Merfû hadise örnek: Muvatta, Vukutu’s-salât, 5. Geçen haftanın ödevi Merfû hadise örnek: Muvatta, Vukutu’s-salât, 5. مَالِكٌ، عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ، عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ وعَنْ بُسْرِ بْنِ سَعِيدٍ وعَنِ الْأَعْرَجِ، كُلُّهُمْ يُحَدِّثُهُ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: «مَنْ أَدْرَكَ رَكْعَةً مِنَ الصُّبْحِ، قَبْلَ أَنْ تَطْلُعَ الشَّمْسُ فَقَدْ أَدْرَكَ الصُّبْحَ، وَمَنْ أَدْرَكَ رَكْعَةً مِنَ الْعَصْرِ قَبْلَ أَنْ تَغْرُبَ الشَّمْسُ فَقَدْ أَدْرَكَ الْعَصْرَ» Mevkûf hadise örnek: Muvatta, Vukutu’s-salât, 10. مَالِكٌ، عَنْ عَمِّهِ أَبِي سُهَيْلِ بْنِ مَالِكٍ، عَنْ أَبِيهِ، أَنَّ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ كَتَبَ إِلَى أَبِي مُوسَى الْأَشْعَرِيِّ: أَنْ صَلِّ الظُّهْرَ إِذَا زَاغَتِ الشَّمْسُ،... Maktû hadise örnek: Muvatta, Vukutu’s-salât, 30. مَالِكٌ، عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ، أَنَّهُ كَانَ يَقُولُ: إِنَّ الْمُصَلِّيَ لَيُصَلِّي الصَّلاَةَ وَمَا فَاتَهُ وَقْتُهَا، وَلَمَا فَاتَهُ مِنْ وَقْتِهَا أَعْظَمُ، أَوْ أَفْضَلُ مِنْ أَهْلِهِ وَمَالِهِ.

Hadis Usûlü 9. Ders (11. hafta) III. SIHHAT AÇISINDAN SAHİH HADİS HASEN HADİS Yrd. Doç. Dr. Ali KUZUDİŞLİ

MERVİ III. SIHHAT AÇISINDAN A. Sahîh Hadis: Adalet ve zabt sahibi ravilerin, muttasıl bir isnatla rivayet ettikleri şaz ve muallel olmayan hadislere denir. Bu tanıma göre bir hadisin sahih sayılabilmesi için: Ravilerinin tamamının adalet ve zabt sahibi olmaları gerekir. İsnatta herhangi bir kopukluk ya da illetin olmaması gerekir. Şâz olmaması gerekir. Hadiste herhangi bir illetin olmaması gerekir.

a. Sahîh lizatihi: Yukarıdaki vasıfları kendisinde taşıyan hadislerdir a. Sahîh lizatihi: Yukarıdaki vasıfları kendisinde taşıyan hadislerdir. Örnek: Müslim, İman, 75. من كان يؤمن بالله واليوم الآخر فلا يؤذ جاره ... b. Sahîh ligayrihi: Sahih olma şartlarından çoğunu taşıdığı halde, senetlerinden bazı kusurlar bulunan hadisler, onları destekleyen başka hadislerle desteklenebilirler. Bu durumda küçük kusurları bulunan hadis, sahîh ligayrihi adıyla isimlendirilir. Örn. İbn Hanbel, XIII, 244. حَدَّثَنَا عَبْدَةُ ، حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَمْرٍو، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: " لَوْلَا أَنْ أَشُقَّ عَلَى أُمَّتِي لَأَمَرْتُهُمْ بِالسِّوَاكِ عِنْدَ كُلِّ صَلَاةٍ ”

Bu hadisin senedinde yer alan Muhammed b. Amr (ö Bu hadisin senedinde yer alan Muhammed b. Amr (ö. 145), hafızasının zayıflığı nedeniyle tenkit edilmiştir. Bu haliyle hadis hasendir. Fakat hadis başka isnatlarla da desteklendiği için sahîh ligayrihi seviyesine yükselmiştir. Örn. Buhârî, Cuma, 7. حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ أَبِي الزِّنَادِ، عَنِ الأَعْرَجِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «لَوْلاَ أَنْ أَشُقَّ عَلَى أُمَّتِي أَوْ عَلَى النَّاسِ لَأَمَرْتُهُمْ بِالسِّوَاكِ مَعَ كُلِّ صَلاَةٍ»

B. Hasen hadis: Sahih hadis şartlarını taşımakla birlikte, ravilerin bazılarının zabtında küçük kusurlar olan rivayetlerdir. Hasen hadis terimini, Tirmizî, kitabına aldığı hadislerin değerlendirmelerinde sıkça kullanarak yaygınlaştırmıştır. Hasen hadis, sahîh hadiste olduğu gibi, hasen lizatihi ve hasen ligayrihi biçiminde ikiye ayrılır. Hasen kelimesine birleşik terimler: Hasen-sahîh; hasen-garîb; hasen-sahîh-garîb. Bu tür birleşik terimlerin farklı isnatlara işaret ettiği kabul edilmiştir.

Aşağıdaki hadisi ezberleyiniz. (Buhâri, İman, 3.) 11. Hafta dersinin sonu Aşağıdaki hadisi ezberleyiniz. (Buhâri, İman, 3.) حَدَّثَنَا آدَمُ بْنُ أَبِي إِيَاسٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي السَّفَرِ، وَإِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِي خَالِدٍ، عَنِ الشَّعْبِيِّ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «المُسْلِمُ مَنْ سَلِمَ المُسْلِمُونَ مِنْ لِسَانِهِ وَيَدِهِ، وَالمُهَاجِرُ مَنْ هَجَرَ مَا نَهَى اللَّهُ عَنْهُ» Yukarıdaki hadisi Buhârî’nin şerhlerinden İbn Hacer’in “Fethu’l-Bârî isimli eserinden bularak (المسلم) kelimesini nasıl açıkladığını inceleyiniz. Tirmizî’nin Sünen adlı eserinden hadisin sıhhatine işaret eden birleşik terimlerden birer örnek bulunuz.