüksek idare mahkmesi,danışma ve inceleme merciidir. Danıştay,ondördü dava ve biri de idari olmak üzere onbeş daireden oluşur.her dairede bir başkan ile yeteri kadar üye bulunur.
YARDIMCI KURULUŞLAR 2) İdari Görevleri Başbakanlık veya Bakanlar Kurulunca gönderilen kanun,tasarı ve tekliflerini Başkanlıktan gönderilen tüzük tasarılarını Kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerini İdari makamlar arasında görev ve yetkiden doğan ve başbakanlıktan gönderilen uyuşmazlıkları inceler ve gereğine göre karara bağlar.
YARDIMCI KURULUŞLAR Sayıştay Niteliği Sayıştay,merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir ve giderleri ile mallarını TBMM adına denetlemekle görevli bir mali denetim organıdır.
YARDIMCI KURULUŞLAR 2) Teşkilatı Sayıştay başkanlığı teşkilatı,merkezi teşkilattan oluşmaktadır.Ancak sayıştay genel kurulunun kararı ile gerek görülen illerde denetim grup başkanlıklarının kurulabileceği belirtilmiştir.
YARDIMCI KURULUŞLAR 3) Görevleri Kamu kurum ve idarelerinin hesap ve işlemlerini yargılamak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne rapor sunmak Genel uygunluk bildirimi Dış denetim genel değerlendirme raporu Faliyet genel değerlendirme raporu Mali istatistikleri değerlendirme raporu Diğer raborlar Görüş bildirmek