KESİRLER
Bir bütünün eş parçalarının bir kısmına kesir denir. Bu kesiri gösteren sayıya da kesir sayısı denir. Kesir sayısı yerine kesir de kullanılır. Pay Kesir Çizgisi Payda
KESİR CEŞİTLERİ Kesirler 2 çeşittir; 1- Basit Kesirler +(Birim Kesirler ) 2- Bileşik Kesirler+ Tamsayılı Kesirler
1- Basit Kesirler Payı paydasından küçük olan kesirlere Basit Kesir denir. 1 5 12 38 100 2 9 18 50 1000 1 3 10 4
Payı bir olan basit kesirlere Birim Kesir denir. Birim Kesirler Payı bir olan basit kesirlere Birim Kesir denir. 1 1 1 1 1 2 9 17 53 1000 1 1 5 2
2- Bileşik Kesirler Payı paydasına eşit yada paydasından büyük olan kesirlere Bileşik Kesir denir. 3 10 29 516 10000 2 9 25 510 1000 7 11 4 6
Tamsayılı Kesirler Basit Kesirlere bir veya daha fazla bütün eklenen kesirlere Tamsayılı Kesir denir. Yada Bileşik Kesirlerin Tam sayılı olarak gösterilişine denir. Tam Kısım Pay Kesir Çizgisi Payda 1 2 3 1 3 5 10 2 2 5 8 100
1 5 3 2 6 1 3 1 2 1 3 1 2 4
Kesirleri Sayı Doğrusunda Göstermek 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 1 4 1 1 5 5
Tam Sayılı Kesiri Bileşik Kesre Çevirme Bir tam sayılı kesri bileşik kesre çevirirken: Kesrin paydası ile tam sayı çarpılır, çarpım pay ile toplanıp paya yazılır. 2 Örnek: Tam sayılı kesrini bileşik kesre çevirelim. 3 5 2 ( ) 17 x + = = 3 5 5 5
Bileşik Kesiri Tam Sayılı Kesre Çevirme Bir bileşik kesri tam sayılı Kesrin payı paydasına bölünür, bölüm tam kısma payda aynen paydaya ve kalan ise paya yazılır.kesre çevirirken: 14 Bileşik kesrini tam sayılı kesre çevirelim. Örnek: 4 14 4 12 3 14 (14 / 4) 2 = = 4 4
Kesirleri Genişletme Bir kesrin pay ve paydasını aynı sayı ile çarparsak kesrin değeri değişmez. Buna Kesirlerin Genişletilmesi diyoruz. 2 Örnek : Kesrini 4 ile genişletelim. 5 2 2 x 4 8 = = 5 5 x 4 20 (4)
Kesirleri Sadeleştirme Bir kesrin pay ve paydasını aynı sayıya bölersek kesrin değeri değişmez. Buna Kesirlerin Sadeleştirilmesi diyoruz. 4 Kesrini 4 ile sadeleştirelim. Örnek : 12 4 4 : 4 1 = = 12 12 : 4 3
1. Payları Eşit Olan Kesirleri Sıralama Kesirleri Karşılaştırma 3 çeşittir ; 1. Payları Eşit Olan Kesirleri Sıralama 2. Paydaları Eşit Olan Kesirleri Sıralama 3. Pay Ve Paydaları Eşit Olmayan Kesirleri Sıralama
1. PAYLARI EŞİT OLAN KESİRLERİ SIRALAMA : Payları eşit olan kesirlerden paydası küçük olan kesir daha büyüktür. Örnek : Aşağıdaki şekillerde büyük olanı görmeye çalışalım. 1 2 1 4 > Çünkü küçük payda daha az parçaya bölmek demektir.
2. Paydaları Eşit Olan Kesirleri Sıralama Paydaları eşit olan kesirlerden payı büyük olan kesir daha büyüktür. Örnek : Aşağıdaki şekillerde büyük olanı görmeye çalışalım. 1 4 3 4 <
3. Pay Ve Paydaları Eşit Olmayan Kesirleri Sıralama : Önce kesirlerin paydaları veya payları eşitlenir. Paydalarını eşitlemek daha kolaydır. 2 5 1 4 Örnek : ve kesirlerinden hangisi daha büyüktür? 2 1 2 x 4 1 x 5 8 5 , > 5 4 5 x 4 4 x 5 20 20 (4) (5)
KAYNAKÇA MEB ÖĞRETMEN KILAVUZU İNTERNETTEN KESİRLERLE İLGİLİ GÖRSELLER http://www.matematikcifatih.tr.gg/kesirler.htm
Hazırlayan: Naciye ÖZEL 100403043 2/A Gündüz İlköğretim Matematik Öğretmenliği