Hazırlayan :Nezir FIRTINA DOMATES Hazırlayan :Nezir FIRTINA

Domates Peru civarında çıkarak muhtelif memleketlerde ve yaklaşık 1900 yıllarında Adana’da yetiştirilmeye başlanmıştır. Ucuz ve bol vitamin kaynağı olan domates besleyici ve lezzetli özelliğinden dolayı dünyanın birçok ülkesinde en çok üretilen sebzelerdendir. Turfanda olarak yetiştirilebilmesi nedeni ile her mevsimde tüketilebilmektedir. İçinde A, B1, B2, C, K vitaminleri, niacin, protein, yağ, karbonhidrat, potasyum, kalsiyum ve demir bulunur. Taze olarak yenildiği gibi salça, domates suyu, konserve turşu, reçel, ketçap, şeklinde de değerlendirilebilmektedir. Tek yıllık bir bitkidir. 5-6 kg domatesten yaklaşık 1 kg salça elde edilebilir. 250-400 bin adet tohumu 1 kg gelir.

İklim Şartları Domates ılık ve sıcak iklim sebzesidir. Soğuktan zarar görür. Sıcaklık -2,-3 °C ‘ye düştüğünde bitki ölebilir. Gereğinden fazla nem veya sıcaklık bitkide hastalıkların meydana çıkmasına yol açar. Sıcaklığın en az 16-19 °C ‘de olması gerekir. Sıcaklık 13 °C ’nin altına düştüğünde olgunlaşma gecikir.

Toprak İsteği pH 6.5 civarındadır. Kumdan killiye kadar her türlü toprakta yetişebilir. Kumlu tınlı topraklarda erken ürün verir. Çorağa oldukça dayanıklıdır. En uygun toprak reaksiyonu pH 6.5 civarındadır.

Ekim Nöbeti Aynı alanda art arda domates veya aynı familyadan olan biber ve patlıcanın yetiştiriciliği yapılmamalıdır. Bunların üst üste tarımı yapılması halinde; aynı bölgede ki, aynı besin maddelerini tüketecekleri için toprağın zayıf düşmesine neden olurlar. Ayrıca hastalık ve zararlıların artmasına da yol açar. 3-5 yıllık münavebe programı uygulanabilir. Araya baklagil bitkileri veya hububat ekimi yapılmalıdır. Bu bitkilerin ekilmesi ile topraktaki organik maddenin ve azot miktarının artması sağlanır.

Kullanılmalarına göre: 1-Sofralık 2-Sanayilik olmak üzere iki gruba, Domates çeşitlerini; Kullanılmalarına göre: 1-Sofralık 2-Sanayilik olmak üzere iki gruba, Morfolojik durumlarına göre: 1-Bodur-yer 2-Sırık çeşitleri olmak üzere iki gruba, Yetiştirme alanlarına göre: 1-Açıkta 2-Turfanda yani cam ve plastik seralarda yetiştirilmeye uygun olmak üzere iki gruba, Olgunluk ve toplama zamanlarına göre de: 1- Erkenci 2- Orta 3- Geççi çeşitler olmak üzere üç grupta toplamak mümkündür. İhracata elverişli domates çeşitlerinin de kendilerine has özellikleri bulunmaktadır.

Çeşitleri 1.Pearson 2.Sc 2121 3.Sofralık-Start F1 4.Epona F1 5.Red Top 6.S.Million 7.S.Gold

Pearson Yuvarlağa yakın oldukça düzgün şekilli kırmızı renkli eti dolgun, çok lezzetli, şartlara kolaylıkla adapte olabilen çeşittir. Vejetasyon süresi uzundur. Sofralık olduğu kadar kuru maddece zengin olması ile salçalığa da fevkalade elverişlidir. Nakliye ve Verticellium hastalığa karşı dayanıklıdır.

Sc 2121 Geçici ve erkenci çeşitlerinin olması üretimde devamlılığı sağlaması bakımından avantajlıdır. Ayrıca meyve kalitesi yüksek, nakliyeye dayanıklı yüksek verimli ve sofralık bir çeşittir.

H - 2274 ÖZELLİKLER: Açık tarla yetiştiriciliğine uygun, oturak standart domates çeşididir Sert, etli ve kalın kabuklu meyvelere sahip olması nedeniyle de nakliyeye ve depolamaya uygundur. Adaptasyon kabiliyeti yüksek olup toprak seçiciliği yoktur. Meyveler hafifçe uzun yuvarlak,koyu kırmızı ve orta iriliktedir. Erkenci bir çeşittir. Sofralık olarakta , Salçalık olarakta kullanılabilir.

Black Bear Black Cherry

Gold Nugget ILDI

Ekim ve Dikim Ekim yapılırken metrekareye 5-6 gr tohum gelecek şekilde sıravari veya serpme olarak yapılır. Sıravari en iyi yoldur. Ekimden sonra tohumların üzeri 1 cm kadar kalınlıkta harçla örtülür ve hafifçe bastırılarak süzgeçli kovalarla tohumların bulunduğu kısma inecek kadar çimlenme suyu verilir.

Yer domatesi için sıra arası 140-150 cm sıra üzeri 40-50 cm sırık domateslerde ise sıra arası 75-80 cm, sıra üzeri 40-50 cm olacak şekilde dikim yerleri hazırlanmalıdır. Tohumlar çimlenip 5-6 yapraklı olduktan sonra hazırlanan karıklara 40 cm aralıkla fide çukurlarına son donların kalktığı Nisan ayının ikinci haftasında bu çukurlara fideler dikilir. Dikim, fidelerin 2/3’ü toprağa girecek şekilde yapılır. Daha sonra karıklara can suyu verilir. 3-4 gün sonra kontrol edilerek tutmayan fideler yenilenir.