HÜMANİSTİK ÖĞRENME Hümanistik yaklaşımlar bireyin öznel algıları üzerinde yoğunlaşırlar. Buna göre bireyin kendine dünyayı ve olayları yorumlama biçimi (fenomonolojisi) kişiliğin temelini oluşturur. İnsancıl psikologlar olarak ta bilinen hümanistler insanın özde iyi olduğu ve varlığını olumlu amaçlara yöneltme eğilimi taşıdığı görüşünü savunmaktadırlar. Dolayısıyla bireyin kendi doğasıyla uyum içinde yaşamak için bilinçli seçimler yaptığı görüşünden hareketle insanı merkeze alan bir yaklaşımı benimserler .

İnsancıl yaklaşım Her insan biriciktir. İnsan doğuştan iyidir. Doğuştan getirdiği potansiyeli çevresindekilerle etkileşerek geliştirme çabası içindedir. En önemli iki temsilcisi Rogers ve Maslow’dur.

Benlik kavramı CARL ROGERS 1902 - 1987 Benlik bilinci (Benlik algısı ya da Benlik tasarımı) Bebek büyüdükçe yaşantılarının daha farkına varır, kendisine ait olanlarla başkasına ait olanları ayırt etmeye başlar. Kendine ilişkin olanlardan kendine göre bir kavram geliştirir. Kim ve ne olduğunu, yeteneklerini, amaçlarını, inanışlarını, değerlerini ve ahlaki yükümlülüklerinin farkına vararak kendine ilişkin bir benlik bilinci , benlik algısı geliştirir. Bu benlik olumlu ve olumsuz veya nötr olabilir.

İdeal benlik Benlik kavramı kişinin ne olması gerektiği ile ilgili kavramları da içerir. Kişinin olmak istediklerine ilişkin görüşleri onun ideal benliğini oluşturur. Hem benlik hem de ideal benlik sosyal çevreyle etkileşerek gelişir. Anne baba kardeşler öğretmenler birey için önemlidir. Çevrenin değer verdiği davranışlar birey tarafından benimsenir, değer verilmeyen davranışlar tekrarlanmaz.

Benlik Saygısı (Özsaygı) İdeal benlikle, benlik arasındaki fark bize benlik saygısını hakkında fikir verir. İdeal benlikle benlik arasındaki fark az ise bireyin benlik saygısı yüksek İdeal benlikle benlik saygısı arasındaki fark çok ise benlik saygısı düşüktür. Bireyin kendini algılayışı başkalarının onu nasıl algıladığına bağlıdır (Ayna benlik).

Benlik algısı gelişmiş bireylerin özellikleri Başkalarının isteklerine göre değil de kendi isteklerine göre davranır. Ancak bu sırada çevresinin isteklerini beklentilerini kendi istekleri ile uzlaştırabilir. Değişik yaşantılara açıktır. Kendi kendine dürüsttür ve olumlu ve olumsuz yönlerinin farkında dır. Kendi ve başkalarını olduğu gibi kabul eder.

Yaşamımızın ve davranışlarımızın sorumluluğu bize aittir Uygun koşullar sağlanırsa kişiler olumlu yönde gelişirler

Tüm yönleriyle işlevsel insan? Doğuştan getirdikleri ve benlik kavramı uyuşan insan Kendi kararlarını alan Özgür iradesini kullanan Yaşamının sorumluluğunu alan Kendini gerçekleştirmeye istekli

Koşulsuz olumlu kabul Yaptığı davranışları dikkate almaksızın bir kişiyi sevme ve tümüyle kabul etme Kişiler koşulsuz olumlu kabulle büyütülürse kendini gerçekleştirme eğilimleri artar

ABRAHAM HAROLD MASLOW (1908-1970) Temel varsayımları ·İnsanı harekete geçiren ya da davranışını etkileyen ihtiyaçlar, tatmin edilmeyen ihtiyaçlardır. ·Bu ihtiyaçlar aşağıdan yukarıya doğru bir hiyerarşi biçiminde sıralanmıştır. ·İnsan bir basamaktaki ihtiyacı ancak daha alt basamaktaki ihtiyacı belli bir dereceye kadar tatmin edilmişse ortaya çıkar.

Fizyolojik Gereksinimler Kendini Gerçekleştirme Estetik Bilme ve Anlama Saygı Ait olma Sevgi Güvenlik Fizyolojik Gereksinimler

Ait olma ve Sevme-Sevilme İhtiyacı: İnsan toplumunun bir üyesi olarak kabul edilme, insanlarla birlikte olma, arkadaşlara sahip olma ihtiyacı duyar. Bu ihtiyaçların karşılanmaması yabancılaşma, yalnızlık, mutsuzluk gibi duyguların ortaya çıkmasına sebep olur. Saygınlık İhtiyacı: Bunun içerisinde iki tür ihtiyaç bulunur. Birincide güç, başarı, yeterlilik, ustalık, güven, bağımsızlık istekleri; ikinci ise prestij, statü, ün, egemenlik, saygı görme, dikkat edilme, önemli bulunma, gurur ve beğenilme ihtiyaçları bulunmaktadır.

Maslow, ortalama bir kişinin fizyolojik ihtiyaçlarının % 85’ini, güvenlik ihtiyaçlarının % 70’ini, sosyal ihtiyaçlarının % 50’sini, saygı görme ihtiyaçlarının % 40 ve kendini gerçekleştirme ihtiyaçlarını % 10’unu tatmin etmiş olabileceğini ileri sürmüştür. Bu yaklaşıma göre, kişiler halihazırda sahip oldukları şeylerden çok sahip olmak istedikleri şeyler tarafından davranışa sevk edileceklerdir.

Kendini Gerçekleştirme: Kendini gerçekleştirme kavramını ilk kez kullanan Maslow, her insanın değerli, kendine özgü, duyarlı ve iyiye yönelik bir özbenliğe sahip olduğunu belirtir. Maslow’a göre sağlıklı çocuk yaşamını tam ve dolu bir biçimde sürdürmeye çalışır. Sağlıklı yetişkinin amacı ise, kendini gerçekleştirmektir. Eğer çocuğa serbest seçme olanağı tanınacak olursa, çocuk kendisi için en uygun ve en yararlı olanı seçecektir .

Kendini gerçekleştiren bireyin özellikleri Kendini ve başkalarını olduğu gibi kabul eder. Gerçeği olduğu gibi kabul eder içinde bulunduğu ortama kolay uyum sağlar. Daha derin kişiler arası iletişim kurabilir. Yaşamdan doyum alır. Özerk bir yapıları vardır çevrelerinden bağımsızdır. Yaratıcıdır.

Kendini gerçekleştiren bireyin özellikleri Sıklıkla doruk yaşantılar geçirir. Demokratik bir kişilik yapısına sahiptir. Kendiliğinden, doğal davranır. Kendilerinin dışında kaldığı sorunlarla da ilgilidir. Amaçlar ve araçlar ile ilgili uygun ayrımları yapabilir. Yalnız kalabilme gücüne sahiptir.

Kendini gerçekleştiren bireyin özellikleri İnsanlarla beraber olmaktan hoşlanır ancak toplumsal kalıplara karşı çıkar. İnsanlara yardımcı olmaktan zevk alır. Düşmanca olmayan bir mizah anlayışına sahiptir.

İhtiyaçlar hiyerarşisinin özellikleri Sıralama yer değiştirmez. Alttaki ihtiyaç üstteki ihtiyacın yerine geçemez. İhtiyaçların doyurulma durumu herkesin kendine özgüdür. Alt düzey ihtiyaç karşılanmadan üst düzeye geçilmez. Bir ihtiyaç için üstteki ihtiyaç feda edilebilir ama alttaki ihtiyaç feda edilemez. İnsanlar tüm yaşamları boyunca kendini gerçekleştirme ihtiyacını karşılamak üzere yaşarlar. Sosyo-kültürel faktörler ile aile Maslow’un ihtiyaçlarında temel kriterlerdir.