TÜRKİYEDE POLİO ERADİKASYONU ÇALIŞMALARI AFP SÜRVEYANSI ve KLİNİSYENLERİN ROLÜ
Ülkemizde uzun yıllardır görülmeyen bu hastalık (en son 1998 yılında 1 vaka) Dünyada halen polıovirüs dolaşımının devam ettiği bölgeler bulunması nedeniyle; Eradikasyon ve AFPsürveyansı güçlendirmesi çalışmaları devam etmekte.
Polio importasyon planı genelgesi Saha rehberine göre Dünyada poliomyelit eradikasyonu hedefine hem özel, hem de kamu kurumlarında çalışan hekimlerin aktif destek ve yardımları olmaksızın ulaşılamayacağı açıktır. Hastayı tedavi eden klinisyenlere, özellikle, pediatri, enfeksiyon hastalıkları , nöroloji, ortopedi ve fizik tedavi uzmanlarına, poliomyelitin eradikasyonunda çok önemli görevler düşmektedir.
Klinisyenin programın başarıya ulaşmasında sağlayabileceği sorumlulukları arasında şunlar sayılabilir. Akut flask paralizili vakaları hemen Halk Sağlığı Müdürlüğü’ne bildirmek, Ani başlayan flask paralizi vakalarında poliomyelit tanısını düşünmek, Bakımları altındaki hastalardan uygun numunelerin alınmasını sağlamak, Takip ettikleri çocukları, yaşına uygun önerilen aşı takvimine göre aşılamak, Poliomyelit eradikasyonu hedefi konusundaki bilgilerini diğer sağlık personeli ve klinisyenlerle paylaşmakla sorumludur.
Akut flask paralizi Poliovirüs Guillain-Barre Sendromu travmatik nevrit Enteroviruslar Akut flask paralizi transvers myelit diğer virüsler diğer (toksin, vs.)
POLİO ERADİKASYONU PROGRAMI ŞÜPHELİ VAKA 15 yaşından küçük bir kişide şiddetli travma haricinde, herhangi bir nedenle akut flask paralizi olması, 15 yaşından büyük kişilerde hekimin klinik olarak poliodan şüphelendiği akut flask paralizili hastalar.
Akut Flask Paralizi Vaka Bildirimi İçin Aktif Sürveyans
15 yaş ve altı travma harici gelişen tüm paralizi vakalarının Olası Vaka olarak 15 yaş ve altı travma harici gelişen tüm paralizi vakalarının Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Şubesine telefon ile bildirimi yapılmalıdır. 0376 212 20 00 (1071-1072)
Olası Vaka olarak Guillain Barre Sendromu ve Transvers Myelit vakalarının da polio eradikasyon programı içerisinde bildirimi zorunludur.
ÖNEMLİ!!! Vakaların hastanenize müracatında hemen bildirimi yapılmalıdır. Vakalar başka bir hastaneye sevk edilse bile hemen kurumumuza bilgi verilmelidir. Paralizi var ise kesin tanı koyulması beklenmemelidir.Olası olarak bildirim yapılmalıdır.
Vakaları zamanında tespit ve takip edebilmek için ICD 10 kodlarından özellikle G37.3 (Akut transvers miyelit), G61.0 (Guillain- Barre sendromu), A80.9 (Akut poliomyelit), A80.4 (Akut nonparalitik poliomyelit), A80.3 (Akut paralitik poliomyelit), A80.0 (Akut paralitik poliomyelit, aşıya bağlı) taranmalıdır.
AFP vakalarının araştırılmasındaki beklentiler Vakalar paralizinin başlangıcından itibaren ilk 7 günde bildirilmeli Vakalar bildirimden sonra 48 saat içinde incelenmeli AFP vakalarının en az % 80’inden uygun gaita numunesi alınmalı AFP vakalarının takibi 60. günde yapılmalı
UYGUN NUMUNE ALINAMADIYSA AKUT FLASK PARALİZİ VAKASI SICAK VAKA AYRIMI YAPILARAK POLİO İMPORTASYON PLANI GENELGESİ UYGULANACAK UYGUN NUMUNE PARALİZİ BAŞLANGICINDAN İTİBAREN İLK 14 GÜN İÇİNDE EN AZ 24 SAAT ARALIKLA İKİ GAİTA NUMUNESİ (GEÇ VAKALARDA İLK 6 HAFTA İÇİNDE SAPTANMIŞSA NUMUNE ALINIR) BAŞKA BİR İLE AİT VAKA SAPTANMIŞSA İLGİLİ İLE HABER VERİLECEK UYGUN NUMUNE ALINAMADIYSA TERCİHEN 5 YAŞ ALTI, YOKSA 15 YAŞ ALTI 5 TEMASLIDAN BİRER NUMUNE (UYGUN NUMU-NE ALINAN VAKALAR SICAK VAKA DEĞİLSE, TEMASLI NUMUNESİNE GEREK YOKTUR*) VAKA İZLEME ALINARAK 60 GÜN BOYUNCA İZLENECEK VE 60. GÜN SONUNDA VAKA İNCELEME FORMUNDA VAKANIN SON DURUMU VE TANISI BELİRTİLECEKTİR. NUMUNELER +2 +80C’DE KORUNARAK EN GEÇ 3 GÜN İÇİNDE SOĞUK ŞARTLARDA LABORATUVARA ULAŞTIRILACAK UYGUN NUMUNE ALINAMAMIŞ VE 60. GÜN SONUNDA KALICI PARALİZİSİ OLAN/ÖLEN VAKALARDA UZMAN KURULUNA SUNULABİLMESİ İÇİN, HASTANE DOSYASI DA VAKA İNCELEME FORMU İLE BİRLİKTE GÖNDERİLECEKTİR. 3 GÜN İÇİNDE ULAŞTI-RILAMIYORSA -200C’DE SAKLANACAK
Vaka Bildirim Formu
Laboratuvar İnceleme Formu
Vaka İnceleme Formu
TEŞEKKÜRLER