MADDE VE ISI

SICAKLIK NEDİR? Duyularla algılanmakta ve genellikle sıcak veya soğuk terimleri ile ifade edilmektedir. Teknik olarak bu değerlendirme doğru değildir. İki cisim birbirisine temas ettirildiğinde sıcak olan soğumakta soğuk olan ısınmakta ve belirli bir süre temas halinde kaldıklarında her ikisi de aynı sıcaklığa gelmektedir. Buradan yola çıkarak sıcaklık bir maddenin ısıl durumunu belirten ve ısı geçişine neden olan etken olarak tanımlanabilir.

TERMOMETRE NEDİR? Bir cismin sıcaklığı ölçmeye yarayan alete termometre denir. Termometreler; civalı, etil alkollü veya metal termometre olabilir.

HAL DEĞİŞİMİ Bir maddenin sıcaklığı değişmeden moleküller arası potansiyel enerjisinin ısı alarak ya da vererek değişmesi sonucu meydana gelir. Saf maddelerin hal değişimi sırasında, sıcaklığı değişmez. Hal değişimi ya

*Donma *Erime *Bozunma Bunlar maddenin hal değişince ki halleridir.

DONMA Bir maddenin sıvı halden katı hale geçmesine denir. Donmanın meydana geldiği sıcaklığa da donma sıcaklığı denir. Donma, erimenin tersi olarak da ifade edilebilir. Örneğin su 0 derecede donar.

Suyun donmuş hali ise buzdur.

ERİME Bir maddenin ısı alarak sıvı hâle geçmesine denir. Fiziksel olan bu olayın meydana geldiği sıcaklığa erime sıcaklığı denir. Erime, donmanın tersi olarak da ifade edilebilir. Erime sıcaklığı katı maddelerde ayırt edici bir özelliktir. Erime sıcaklığı maddeden maddeye değişmektedir. Basınca ve saflığa bağlı olarak değişir. Saf maddelerin erime ve donma sıcaklıkları eşittir. Saf maddelerde erime olayı gerçekleşirken sıcaklık sabittir, aynı zamanda ısı artışı devam etmektedir ve bu ısı artışı katı madde tamamen eriyene kadar devam eder. Sonrasında tamamen eriyen maddenin ısı ve sıcaklık artışı bir sonraki hal değişimine kadar sürekli artar.

Katı halde bulunan bir tereyağı. Eritilerek kek, börek vb. yiyeceklerin şekillerini alır.

BOZUNMA Bütün katı maddeler ısının etkisiyle erimez.Isı bazı maddeler üzerinde kalıcı değişiklikler yapar.Isının maddede oluşturduğu bu etkiye bozunma denir.

Bu bir ekmek resmidir. Bu ekmeklerden bir dilimi ekmek kızartma makinesine attık farz edelim. Şimdi de attığımız ekmeği unuttuğumuzu düşünelim.. Ekmek yanar. Bunun sebebi bozunmadır.