6.Ünİte Madde ve IsI
Madde ,genel olarak 4 fazda bulunur. Katı Sıvı Gaz Plazma Bunun dışında, madde farklı hallerde de bulunabilir. Bu farklı halleriyle birlikte madde evrende (alt dallanmalarıyla birlikte) 20 farklı halde bulunabilir. Ancak maddenin bu halleri dünyada ,doğal olarak bulunamaz. Deney ortamında denenebilir veya uzaydaki varlığı saptanabilir.
Maddenin bu genel 4 hali , birbirine dönüşebilir. Katı, ısı alarak sıvı hale geçer. Bu olaya erime denir. Katı, ısı alarak gaz hale geçer. Bu olaya süblümleşme denir. Sıvı, ısı alarak gaz hale geçer. Bu olaya kaynama , buharlaşma denir. Gaz, ısı vererek sıvı hale geçer. Bu olaya yoğunlaşma denir. Gaz, ısı vererek katı hale geçer. Bu olaya depozisyon (kırağılaşma, desüblimleşme) denir. Sıvı, ısı vererek katı hale geçer. Bu olaya donma denir.
ISI Isı, belirli sıcaklıktaki bir sistemin sınırlarından, daha düşük sıcaklıktaki bir sisteme, sıcaklık farkı nedeniyle transfer edilen enerjidir. Isı da iş gibi bir enerji transfer biçimidir. Isı ve iş hiçbir cisimde depo edilemez, ancak sistem sınırlarında ve geçiş halinde iken belirlenebilir. Her ikisi de birer eğri fonksiyonudurlar. Bir başka deyişle, ısı ve iş geçiş halindeki enerjilerdir. Isı sıcak bir maddenin soğuk maddeye ilettiği sıcaklığı sağlayan bir enerji türüdür
SICAKLIK Sıcaklık , bir cismin sıcaklığının ya da soğukluğunun bir ölçüsüdür. Bir sistemin ortalama moleküler kinetik enerjisinin bir ölçüsüdür. Gazlar için kinetik enerji, mutlak sıcaklık dereceleriyle orantılıdır.
ISI İLE SICAKLIK ARASINDAKİ FARKLAR Sıcaklık, bir cismin sıcaklığının ya da soğukluğunun bir ölçüsüdür. Bir sistemin ortalama moleküler kinetik enerjisinin bir ölçüsüdür. Gazlar için kinetik enerji, mutlak sıcaklık dereceleriyle orantılıdır. Bir başka deyişle, ısı geçiş halindeki enerjilerdir. Isı sıcak bir maddenin soğuk maddeye ilettiği sıcaklığı sağlayan bir enerji türüdür. Yani ısı bir enerji,sıcaklık ise bir ölçüdür.Aşağıdaki formülde bu daha iyi görülmektedir: Q: verilen veya alınan ısı enerjisi miktarı m: kütle c: maddenin öz ısısı Δt: sıcaklık farkı (sıcaklık değişimi) Q=m.c.Δt
İLETKEN Elektriği ileten maddelere maddeler denir. Bu maddeler elektrik akımını iletebilirler. Atomların dış yörüngesindeki elektronlar atoma zayıf olarak bağlıdır. Isı, ışık ve elektriksel etki altında kolaylıkla atomdan ayrılırlar.Altın,gümüş,bakır iyi iletkenlerdir.
Yalıtkan (dielektrik), bir elektrik akımı taşıyabilecek serbest elektronları olmayan, bir elektrik alanıyla kutuplanma özelliği taşıyan, elektrik iletkenliği sıfır veya çok zayıf olan cisim veya maddedir. Özdirençleri çok yüksek olduğundan, elektrik akımlarını ancak güçlükle geçirebilen maddeler için kullanılır.
KONVEKSİYON Konveksiyon, güneş ışınlarıyla ısınan yerkürenin, üzerindeki hava tabakasını ısıtarak onu yükseltmesi olayıdır. Konveksiyon nemli havalarda daha hızlı olur ve hızlı yükselme sağanak yağışlara, hatta daha şiddetli olursa hortumlara neden olur. Yani özetle konveksiyon ısınan havanın yükselmesi hadisesidir.
İZLEDĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER… ECE ERGEN 6-B 1193