TRANSFÜZYON GÜVENLİĞİ 1. Transfüzyon Güvenliği UygulamalarInIn AmacI a) YanlIŞ transfüzyon uygulamalarInI en aza indirmek, b) Hasta ve bağIŞçInIn güvenliğİnİ sağlamak, c) ÇalIŞAN güvenlİğİnİ sağlamaktIr.
2. Transfüzyon Hatalarının Nedenleri a) Kayıt sistemlerindeki eksiklikler, b) Kimlik doğrulanmaması, c) Uygulayıcıların dikkatsizliği, d) Grubu uygun olmayan ürün kullanımı, e) Saklanma zamanı geçmiş ürün kullanımı, f) Cross match yapılmamış ürün kullanımı olarak sıralanabilir.
3. HKS Kapsamında Transfüzyon Güvenliği Uygulamalarının Değerlendirileceği Bölümler a) Transfüzyon Merkezi b) Klinikler c) Ameliyathane d) Doğumhane e) Yoğun Bakım f) Diyaliz g) Yeni Doğan Yoğun Bakım
4. HKS Kapsamında istenen Yazılı Düzenlemelerin İçeriği a) Kan ve/veya kan ürünü istemi nasıl yapılmalı b) Kimlik doğrulama nasıl olmalı c) Çapraz karşılaştırma test sonucunun kontrolü nasıl yapılmalı d) Vital bulgular nasıl izlenmeli e) Transfüzyon reaksiyonu durumunda yapılması gerekenler nelerdir.
5. Kan ve Kan Ürünleri İstem Formu Kan ve kan ürünleri istem formunda hastanın adı soyadı, bölümü, tanısı, kan grubu ve endikasyonu bulunmalıdır.
6. Kimlik Doğrulama İşlemi a) Bilinci açık olan hastadan aktif iletişim yoluyla, b) Hastadan örnek alırken ve transfüzyon öncesinde, c) Hastaya ait barkod hasta başında yapıştırılmalı, d) Hasta hastanede tek bir protokol ile tanımlanmalıdır. Transfüzyon işlemine başlamadan önce riskli girişimsel işlemler öncesinde hasta bilgilendirilmeli ve rızası alınmalıdır. Devamında son kez; Hasta başında, iki sağlık personeli ile, Kimlik ve ürün doğrulaması yapılmalı, İlk 15 dakikada yavaş ve sağlık çalışanı kontrolünde yapılmalı.
Transfüzyon işlemi normal devam ediyorsa; Uygun hızda işleme devam edilmeli, Her 30 dakikada vital bulgular izlenmeli, Elde edilen veriler transfüzyon takip formuna kaydedilmelidir. Reaksiyon oluşması durumunda personelin yapacağı müdahaleyi biliyor olması önemlidir. Ayrıca yaşanan her olayda Güvenlik Raporlama Sistemi Bildirim Formu doldurularak Kalite Yönetim Birimine iletilmesi gerekmektedir.
Kan tranfüzyonu reaksiyonları ve bakım Hemolitik Reaksiyonlar Nedenleri Doğru kurallara uyulmaması, Eritrositlerinin yıkım hızının artması, Kanın aşırı soğukta saklanması, Gerektiğinden daha uzun süre saklanması, Transfüzyon öncesi fazla ısıtılması, Hipotonik-hipertonik sıvılar ya da ilaçlarla verilmesi Belirti ve Bulgular Genellikle ilk 15 dk. İçinde başlar Ven boyunca yanma hissi, Yüz kızarması, titreme, Ateş, Baş ağrısı bulantı kusma, Göğüs ağrısı, sıkışma hissi, dispne Lomber ağrı, hematüri, Ürtiker Şok
Febril, Allerjik - anaflaktik reaksiyonlar Neden: Dönörün kanındaki proteinlerine karşı yada dönörün aldığı bir ilaca- besine karşı alıcının duyarlı olması ile gelişir. Oda sıcaklığında uzun süre bekletilen kanda Gr(-) bakterilerin gelişmesi Belirti ve Bulgular; Transfüzyon başlar başlamaz ya da ilk 1 st içinde gelişir; Ürtiker, kızarıklık kaşıntı, bulantı- kusma gibi hafif ya da, Hipotansiyon, hırıltılı solunum, larenks ödemi, anaflaksi gibi ağır reaksiyonlar gelişebilir,
Dolaşım Yüklenmesi Neden: Kısa sürede hızlı ve fazla miktarda kan verilmesi, Yaşlı, yeni doğan Böb yet, KKY gibi hastalıkların olması Belirti ve Bulgular Kuru öksürük, dispne, siyanoz, Boyun venlerinde dolgunluk Venöz basıncın 10 mm Hg’nin üzerine çıkması Pulmoner ödem, kalp yetersizliği belirtileri
Kan transfüzyonu reaksiyonları gelişirse; Kan transfüzyonu hemen durdurulmalı ve verilen kandan örnek alınarak lab.a gönderilmeli % 0,9’luk NaCl ile damar yolu açık tutulmalı, Dr. ye haber verilmeli, Dr. İstemine göre acil tıbbi tedaviye başlanmalı Semptomlar ve hayati bulgular takip edilmeli, Kan bankasına reaksiyon geliştiği bildirilmeli Gerekli tüm açıklamalar kayıt edilmelidir.
ÖNEMLİ HATIRLATMALAR Kanlar kesinlikle servideki dolaplarda saklanmamalı.Isı nem ve aydınlatması kontrol altında olan özel dolaplarda saklanmalı. (Lab ‘da) Eritrosit süspansiyonlarının ve kan transfüzyonunda mutlaka lokosit filitresi kullanılmalı. Dondurulmuş ürünler 30-37 derecede çözündükten sonra (1-6 ) derecede saklamak koşulu ile 24 saat içinde kullanılmalı Kan ve kan ürünlerinin taşınmasında mutlaka özel transport malzemesi kullanılmalı.