4-6 YAŞ ÇOCUĞUNUN GELİŞİM ÖZELLİKLERİ
GELİŞİM ALANLARI 1- PSİKOMOTOR GELİŞİM 2- SOSYAL-DUYGUSAL GELİŞİM 3-ZİHİNSEL ALAN VE DİL GELİŞİMİ 4-ÖZBAKIM BECERİLERİ
4 YAŞINDAKİ ÇOCUĞUNUZ NELER YAPABİLİR? PSİKOMOTOR GELİŞİM Top oyunlarında iyice ustalaşmıştır. . Yaptığı her işte hız ve hareket vardır. Parmak ucunda yürür. Ritme uygun dans eder. Yuvarlak çizer Verilen basit şekilleri makasla keser. Oyun hamuru ile değişik şekiller yapar. Sıvıları bir kaptan başka bir kaba boşaltır.
SOSYAL-DUYGUSAL GELİŞİM Kendisi ile ilgili sorulan sorulara uygun cevaplar verir. Grup oyunlarına katılır. Sırasını bekler. Nezaket sözcüklerini kullanır. Yetişkin davranışlarını örnek alır. Övülmekten hoşlanır. Gerçekle hayal olanı karıştırır. Argo kelimeleri kullanmak hoşuna gider.
ZİHİNSEL ALAN VE DİL GELİŞİMİ Yaklaşık 1500-2000 kelime bilir. 10’a kadar sayıp, bazı şekilleri tanıyabilir. Cinsiyetini ayırt eder. Renkleri ayırt eder, adları ile tanır. İnsan resmini, bir baş ve ona bağlı olan iki çizgi ile belirtir. Neden, Niçin ve Nasıl gibi ayrıntılı cevap isteyen sorular sorar. Eğlenceli, abartılı hikayelerden hoşlanır. Dikkat süresi 15-20 dakikadır.
ÖZBAKIM BECERİLERİ Kendi kendine yemek yer Düğmesiz ve bağsız giysileri yardımsız giyer. Giysilerin önünü ve arkasını ayırt eder. Kendisine ait eşyaları toplar. Gereksinim duyduğunda bağımsız olarak tuvalete gider.
5 YAŞINDAKİ ÇOCUĞUNUZ NELER YAPABİLİR? PSİKOMOTOR GELİŞİM İnce bir çizgi üzerinde yürüyebilir. Çevik bir biçimde parmak uçlarında koşabilir. İleri ve geri çift ayakla sıçrayabilir. Ayak değiştirerek sıçrayabilir. Dizlerini bükmeden parmak uçlarına dokunabilir. Hareketleri müziğin ritmine uygundur. Kare ve üçgen çizebilir. Yazıp, çizerken kalemleri ve boya fırçalarını ustaca kullanır.
SOSYAL-DUYGUSAL GELİŞİM Kurallara daha fazla uyumludur. Oyun ve konuşmada sırasını bekler. Genellikle canlı ve neşelidir. Yetişkinleri memnun etmekten hoşlanır. Yaptığı işin görülüp beğenilmesini ister. Yetişkinin tüm davranışlarını izler ve onların gerçek hayatta yaptıklarını izler oyunlarında tekrarlamaktan hoşlanır. Sürekli konuşur ve sorular sorar. Yetişkinlerin konuşmalarına katılır. Grup oyunlarına yetişkinlerin liderliğini kabul eder.
Bir sorunu olduğu zaman yardım ister. Her şey için izin ister. Kendinden küçüklere yardım etmeye karşı isteklidir. Resim ve müzikle ilgilenmekten zevk alır. Hikaye dinlemeyi ve anlatmayı sever. Bu yaş korkuların sıkça görüldüğü bir yaştır. Çok yorulduğunda saldırgan davranır, ağlamaklı olur. Sorumluluk duygusunun kazandırılması gereken bir yaş Ölüm hakkında duygular ortaya çıkar.
ZİHİNSEL ALAN VE DİL GELİŞİMİ 2000-2500 kelime bilir. Sağ ve sol kavramını anlar. Adını, soyadını ve yaşını söyler. Adres ve telefon numarasını öğrenebilir. 8 rengi isimlendirir ve tonlarına göre sıralar. Sabah, öğleden sonra, akşam dün bugün, yarın gibi kavramları anlar. Hayelle gerçeği birbirinden ayırabilir.
Bir olayı oluş sırasına göre anlatabilir. Gösterilen resimle ilgili bir öykü anlatır. Neden- sonuç ilşikisi kurar. Karşıtlık kavramını anlamaya başlar. İnsan resmine ayrıca kol ve bacaklar eklenir. Sayılar giderek daha fazla ilgisini çeker. Bilebildiği sayılarla gördüğü her şeyi sayar.
ÖZBAKIM BECERİLERİ Giyinmek, yemek yemek, saç taramak, yıkanmak konusunda iyice ustalaşmıştır. Uygun fırsatlar verilmişse ayakkabısını giyer. Ellerini yüzünü yardımsız yıkar. Dişlerini fırçalar. Sofra kurmak gibi ev işlerinde yardımcı olur. Sofra kurallarına uyar.
6 YAŞINDAKİ ÇOCUĞUNUZ NELER YAPABİLİR? PSİKOMOTOR ALAN Bedensel gelişme yavaşlamıştır. Göz bozuklukları görülebilir. Koşmak, kaymak, müzik eşliğinde dans etmek, şarkı söylemekten hoşlanır. Kendi başına ip atlar. Yardımsız bisiklete biner. Yardımla sekerek yürür. Yetişkin gibi kalem tutar.
Modele bakarak daire, kare,dikdörtgen ve üçgen çizer. İsmini kopya eder. İnsan resmini baş, gövde, kollar ve bacaklarını belirterek tam çizer.
SOSYAL-DUYGUSAL GELİŞİM Oyun oynarken kurallar koyar ve oyunun kurallarnı başkasına açıklar. Kendine güven duyar. Görev almaktan memnun olur. Aldığı sorumluluğu yerine getirir. Arkadaşlarını değerlendirebilir. Grup oyunlarında cinsiyet ayrımı gözetir. Yetişkin arkadaşlığından hoşlanır.
Oldukça meraklıdır, öğrenme isteği güçlüdür. Ruh hali oynaktır. Eleştirilmekten hoşlanmaz. Özgürlüğüne düşkündür. Yanlış yapmaktan çekinir. Başkasına kötü sözler söylemek, onları terslemek, isim takmak gibi olumsuz huylar edinebilir. Bencil ve kavgacı olabilir. Bir şeye kızdığı zaman onun sorumlusu olarak anneyi görür.
BİLİŞSEL ALAN VE DİL GELİŞİMİ Şekil, zaman, renk, sayı gibi kavramları daha iyi anlar. Kaza ve maksatlı davranışları artık algılayabilir. Fikir farklılıklarının olabileceğini anlar. Düşünce açısından realisttir,sık sık doğrumu? Sorusunu sorar. Geçmiş, şimdi ve gelecek zaman kavramları kaba bir biçimde şekillenmeye başlamıştır.
Haftanın günlerini sırayla söyler. Harfleri yazmaya çalışır, Bazı çocuklar ad ve soyadlarına ek olarak birkaç harf yazabilir. Bedenin tüm parçalarının ismini söyler. 100’e kadar sayabilir.
ÖZBAKIM BECERİLERİ Tuvalet gereksinimini kendi kendine karşılar. Dişlerini fırçalar. Hava şartlarına uygun giysiler seçer. Giysilerindeki düğmeleri çözer-ilikler. Ayakkabılarını bağlar. Günlük işlerde sorumluluk alır. Yolda yardımsız yürür.