ENDÜSTRİYEL KONTROL VE ARIZA ANALİZİ DİYAK ENDÜSTRİYEL KONTROL VE ARIZA ANALİZİ

DİYAK Yapısı ve Çalışması Diyak sembolü ve diyak iç yapısı Her iki yönde akım geçirecek şekilde iki adet pnpn diyodun birbirlerine ters yönlü olarak paralel bağlanmasıyla oluşturulmuş tetikleme elemanıdır. Diyak çift yönde de aynı görevi gören bir zener diyot gibi çalışır. Diyak’ın kırılma ( geçirme ) gerilimi 24 – 36 volt aralığındadır. Bu gerilimlerin altında diyak yalıtımdadır. Yani akım geçirmez. A1 A2 olarak adlandırılan uçlarının devreye bağlanma şekli önemli değildir. Her iki şekilde de bağlanabilir. Diyak üzerinden geçecek maksimum akım değeri Imax = 2 amper dolayındadır. Diyak üzerinden geçecek akım değeri Imin değerinin altına düştüğünde diyak yalıtıma geçer yani akım geçirmez.

Üzerinden sadece sızıntı akımı geçer Üzerinden sadece sızıntı akımı geçer. Üzerine uygulanan gerilim diyak geriliminin üstüne çıktığında ise diyak iletime geçer. Fakat iletime geçer geçmez. Diyak’ın uçlarındaki gerilimde bir düşüş görülür. Bu düşüş değeri diyak geriliminin yaklaşık %20'si kadardır. Diyak’ın üzerine uygulanan gerilim diyak geriliminin altına da düşse diyak yine de iletimde kalır. Fakat diyak’a uygulanan gerilim düşüş anından sonraki gerilim seviyesinin altına düşürüldüğünde diyak yalıtıma geçer. Diyak iki yöndeki uygulanan polarmalarda da aynı tepkiyi verecektir. Diyak’ın bu özellikleri alternatif akımda kullanılabilmesine olanak verir. Diyak’ın karakteristik eğrisi Diyaklar, darbe osilatörü olarak, tristör ve triyakların tetiklenmesi işlemlerinde kullanılır.

AVO Metre ile Sağlamlık Kontrolü AVO metre ile diyak’ın sağlamlık kontrolünde, ölçü aletinin omaj kademesinde her iki yönde yapılan ölçümde yüksek direnç gösterir. Diyak arızalı ise her iki yönde de düşük direnç ölçülür. Güvenilir sağlamlık kontrolü ancak diyak devrede, iletimde ve yalıtımda iken yapılacak ölçümle ya da basit bir triyak tetikleme devresindeyken deneyerek yapılabilir. Diyak’ın AVO metre ile kontrolü Her iki yönlü ölçümde yüksek direnç okunmalıdır

Diyaklı Pals Üretici Devre Diyakla yapılan osilatör devresinde DC akımın kutbuna göre Diyak pozitif ve negatif darbeler meydana getirir. Devredeki kondansatör R1 direnci üzerinden şarj olur. Kondansatör uçlarındaki gerilimin değeri Diyak iletim gerilimine eşit olduğunda diyak iletime geçer ve kondansatörü R2 direnci üzerinden deşarj eder. Kondansatör üzerindeki gerilim değeri diyak iletim geriliminden küçük olduğu anda diyak yalıtıma geçer, bu şekilde pozitif ve negatif darbeler meydana gelir. Yukarıda açıklandığı gibi diyak darbeler üreterek tetikleme elemanı olarak kullanılan bir yarı iletkendir. Diyaklı Devrelerde Arıza Giderme Diyaklı devrelerde diyak’ın kırılma ( geçirme ) gerilimi 24 – 36 volt aralığında olduğunda bu gerilimin sağlanması durumunda diyak iletime geçemeyecektir. Arıza halinde bu gerilimin ölçülmesi tavsiye edilir.