KRONİK OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIĞINDA NUTRİSYONEL DESTEK Doç.Dr.Alev GÜRGÜN Ege Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

KOAH MULTİSİSTEM BİR HASTALIK Azalmış ventilatuvar kapasite İlaçlar İnflamasyon Malnütrisyon Dinamik hiperinflasyon Hiperkapni Kaslardaki değişiklikler Gaz değişim anormallikleri Komorbid hastalıklar Kardiyovasküler etkiler Aktivite azalması

KOAH’IN SİSTEMİK ETKİLERİ Kilo kaybı İskelet kas disfonksiyonu Kas erimesi Seksüel disfonksiyon Osteoporoz Nöropsikiyatrik etkiler Uyku Bozuklukları

KOAH’DA İSKELET KASI DİSFONKSİYONU NEDENLERİ Kas kütlesinde azalma Kasların ‘dayanıklılık’ ve ‘direnci’ nde azalma Oksidatif kapasitede azalma Glikolitik kas lifi tipine doğru değişim (Tip I liflerde azalma) Pulmonary Rehabilitation in COPD, State of the Art, 2005

KASLARDAKİ YAPISAL DEĞİŞİKLİKLER-1 IIa IIa Kas lifleri IIb IIb I I IIa IIa Miyozin ağır zincir IIx IIx Normal akciğer ya da hafif KOAH Ciddi KOAH Tip II liflerde atrofi, tüm liflerde çap azalması ATS/ERS Statement, 1999

KOAH’DA KİLO KAYBI KOAH genellikle Malnütrisyon Kilo Kaybı Vücut Kitle endeksinde azalma ile karakterize Orta-Ciddi KOAH’lı olguların % ~35-60’ında kilo kaybı Genellikle ileri amfizem ve FEV1 %<25’in altında olan olgularda 37% Amfizem Kronik Bronşit 12% Wilson et al ARRD 1989;139:1435-1438. Ibid JPEN1990;14:7-11 Donahoe & Rogers Clin Chest Med 1990;11:487-504 Engelen et al ERJ 1994;7:1793-1797 Laaban et al Chest 1993;103:1362-1368 Wouters Respir med 1993;87(Suppl B):45-47. Braun et al Chest 1984;86:558-563. Hunter et al ARRD1981;124:376-381 Vandenbergh et al ARRD 1967;95:556-566. Schols et al Thorax 1991;46:695-699 4% Engelen et al, Am J Clin Nutr 2000 Sağlıklı Gönüllü

KOAH’DA KİLO KAYBI Zayıf Normal FFM Zayıf Yağsız kitle indeksi kaybı Normal kilo Normal FFM Normal Kilo Yağsız kitle indeksi kaybı

KOAH’DA İŞTAH AZALMASININ NEDENLERİ Net katabolizma ile sonuçlanan doku hipoksisi Yaşlanma Fiziksel egzersizde azalma İstirahat metabolik hızın artması Kronik inflamasyon İlaçlar (kortikosterodiler ...) Leptin ve sitokinlerin etkisi Anoreksi yiyecek alımında azalma

BESLENME DESTEĞİ GEREKTİREN HASTALIKLAR

KOAH’DA BESLENME NEDEN ÖNEMLİ? BMI < 20’nin altında olanlarda havayolu obstrüksiyonundan bağımsız olarak mortalite fazla Malnütrisyon ile hipoksi ve hiperkapni yakın ilişkili Malnütrisyonu olan olgularda infeksiyonlara eğilim fazla Kilo kaybından çok, yağsız kitle indeksi (ffm) daha önemli Erkeklerde < 16 kg/m2 Kadınlarda < 15 kg/m2

MALNUTRİSYON DEĞERLENDİRMESİ Kilo kaybı (>%5, 30 günde veya %10, 180 günde) BMI < 19 kg/m2 Ciddi BMI < 16 3 gün boyunca dietin % 75inden azını almak Serum albumin 3.5 veya 3.0 g/dl Serum kolesterol < 160 mg/dl

KOAH’DA MALNÜTRİSYONUN SONUÇLARI Artmış Risk: : Ataklar (Connors et al., 1996) Hastane Başvuruları Pouw et al., 2000) Mekanik Ventilasyon Gereksinimi (Vitacca et al., 1996) Egzersiz Toleransında Azalma (Schols et al., 1991) Kötü Yaşam Kalitesi (Shoup et al., 1997)

KOAH’DA BESLENME NEDEN ÖNEMLİ?

KOAH’DA ANABOLİK STERODİLERİN, İŞTAH AÇICILARIN ve BÜYÜME HORMONU ETKİLERİ Anabolik Ajan Süre Yağdan bağımsız kas kütlesi Kilo Alımı Solunum Kas Gücü Kazancı Ferreira1998 Oral anabolik steroidler 6 ay evet 1.8 kg hayır Schols2000 IM anabolik steroidler 8 hafta 1.9 kg 2.61 kg Wesiberg 2002 Megesterol 3.2 kg Burdet 1997 Growth hormon-egzersiz 3 hafta 2.3 kg Hayır Creutzberg 2003 Nandrolene 6 hafta 1.7 kg Evet

KOAH’DA BESLENME DESTEĞİ Hepsinde nutrisyonel destek kullanılmış ( diet önerileri/ eğitim ve bilgilendirme) Kilo alımı üzerinde minimal etki ve solunum kasları üzerinde etkili (Ferreira et al., 2004) Diet içeriği ve yiyeceklerin düzenlenmesi için daha çok çalışmaya gereksinim var (Schols & Brug , 2003)

KOL KASLARINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER

YAŞAM KALİTESİ DEĞİŞİKLİKLERİ

META ANALİZ SONUÇLARI

BESLENME DESTEĞİ Tedavinin ana hedefi Besin ihtiyaçlarının karşılanması ve kilo kaybının önlenmesidir Enteral beslenme Pulmoner rehabilitasyonun bir parçası olarak veya Anabolik steroid/büyüme faktörleri gibi tedaviler sırasında protein desteği sağlayarak rol oynar Artan enerji ihtiyacını karşılar

BESLENME DESTEĞİ Karbonhidrattan zengin olan standart formüller (% 50-60 enerji), yüksek solunum katsayısı nedeniyle solunum sisteminin işini artırır Oral nutrisyon desteklerinin mide boşalmasını geciktirerek normal yiyecek alımına ters bir etkisi de olabilir

ÖNERİLER

HASTALIĞIN TEDAVİSİ Artmış yaşam kalitesi ve sağkalım Kilo alımı NUTRISYONEL DETEK REHABİLİTASYON PROGRAMI İLE BİRLİKTE ? ANABOLIK AJANLAR Enteral hiperalimantasyon açısından değerlendir Tedaviye rağmen kilo alımı olmaması Kötü Prognoz

BESLENME ÖNERİLERİ Uygun yiyecek programı belirlenmesi Diyetisyen konsultasyonu Oral beslenme destekleri

ETKİ MEKANİZMASI OREKSİJENİK AJANLAR Megestrol acetate Progestagen-antisitokin Anabolik steroidler (Oxandrolone) Kas üzerinde Büyüme Hormonu Santral Kreatin Kaslar üzerinde

ÖNERİLER..... Potansiyel Yararı Olanlar Potansiyel Zararlı Olanlar Rölatif olarak etkinliği olanlar Daha fazla Kanıta Gereksinimi Olanlar Potansiyel Yararı Olanlar Meyve Vitamin C , E Beta Karoten Balık yağları Mg, Flavanoidler,Selenyum,Mangan, Bakır, Çinko Potansiyel Zararlı Olanlar Sodyum N-6 yağ asiti Trans yağ asiti

SONUÇ İdeal kiloda tutulmaya çalışılmalı Egzersiz eğitimi yapılanlarda ek kaloriye gereksinim var Ek proteine gerek yok Sık ve az beslenme  Post-prandiyal dolgunluk hissini azaltır Yüksek lipid ve düşük karbonhidrat içerikli beslenme Fazla karbonhidrat  Lipogenezise ve solunum kat sayısı artışı ile birlikte CO2 artışına neden olmaktadır