FEN DENEYLERİ
2011 DENEYLER-1 DENEYLER-2 DENEYLER-3 1 Yapışan Bardaklar Yanardağ Yapalım Görünmeyen Canlılar 2 Karabiberler Kaçıyor Batan Portakal Elini Islatmadan Parayı Al. 3 Şaşırtıcı Renkler Renkleri Karıştırınca Dökülmeyen Su 4 Dalgıç Yapalım Soğuyan Hava Şişenin Emdiği Balon 5 Yumurta Yutan Şişe Sihirli Su Oksijen Bizim Her Şeyimizsin 6 Suya Batan Her Cisim Islanır mı? Sıvıların Dansı Yağmur Yağdıralım 7 Görünmeyen Yazı Yazalım Akışkanların Yarışı Büyüteç Yapalım 8 Renkli Baloncuklar Üzümlerin Dansı Akciğerlerimde Ne Kadar Hava Var? 9 Yüzen Yumurta Bozuk Paradaki Göl Yarışan Renkler
2011 DENEYLER-1 DENEYLER-2 DENEYLER-3 1 Yapışan Bardaklar Yanardağ Yapalım Görünmeyen Canlılar 2 Karabiberler Kaçıyor Batan Portakal Elini Islatmadan Parayı Al. 3 Şaşırtıcı Renkler Renkleri Karıştırınca Dökülmeyen Su 4 Dalgıç Yapalım Soğuyan Hava Şişenin Emdiği Balon 5 Yumurta Yutan Şişe Sihirli Su Oksijen Bizim Her Şeyimizsin 6 Suya Batan Her Cisim Islanır mı? Sıvıların Dansı Yağmur Yağdıralım 7 Görünmeyen Yazı Yazalım Akışkanların Yarışı Büyüteç Yapalım 8 Renkli Baloncuklar Üzümlerin Dansı Akciğerlerimde Ne Kadar Hava Var? 9 Yüzen Yumurta Bozuk Paradaki Göl Yarışan Renkler
Deney Malzemeleri: İki tane özdeş bardak, ince kağıt, mum Deneyin Yapılışı: Bardağın birisinin içinde mum yakalım. Kağıdı ıslatarak ortasından delelim ve bardağın ağzına kapatalım. İkinci bardağı birinci bardağın ağzına kapatalım ve biraz bastırarak iki bardağın birbirini tutmasını sağlayalım ve 20-30 sn sonra üstteki bardağı tutarak yukarı kaldıralım. Deney 1
Bardaklar neden yapıştı Yanma olayı sonucunda bardakların iç basınç azalır. Dış basınç fazla olduğundan bardaklar birbirinden ayrılmazlar.
Karabiberler Kaçıyor Deney Malzemeleri: Tabak, su, karabiber, deterjan Deneyin Yapılışı: Su dolu tabak üzerine karabiber dökülür. Deterjanlı çubuk suya dokundurulur, gözlemlenir. Deneyin Yorumu: Suyun ve deterjanın yüzey gerilim farkından dolayı karabiberler tabağın kenarlarına hareket eder. Deney 2
Şaşırtıcı Renkler Deney Malzemeleri: Boyar maddeler, süt, deterjan, tabak Deneyin Yapılışı: Tabak sütle doldurulur. Tabağın kenarından süte birer damla besin boyası eklenir. Tabağın merkezine bir damla deterjan damlatılır, gözlem yapılır Deney 3
Dalgıç Yapalım Deney Malzemeleri: Oyun hamuru, ataç, kancası olan plastik tükenmez kalem kapağı, vidalı kapağı olan plastik büyük şişe Deneyin Yapılışı: Oyun hamurundan 3.5cm uzunluğunda bir dalgıç yapılır. Ataç dalgıcın kafasına geçirilir ve ataç tükenmez kalem kapağına geçirilir. Şişe suyla doldurulur ve dalgıç içine konur. Kalem kapağının tepesi su düzeyinin biraz yukarısında olacak biçimde yüzecektir. Şişe iyice doldurulduktan sonra kapağı sıkıca kapatılır. Dalgıcın batması için şişe sıkılır, dalgıcın yükselmesi için eller gevşetilir ve dalgıç batıp, yükselir. Deney 4
Dalgıç neden batıp çıkıyor? Kalem kapağını suya koyduğumuzda içinde bir miktar hava kalır. Kasılıp kalmış bu hava kabarcığı sudan daha az yoğun olmasına yol açar ve dalgıç yüzer. Şişeyi sıktığımızda su havayı sıkıştırır ve hava kalem kapağında yükselir. Artık dalgıç sudan daha yoğundur ve batar.
Yumurta Yutan Şişe Boş şişe içerisine yanan kağıt parçalarını atalım. Deney Malzemeleri: Süt şişesi, haşlanmış yumurta, kibrit, kağıt parçaları Deneyin Yapılışı: Boş şişe içerisine yanan kağıt parçalarını atalım. Pişmiş yumurtayı (su dolu balon) soyup şişenin ağzına iyice kapatıp biraz bastıralım. Deney 5
Yumurta yutan şişe
Suya Batan Her Cisim Islanır mı? Deney Malzemeleri: Su dolu beherglas, dereceli silindir, yumuşak kağıt veya pamuk. Deneyin Yapılışı: 1. Dereceli silindirin ağız kısmına yakın olan bölgesine kağıt veya pamuğu yerleştiriniz. 2. Pamuğun yan yüzeylere tutunmasına dikkat ediniz. İçinde pamuk olan dereceli silindiri; ağzı aşağıya gelecek şekilde, su dolu beherglasın içine daldırınız. Deney 6
Kağıt neden ıslanmaz? Çünkü su dereceli silindirin içine doğru girerek yükselmemiştir. Bunun nedeni; dereceli silindir içindeki havanın varlığıdır. Hava çıkmadığı sürece dereceli silindire su giremez.
Görünmeyen Yazı Yazalım Deney Malzemeleri: Limon suyu, kağıt, kürdan, pamuk, ütü Deneyin Yapılışı: Kürdan ucuna pamuk sararak limon suyuna batıralım. Kağıt üzerine yazı yazarak kurutalım. Ütü ile kağıdı ütüleyelim ve değişimi gözlemleyelim. Deney 7
Görünmez mürekkep
Renkli Baloncuklar Deney Malzemeleri: Temiz bir şişe, su, 1 bardak sıvı yağ, 1 çay kaşığı gıda boyası, kalsiyum sandoz tablet Deneyin Yapılışı: Şişe 1/4 kadar su ile doldurulur ve içerisine gıda boyası atılarak çözülür. Şişedeki su üzerine yağ koyulur. Kalsiyum sandoz (veya efervesan benzeri) tablet şişeye atılır gözlenir. Deney 8
Yağ yoğunluk farkından dolayı şişede suyun üstünde durur, karışmaz Yağ yoğunluk farkından dolayı şişede suyun üstünde durur, karışmaz. Gıda boyası ve kalsiyum tablet suda çözüneceğinden çıkan gaz kabarcıkları renkli olacaktır. Tablet tamamen çözünene kadar gaz çıkışı devam eder. Sonra yeni bir tablet atarak baloncukları gözlemeye devam edebilirsiniz.
Yüzen Yumurta Deney Malzemeleri: 2 yumurta, tuz, su, 2 kap Deneyin Yapılışı: Kap içine su konur ve yumurta içine bırakılır, gözlenir. Diğer kabın içine 6 çorba kaşığı tuz konur ve suda iyice çözünene kadar karıştırılır. Yumurta su içine bırakılır, gözlenir. Deney 9
Yanardağ Yapalım Deney Malzemeleri: 1 paket kabartma tozu, sirke, gıda boyası, yarım çay bardağı sıvı deterjan, birkaç bardak un, küçük bir plastik şişe Deneyin Yapılışı: Şişe içerisine kabartma tozu, sıvı deterjan ve gıda boyası koyulup karıştırılır. Şişe un/kum içerisine yanardağ görüntüsü verecek şekilde gömülür (etrafına un/kum koyulur) Şişe içerisine sirke dökülür ve beklenir. Deney 10
Batan Portakal Deney 11
Renkler Karıştırılırsa Deney 12
Soğuyan Havaya Ne Olur? Deney 13
Sihirli Su Deneyin Malzemeleri: Kırmızı lahana, beher, su, süzgeç kağıdı, ısıtıcı, huni, limon, kabartma tozu, sirke Deneyin Yapılışı: Kırmızı lahana ince doğranarak kaynar suya atılır ve kaynatılır. Kaynatma sonrası suyu süzülerek şişelerde saklanabilir veya süzgeç kağıdına emdirilerek kurutulur. Deney tüplerine lahana suyundan alınarak limon,karbonat vs damlatılır. Renk değişimleri gözlenir. Deney 14
Sıvıların Dansı Deney Malzemeleri: Mürekkeplendirilmiş su, sıvıyağ, bal, fındık, üzüm, saydam kap, kaşık Deneyin Yapılışı: Saydam kaba 1/3ünü dolduracak kadar bal dökülür. Balın üzerine aynı miktarda sıvı yağ yavaşça dökülür. En üstte mürekkepli su dökülür, beklenir. Tüm sıvılar katman oluşturduktan sonra çeşitli kabın içine nesneler atılır ve gözlenir. Deney 15
Akışkanların Yarışı Deney Malzemeleri: Su, sıvı yağ, şampuan, madeni para, kağıt, kalem, saat Deneyin Yapılışı: Deney 16
Üzümlerin Dansı Deney Malzemeleri: Bir miktar kuru üzüm, bir şişe soda veya kabartma tozu, renksiz bir kavanoz Deneyin Yapılışı: Kavanozun yarısına kadar soda boşaltılır. Kuru üzümler içine atılır ve kapağı kapatılıp gözlenir. Deney 17
Üzümlerin dansı Yoğunluğu düşük olan maddelere uygulanan kaldırma kuvveti daha fazladır.
Bozuk Para Üstündeki Göl Deney Malzemeleri: Bozuk para, damlalık su Deneyin Yapılışı: Bozuk para üzerine damlalıkla su damlatılır. Öncesinde kaç damla alacağını çocuğun tahmin etmesi istenir. Deney 18
Görünmeyen Canlılar Deneyin Malzemeleri: Kuru maya, tuz, şeker, un, ılık su, kaynar su, 5 adet plastik şişe ve balon Deneyin Yapılışı: Şişelerin içine aynı miktarda maya konur. 1. şişeye tuz, 2. un, 3. şişeye şeker konur ve üzerlerine ılık su konur. 4. şişeye sıcak su ve şeker, 5. şişeye soğuk su ve şeker konur. Şişelerin ağzına balon geçirilerek sıcak bir yerde bekletilir, gözlem yapılır. Deney 19
Elimi Islatmadan Parayı Nasıl Alırım? Deney Malzemeleri: 100 ml’lik erlen, mum, kibrit, su, çukur tabak, metal para Deneyin Yapılışı: Tabak içinde gıda boyasıyla renklendirilmiş su hazırlanır, içine mum yerleştirilir. Tabağın içine para atılır, mum yakılır. Erlen ters olarak mumum üzerine kapatılır, gözlenir. Deney 20
Dökülmeyen Su Deney malzemeleri: Kağıt, bardak, su Deneyin Yapılışı: Su bardağının içine su doldurunuz. Ağzına hava almayacak şekilde kağıt parçası koyunuz. Elinizle destek vererek şekildeki gibi bardağı ters çeviriniz. Sonucu gözlemleyiniz Deney 21
Şişenin Emdiği Balon Deney Malzemeleri: Şişe, balon, sıcak su, derin kap, buzlu su, ip Deneyin Yapılışı: Bir şişeyi yarıya kadar sıcak suyla dolduralım. Balonu şişenin ağzına geçirelim. Sıkıca bağlayalım. Derin bir kaba buzlu su koyalım. Şişeyi buzlu suyun içine oturtalım. Deney 22
Oksijen Sen Bizim Herşeyimizsin :) Deney Malzemeleri: İki mum, farklı büyüklükte iki kavanoz, kibrit Deneyin Yapılışı: Mumlar yakılarak kavanozlar üzerine kapatılır, kaç dakikada söndüğüne bakılır. Deney 23
Yağmur Yağdıralım Deney Malzemeleri: Cam bir kap, bardak veya tas, naylon, lastik bant, herhangi bir kütle. Deneyin Yapılışı: Cam kabın içine bir miktar su koyalım. Suyun ortasına bir bardak veya kase yerleştirelim. Kabın ağzını temiz bir naylon parçasıyla kapatalım ve bir lastik bant geçirerek sağlamlaştıralım. Naylonun üzerine bir kütle koyalım. Kabı güneşe bırakalım . Deney 24
Büyüteç Yapalım Deney Malzemeleri: Asetat kağıdı, mum, damlalık, su Deneyin Yapılışı: Asetat kağıdından bir parça kesilerek üzerine mum damlatılır. Mum damlası sıcakken ortasında bir çukur açılarak içine damlalıkla su damlatılır. Yazılı kağıt üzerinden okuma yapılır. Deney 25
Akciğerlerimizde Ne Kadar Hava Var? Deney Malzemeleri: Derin kap, plastik hortum veya pipet, şişe, su Deneyin Yapılışı: Pet şişenin içi su doldurulur ve su dolu derin kabın içine dik olarak ters çevrilir. Pipet veya plastik hortumun ucu pet şişeye sokulur. Pipet/hortum ağzımıza alınıp kuvvetli şekilde üflenir. Gözlem yapılır. Deney 26
Yarışan Renkler Deney Malzemeleri: Farklı renkte tükenmez kalemler, kağıt havlu parçası, su, derin kap, ataç Deneyin Yapılışı: Kağıt parçasının altından 2 cm üzerine üst üste gelecek şekilde kalemlerle nokta bırakılır ve ayrı ayrı bölgelerde de noktalar bırakılır. Kabın tabanına çok az su koyularak kağıdın ucu suya batırılır.Kabın kenarına kağıt ataçla tutturulur, gözlenir. Deney 27
Etkinliklere Katılımınızdan Dolayı Etkinliklere katılımınız ve ilginizden dolayı
2013 DENEYLER-1 DENEYLER-2 DENEYLER-3 Mor bulut Yangın Söndürme Turuncu rengin sırrı / Beyaz + Beyaz=Sarı 2 Karabiberler Kaçıyor Nişasta Elini Islatmadan Parayı Al. 3 Şaşırtıcı Renkler Yanmayan Para Paslanan Demir 4 Dalgıç Yapalım Soğuyan Hava Şişenin Emdiği Balon 5 Yumurta Yutan Şişe Sihirli Su (Kırmızı lahana) Sabun Köpüğü(marshmalow) 6 Elektroliz Na patlaması Buzla Su kaynatma 7 Görünmeyen Yazı Yazalım Metali Yakalım Yarışan Renkler 8 Renkli Baloncuklar Suyu donduracak kadar soğuk Trafik ışıkları(mavi şişe) Dans Eden Buz Limon/portakal pili Ateşin sanatı