VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU Elektronik 1 Okuma Metotları, Yükselteçler, Ölçüm Cihazları, ADC, DAC,

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
KURANPORTÖR SİSTEMİ MEHMET ŞENLENMİŞ ELEKTRONİK BAŞ MÜHENDİSİ.
Advertisements

TEMEL ELEKTRONİK EĞİTİMİ
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ
HACETTEPE ROBOT TOPLULUĞU TEMEL ELEKTRİK-ELEKTRONİK DERSİ
INVERTER NEDİR? NASIL ÇALIŞIR?
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ
Karşılaştırıcılar Yrd.Doç. Dr.Alper Doğanalp
Op-amp’ların kullanım alanları: SES filitreleri
DERS 7 PIC 16F84 PROGRAMLAMA.
4.Deney Diyot Uygulamaları
ORT – 104 Hoş Geldiniz.
Sensörler Öğr. Gör. Erol KINA.
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ
Bilgisayar Donanımı Dersi
CPU (Merkezi İşlem Ünitesi)
Hazırlayan: fatih demir
KAPASİTÖRLER Bir malzemenin birim volt başına yük depolama özelliğine onun kapasitesi adı verilir ve bu büyüklük şeklinde tanımlanır. Burada Q birimi coulomb.
Transistörler.
1 SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ TEMEL ELEKTRİK- ELEKTRONİK Temel Elektrik - Elektronik.
CEIT 101 Teorik Emrah Soykan - Konu 2 -.
CEIT 101 Teorik Vasfi Tuğun - Konu 2 -.
HABERLEŞMENİN TEMELLERİ
ENDÜSTRİYEL KONTROL VE ARIZA ANALİZİ
BİLGİ TEKNOLOJİSİNİN TEMEL KAVRAMLARI
Diyot Olarak Tranzistör
Temel Kanunlar ve Temel Elektronik
5. EGITIM Mikrodenetleyiciler PIC16F628 – PIC16F877
ELEKTRİK VE ELEKTRİK DEVRELERİ
BİLGİSAYARIN MİMARİSİ, TEMEL BİLEŞENLERİ VE ÇALIŞMA MANTIĞI
AKIM ÖLÇME Öğr.Gör. Ferhat HALAT.
ÖLÇME NEDİR? ►Ölçme ya da ölçüm, bilinmeyen bir büyüklüğün aynı türden olan, ancak bilinen bir büyüklükle kıyaslanmasına denir. ►Diğer bir deyişle, bir.
DERS 5 PIC 16F84 PROGRAMLAMA.
İşlemsel Yükselticiler
Dersin Kapsamı Bilgisayar Nedir, Ne Yapar?
Bölüm 1: Laboratuvarda Kullanılacak Aletlerin Tanıtımı
Bilişim Teknolojileri Öğretmeni İsmail ÖZTÜRK
Bölüm8 : Alternatif Akım Ve Seri RLC Devresi
AC Kuplajlı Yükselteçler Türev ile İntegral Devreleri
Bu slayt, tarafından hazırlanmıştır.
Elektrik-Elektronik Mühendisliği için Malzeme Bilgisi
6. ADC (Analog to Digital Conversion):
BİLGİSAYAR DONANIMI Hazırlayan: Emre ŞENTÜRK ( )
Hafta2 Bilgisayar Donanımı Dersi
OTO
CCS C İLE PIC PROGRAMLAMA DERS-3-
Bileşik Mantık Devreleri (Combinational Logic)
SAYISAL DEVRELERE GİRİŞ ANALOG VE SAYISAL KAVRAMLARI (ANALOG AND DIGITAL) Sakarya Üniversitesi.
BİLİŞİM TEKNOLOJİSİNİN TEMELLERİ
GÜÇ ÖLÇME Gücün Tanımı Elektrik enerjisi ile çalışan alıcıya elektrik enerjisi uygulandığında ısı, ışık, hareket vb. şekilde iş elde edilir. Elektrik enerjisi.
TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
Bilgisayar Donanımı Dersi
İşlemsel Yükselticiler
Karşılaştırıcılar Yrd.Doç. Dr.Alper Doğanalp
BİLGİSAYAR NEDİR?.
3.Hafta Transistörlü Yükselteçler 3
6.Hafta İşlemsel Yükselteçler 1
ARDUİNO Arduino Eğitimleri Bölüm 6 Analog Giriş – Çıkış İşlemleri
Temel kanunlardan bizi ilgilendirenler şunlardır:
8.Hafta İşlemsel Yükselteçler 3
ELT205 MİKRODENETLEYİCİLER DERSİ
AC Kuplajlı Yükselteçler Türev ile İntegral Devreleri
DERS 1 Gömülü Sistemlere Giriş
BİLGİSAYAR DONANIMI ANAKART ,RAM-ROM
Mikroişlemcili Sistem Tasarımı
İşletim Sistemleri (Operating Systems)
Bilgisayar Mühendisliğine Giriş
İşletim Sistemleri (Operating Systems)
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
ELEKTR İ K VE ELEKTR İ KL İ ALANLARDA GÜVENL İ K BÜŞRA TET İ K BÜŞRA TET İ K - G D İ LARA KARAGÖZ D İ LARA KARAGÖZ - G SEM İ HA KARAARSLAN.
Bilgisayar Donanımı Dersi Bilgisayarın Mimarı Yapısı ve Çalışma Mantığı.
Sunum transkripti:

VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU Elektronik 1 Okuma Metotları, Yükselteçler, Ölçüm Cihazları, ADC, DAC, Mikrodenetleyiciler A.Gürol KALAYCI Süleyman Demirel Üniversitesi Enerji Araştırmaları AUM, Isparta, Türkiye

Elektronik Elektronik, elektrik akımını geçiren, iletken, yarı iletken, süper iletken, direnç, kondansatör, indüktans, vakum tüpleri ve nano ölçekli yapılarla imal edilen elemanların ve bu elemanların montajıyla meydana gelen cihazların geliştirilmesiyle ilgilenen mühendislik dalıdır. Elektriksel büyüklüklerin değişmelerini inceleyen bilim dalıdır. Doğada bulunan 109 elementten bazılarının atomlarının son yörüngelerinde (valans yörünge) bulunan eksi (-) yüklü elektronların hareketlerinden (davranışlarından) yararlanarak çeşitli donanımları yapma bilimine elektronik denir. Serbest Elektronların etkisiyle oluşan olayları inceleyen bilim dalına Elektronik denir. Elektronik, elektronik aygıtları çalıştırmak için küçük elektrik akımlarının nasıl kumanda edilmesi gerektiğini araştıran bilim dalıdır. Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Elektronik ELEKTRONİK ADC Analog Elektronik Sayısal Elektronik DAC Analog To Digital Convertor Analog Elektronik Sayısal Elektronik Volt,Amper,Watt,Frekans Sıcaklık,Nem,Hız,ivme,…. Aritmetik, Mantık,Kontrol DAC Digital To Analog Convertor Hizmet Modülleri Kontrol Modülleri Hybrid Sistemler Sayısal Kontrollü Analog Sistemler

Elektroniğin Tarihsel Gelişimi İngiliz Matematikçi Charles Babbage tarafından 1822'de tasarlanmış ancak üretimi yakın tarihlerde yapılabilmiştir. Mekanik bir hesap makinesidir. Programlanabilen ve saniyede 357 çarpma işlemi yapabilen Amerikan Ordusu'nun Elektronik Nümerik Bilgisayarı (ENIAC) 1946. 30 tonluk ENIAC'ın içinde 17478 vakumlu tüp bulunuyordu ve çalışmak için 150 kilowatt enerjiye ihtiyaç duyuyordu. Geniş çevrebirim seçenekleri ve geniş fiyat aralığındaki farklı modelleriyle IBM System/360 1964 yılında piyasaya çıktığında iş dünyasının büyük ilgisini çekti. S/360'ın popülerliği günümüz modern bilgisayar endüstrisinin temellerini attı. Xerox PARC Alto Pencereleri ve ikonları olan bir grafik arayüzü imleci kontrol etmek için bir mouse bir hard disk ve başka bilgisayarlara bağlanmak için Ethernet bağlantısına sahip bir kişisel bilgisayar. Bu cümle büyük ihtimalle şu anda kullanmakta olduğunuz bilgisayarı tasvir ediyor. Aslında 1974 yılındas Xerox Palo Alto Araştırma Merkezi'nde üretilen deneysel bir bilgisayar bu özelliklerin tümüne sahipti. Fakat Xerox bu bilgisayarı piyasaya sürmeye cesaret edemedi. Computer Terminal Corp tarafından 1970 yılında piyasaya çıkarılan ilk kişisel bilgisayar Datapoint 2200. Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Analog Elektronik OpAmp Röle Algılayıcı Girişi Referans Voltajı Karşılaştırıcı Kontrol Ünitesi Isıtıcı Ünite Analog Veri : ölçüm araçları ile ölçülebilen volt, akım, frekans, endüktans, kapasite vb.. Analog elektronik devreler: Devrenin çalışması volt, akım, frekans, … değerleri esasına göre tasarlanmış ve kullanılan tüm elektronik elemanlar bu esaslara göre çalışıyor ise bu tip elektronik devrelere analog elektronik devreler adı verilir. Farklı tipte olan ölçümler (sıcaklık, hız, nem, basınç, …) devreler yardımı ile volt, akım, frekans gibi değerlere çevrilir. Analog elektronik arada dönüştürücü devrelerin olmamasından, direk olarak değerlerin devrede kullanılmasından dolayı oldukça hızlı devrelerdir. Yüksek akım ve gerilim ile çalışan devrelerin yine analog olarak tasarlanması gerekmektedir. Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Sayısal Elektronik Sayısal elektronik, analog verilerin ikili sayı sistemleri ile ifade edilmesi prensibi ile çalışır. Sayısal elektronik, gerilimler ve akımlar ile uğraşmaz. Analog elektronik elektrik sinyalinin seviyesine göre işlem yaparken sayısal elektronik için sinyalin değeri önemli değildir. Sinyalin var veya yok olması önemlidir. Çoğunlukla TTL tipi devreler +5V, 0V aralığında çalıştırılır. 0V seviyesi yani elektrik yok seviyesi mantık 0 (logic 0), +5V seviyesi ile mantık 1 (logic 1) seviyesini gösterir. Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Sayı Sistemleri Onluk Sayı Sistemi İkilik Sayı Sistemi Sekizlik Sayı Sistemi Onaltılık Sayı Sistemi Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Temel Mantık İşlemleri “Bu gün okula Ali ve Veli geldi.” 1.Koşul Durumu 2.Koşul Sonuç Ali Gelmedi Veli Yanlış Geldi Doğru “Bu gün okula Ali veya Veli geldi.” 1.Koşul Durumu 2.Koşul Sonuç Ali Gelmedi Veli Yanlış Geldi Doğru Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Kapılar Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Elektriksel Büyüklüklerin Ölçülmesi Sayısal Ve Analog Ölçü Aletleri Gösteren Ölçü Aletleri Kaydeden Ölçü Aletleri Toplayan Ölçü Aletleri Taşınabilir Ölçü Aletleri Pano Tipi Ölçü Aletleri Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Çok Fonksiyonlu Ölçüm Ve Saklama Cihazları PXI Create Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Osilaskop İle Gerilim Ölçmek Utt: Ölçülen gerilimin tepeden tepeye değeri. Utt = H (cm) x D (V/cm) Volt Um: Ölçülen gerilimin maksimum değeri. Um = Utt (V) / 2 Volt U : Ölçülen gerilimin etkin değerdir. U = 0,707 x Um Volt Gerilimin yüksekliği H=6,6 cm, VOLT/DIV anahtarının konumu D=5 Volttur. Utt = 6.6 x 5V = 33V Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Osilaskop İle Frenkans Ölçmek T: Ölçülen gerilimin peryotu T= L (cm) x Tc (s/sn) saniye F: Ölçülen gerilimin frekansı F= 1 / T Hz Frekansın ekrandaki bir periyodunun boyu L= 2,3 cm’dir. TIME/DIV anahtarı da Tc= 50 μs/cm konumundadır. T= L (cm) x Tc (μs/cm) => 2,3 x 50 => 115 μs => 115 x 10 -6 saniye f = 1/T => 1 / 115x10-6 => 8695.65 Hz => 8.69565 KHz Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Temel Opamp Devreleri (Eviren Yükselteç) Yükseltecin kapalı gerilim kazancına A dersek, VA geriliminin değeri VA=V0 /A olur. VA’nın toprak potansiyelinde olduğunu biliyoruz. Yükseltecin açık çevrim kazancının çok büyük olduğunu da biliyoruz. Buradan VA=V0 /A dan VA=0 yazabiliriz. Bu durumda; buradan çıkış gerilimi; bulunur. Diğer bir ifadeyle opamp’ın girişleri akım çekmediğinden, I1 akımının tümü Rf direncinin üzerinden akacaktır. Devrede Rf direncinin bir ucu toprak potansiyeline bağlı olduğu için RL yük direncine paralel olarak düşünebilir. Dolayısı ile Rf uçlarında ki gerilim düşümü çıkış gerilimi Vo değerine eşit olur. Böylece giriş işaretinin fazıda terslenmiş olur. Başka bir ifadeyle giriş işareti evrilmiştir. Opampın kazancı ise; Opamp’ın eviren (-) ve evirmeyen (+) girişleri arasında potansiyel fark yoktur. Kısaca gerilim farkı sıfırdır. Opampın eviren (-) ve evirmeyen (+) uçlarından, opamp içerisine küçük bir akım akar. Bu akım çok küçük olduğundan ihmal edilebilir. Girişe uygulanan işaretin AC veya DC olması durumu değiştirmez, her ikisi de kuvvetlendirilir. Opamp’ın (-) ucu ile (+) ucu arasındaki potansiyel fark sıfırdır. Bu nedenle, devre de opamp'ın (-) ucu da toprak potansiyelindedir. I1 + IF = 0 Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Temel Opamp Devreleri (Eviren Yükselteç) Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Temel Opamp Devreleri (Evirmeyen Yükselteç) Opamp’ın eviren ve evirmeyen girişleri arasındaki potansiyel farkı 0V’dur. Bunu biliyoruz. Dolayısıyla R1 direnci uçlarında veya üzerinde V1 gerilimini aynen görürüz. Devrede kirşof yasalarından yararlanarak çıkış geriliminin alacağı değeri yazalım. elde edilir. Devrede; olduğu görülmektedir. Bu durumda yukarıda verilen eşitliği çıkış gerilimini bulmada yeniden yazarsak V0 ; denklemini elde ederiz. Bu denklemde; I1 Akımı, değerine eşittir. Bu değeri V0 eşitliğine yerleştirirsek, denklemi düzenlersek; Evirmeyen yükselteç devresinde gerilim kazancı görüldüğü gibi evirmeyen yükselteç devresinden 1 fazladır. Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Temel Opamp Devreleri Eviren Toplayıcı Ses Karıştırıcısı Evirmeyen Toplayıcı Fark Alıcı Gerilim İzleyici Türev Alıcı Entegral Alıcı Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Türev ve Entegral Alıcı Devrelerin Giriş Ve Çıkış Işaretleri Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

ADC (Analog To Digital Convertor) Çözünürlük (Resolution) Vref=5000mV Çözünürlük = 10 Bit Çözünürlük= 1024 Adım Adım Voltajı= 5000/1024 Adım Voltajı= 4,8828125 mV Vref=5000mV Çözünürlük = 16 Bit Çözünürlük= 65536 Adım Adım Voltajı= 5000/65536 Adım Voltajı= 0,076293 mV Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

ADC (Analog To Digital Convertor) Örnekleme zamanı ( Sample Time ) Nyquist kuralı: En az örneklenecek frekansın iki katı kadar frekansla örnek alınmalıdır. Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Yokuş Yöntemi Kullanılan 4-bit ADC de Çevirme Sırasında Üretilen Basamak Dalgaları Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

DAC (Digital To Analog Convertor) 0 ve 1 ‘den oluşan sayısal bilgileri giriş bilgisi olarak alan ve bunları çıkışında analog sinyaller haline dönüştüren elektronik devrelere sayısal analog dönüştürücüler adı verilir. DAC ’ler girişine uygulanan sayısal bilginin büyüklüğüne göre bir çevrim çözünürlüğüne sahiptir. Girişine uygulanan sayısal bilgi (bit) ne kadar fazla ise çıkıştan alınan analog bilgi orijinal bilgiye o kadar yakın olur. Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Mikroişlemci ve Mikrodenetleyici Mikroişlemcinin üzerinde mantık kapılarının bileşiminden oluşan ve çeşitli işlevleri yürütmeye yarayan birimler bulunur. Bu birimler arasında aritmetik-mantık birimi (ALU), kontrol birimi (CU), girdi-çıktı (I/O) ve küçük bir miktar bellek (RAM) vardır. Bir mikroişlemci çoğunlukla kendisine bağlanacak bazı entegre devrelerle birlikte çalışmak için tasarlanır. Mikroişlemcilerde önceden ayrı olarak üretilen, fakat yeni modellerde ise ana işlemcinin içinde yer aran bir yardımcı işlemcide (Co processor) bulunur. Buna matematik işlemcisi adı verilir. Mikrodenetleyici Mikrokontrolörler (mikrodenetleyiciler) tek bir silikon yonga üstünde birleştirilmiş bir mikroişlemci, veri ve program belleği, sayısal (lojik) giriş ve çıkışlar (I/O), analog girişler ve daha fazla güç veren ve işlev katan öteki çevre birimleri (zamanlayıcılar, sayaçlar, kesiciler, analogtan sayısala çeviriciler, vb.) barındıran mikrobilgisayarlardır. En basit mikrokontrolör mimarisi bir mikroişlemci, bir bellek ve giriş ve çıkıştan (I/O) oluşur. Mikroişlemci merkezi işlemci ünitesi (CPU - Central Processing Unit) ve bir kontrol ünitesinden (CU - Control Unit) oluşur. Mikrodenetleyici tek başına çalışabilen bir elektronik elemandır. Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Mikrodenetleyici Uygulama Alanları Sim Kart (Telefon Kartı) Akıllı Kart (Kredi Kartı) Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Mikrodenetleyici Mimarisi Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Mikrodenetleyici Pin Yapısı Port'lar mikro denetleyicinin pin’lerine bağlı birer kapıdır. Bu pin’ler farklı işlevler için tasarlanmış ve farklı görevleri yapmak üzere kullanılan uçlardır. Bu uçların özellikleri ve görevleri mikrodenetleyici türlerine göre değişiklik arz etmekle birlikte standart olan görevi ise Giriş/Çıkış (I/O) ünitesi olarak kullanılmasıdır. Portlar hem giriş hem de çıkış özelliğine sahip olmasına rağmen bu özellikleri aynı anda aktif olamaz. Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Portların Çıkış Olarak Kullanımı Mikrodenetleyici’den dışarıya bir bilgi akışı gerekiyorsa (örneğin bir led’i yakmak) pin’in çıkış özelliğine alınması gereklidir. Çıkış özelliğine alındığında pin’in kontrolü tamamen mikrodenetleyici’dedir. Ucun değerinin Logic 0 veya Logic 1 olması için gerekli işlemleri mikrodenetleyici kendisi gerçekleştirir. Mikrodenetleyici'den dışarıya doğru akan akıma Source akımı denir. Dışarıdan mikrodenetleyici'nin içine doğru akan akıma Sing akımı denir. Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Portların Giriş Olarak Kullanımı Dışarıdan uygulanan Logic değerlerin mikrodenetleyici tarafından okunması isteniyorsa bu durumda uçlar giriş konumuna alınmalıdır. Giriş durumunda bu uçlara mikrodenetleyici hiçbir müdahalede bulunmaz. A ile gösterilen devrede S2 anahtarı açıksa PortB.1’in durumu Logic olarak 1’dir. Anahtara basıldığında ise PortB.1 Logic olarak 0’a gider. B’deki devrede ise S1 anahtarı açıkken PortB.0 Logic olarak 0’dır. S1 anahtarı kapatıldığında ise PortB.0’ı Logic 1 değerini alır. Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Mikrodenetleyici Programlamak [876.BAS] PORTA.4=0 Bcf PORTA,4 [876.BAS] TRISA = %11101111 Movlw 239 Bsf STATUS,5 ram_bank = 1 Movwf TRISA [876.BAS] PORTB=0 Bcf STATUS,5 ram_bank = 0 Clrf PORTB [876.BAS] TRISB = %00010111 Movlw 23 Movwf TRISB :10000000000000308A003728FF0003088301FE004B :100010000408FC000A08FD0000308A007228A200D3 :10002000A20DA20D220D3839C1389F006430222064 :100030001F151F1919281E08A50083161E088312F4 :10004000A4003228A101FC3EA000A109031C2E2817 :10005000FF300000A00703182928A0070000A10F07 :1000600028280800831383120313000008000512D8 :10007000EF308316850083128601173083168600C1 :1000800083128701803083168700C03083129F005F :10009000823083169F003030831290008C018D01D6 :1000A000A601A701A801A901AB01AD01AC018B1309 :1000B0000C108C1283168C168B11873081005030F7 :1000C0008B0083128F018E010C1083160C14831287 :1000D00010148B148B17A715A6132715A7108A11B8 :1000E0000A12B1288A110A128B1C82288B108316DF :1000F00086128312861227128316871183128715A0 :100100002617A6178A110A120C1CA8280C100B30EF :100110008F00DB308E0005302B028A110A12031883 Komut Seti: Her mikroişlemci kendisine ait bir komut seti kullanır. Bu komut setleri işlemcinin kendi içindeki seriler için standart olup yeni modellerde ek komutlar gelebilir. Bir pic mikrodenetleyicisinin 32 adet komut seti vardır. Bütün bu işlemler bu komut setleri ile yazılır. Komut setleri ile program yazmak profesyonellik ve zaman gerektirir. Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Örnek Uygulama 1 Device = 16F877 XTAL 4 TRISB=0 PORTB=%00000000 DelayMS 1000 PORTB=%00000001 PORTB=%00000011 PORTB=%00000111 PORTB=%00001111 PORTB=%00011111 PORTB=%00111111 PORTB=%01111111 PORTB=%11111111 End Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Örnek Uygulama 2 Device = 16F877 XTAL 4 TRISB=0 TRISD=%00000111 Dim Sayac As Byte Sayac=0 GoSub Display Dongu: If PORTD.0=1 Then While PORTD.0=1 : Wend If Sayac<9 Then Sayac= Sayac +1 EndIf If PORTD.1=1 Then While PORTD.1=1 : Wend If Sayac>0 Then Sayac= Sayac -1 GoTo Dongu Display: If Sayac=0 Then PORTB=%00111111 ;0 If Sayac=1 Then PORTB=%00000110 ;1 If Sayac=2 Then PORTB=%01011011 ;2 If Sayac=3 Then PORTB=%01001111 ;3 If Sayac=4 Then PORTB=%01100110 ;4 If Sayac=5 Then PORTB=%01101101 ;5 If Sayac=6 Then PORTB=%01111101 ;6 If Sayac=7 Then PORTB=%00000111 ;7 If Sayac=8 Then PORTB=%01111111 ;8 If Sayac=9 Then PORTB=%01101111 ;9 Return End Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Örnek Uygulama 3 Device = 16F877 Xtal 4 TRISA=0 TRISB=0 TRISC=0 TRISD=0 Dim Sayac As Byte Print At 1,1," Turk Fizik " Print At 2,1," Dernegi " DelayMS 2000 Cls Tekrar: For Sayac=1 To 10 Print At 1,Sayac, " UPHDYO " DelayMS 200 Next For Sayac=10 To 1 Step -1 GoTo Tekrar Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Örnek Uygulama 4 Device = 16F877 Xtal 4 TRISA=255 TRISB=0 TRISC=0 TRISD=0 Declare Adin_Res = 10 ' 10-bit result required Declare Adin_Tad = FRC ' RC oscillator chosen Declare Adin_Stime = 50 ' Allow 50us sample time ADCON1=%10000000 Dim Raw As Word Dim Volt As Float Symbol Quanta = 5.0 / 1024 ' Calculate the quantising value Tekrar: Raw = ADIn 0 Print At 1,1,"Raw : ",Dec Raw Volt = Raw * Quanta Print At 2,1,"Volt : ",Dec Volt DelayMS 200 GoTo Tekrar Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

DİKKAT….. Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE

Dikkatiniz İçin Teşekkür Ederim Türk Fizik Derneği VIII. ULUSLARARASI KATILIMLI PARÇACIK HIZLANDIRICILARI VE DEDEKTÖRLERİ YAZ OKULU 10 – 15 EYLÜL 2012 BODRUM / TÜRKİYE