ÇOCUKLARDA GELİŞİM VE ANA-BABA YAKLAŞIMLARI ÖĞR. GÖRV. TUNCAY DEMİRTAŞ
ORAL DÖNEM (0-12 ay) -Ağız önemlidir ve haz kaynağıdır. -Bebeğin en çok ihtiyaç duyduğu beslenmedir. (Güven duygusu) -Bu dönemde bebeğin aşırı emzirilme ya da az emzirilmesi bağımlı kişilik yapısına neden olur. (Ağızdan zevk alma türüne saplanma=FİKSASYON)
-Bu dönemin temel aktivitesi anneyi ve diğer nesneleri emmedir. -Bebek dış dünyayı ağız ile tanımakta ve ağız, duyuların ve cinsel uyarılmanın odağında yer almaktadır. -Bu dönemde ağzın, dudakların ve yutağın yeterince uyarılması ve dişlerin gelişmesi ile ısırma, çiğneme, yutma faaliyetleri de gelişir.
Eğer birey aşırı ya da az emzirilirse ilerde: -parmak emme -aşırı yemek yeme -tırnak yeme -sakız çiğneme -sigara, içki içme -aşırı bağlanma gibi özellikler gösterebilir.
-Kişi saldırganlık dürtülerini ya da cinsel dürtülerini başkalarını ısırma yoluyla da dışa vurabilir. (ORAL SADİZM) -Bu dönemde çocuklar ağzında yemek biriktirir ve bundan zevk alır. Bu davranış bireyi cimriliğe iter.
ANAL DÖNEM (1-3 yaş) -Dışkılamanın ve anüsün haz kaynağı olduğu dönemdir. -Bu dönemde; tuvalet alışkanlığı ve tuvalet kontrolü kazandırılır. -Tuvalet kontrolü; bireyin kendi kendini kontrol etmesi için kritik dönemdir. -Bu dönemde; anne katı, baskıcı olursa çocuk; cimri, titiz, bağnaz, inatçı, saldırgan olur. -Teşvik edilirse cömert, hoşgörülü, üretken ve aktif olur -Başıboş bırakılırsa vurdumduymaz, savruk, dağınık olur.
FALLİK DÖNEM (3-6 yaş) -Bu dönemde haz kaynağı cinsel organdır. -Cinsiyet farklıklarını bu dönemde öğrenir. Cinsel gelişimin başı bu dönemdir. -Cinsellik ve saldırganlık duyguları ön plandadır.
-Erkek çocukları annelerine hayranlık duyar, babayı taklit eder, kıskanırlar. Anneye cinsel istek duyarlar. (Oedipus karmaşası ) -Kızlar babaya hayranlık duyar anneyi taklit eder, kıskanır babalarına cinsel istek duyarlar .( Elektra karmaşası) - Çocuğun cinsellik ifade eden davranışlarına ceza yada sert tepki verilmesi oldukça yanlıştır
KİŞİLİĞİN TEMEL TAŞLARI İLK ALTI YAŞTA YERLİ YRİNE OYURUR !!!
Oral dönem ve fallik döneme kadar çocuklar yakınlarındaki kişilere, yoğun duygular beslerler.
Freud’a göre kişilik gelişimi ve cinsel gelişim (oral,anal,fallik) dönemlerinden oluşur.Sonraki dönemlerin kişilik ve cinsel gelişim üzerinde etkisi yoktur.
LATENCY(ÖRTÜLÜ) DÖNEM (6-12 yaş) -Bu dönem cinsel eğitim için en ideal dönemdir -Bu dönemde libido oyun ve eğitim için harcanır. Cinsel duygular azalır. Bu dönemde çocuklar hem cinslerine yakınlık duyar. -Cinsiyet rollerini öğrenirler. Bekleyiş dönemidir. -Bu dönemde çocuk dönemi iyi geçirmezse içsel dürtülerini kontrol edemez. Sürekli kendini eleştirir. (Obsesif karakter)
GENİTAL DÖNEM (12-18 YAŞ) -Yeniden canlanmadır. Cinsel gelişim hızlanır. Cinsiyet rollerinin yerine getirildiği dönemdir. -Cinsel hayaller kurma, fanteziler, evlilik planları yapılır. -Rol karmaşası yaşanır. Erkek mi? Kadın mı? Çocuk mu? Yetişkin mi? karmasası yaşanır. Asi tavırlar sergilenir. -Bu tavırlar bireyin anne babadan uzaklaşmasına neden olur.
-Cinsellikle ilgili tavırlarından utanır. -Karsı cinsle ilgili etkileşim, iletişim yoğundur. -Bu dönemdeki saplantı ömür boyu atlatılamaz.