İŞLETİM SİSTEMLERİ KONTROL: PROF.DR.ASAF VAROL DÖNE KARAOĞLAN BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ Bilgisayar Öğretmenliği (Gece) - 4

İŞLETİM SİSTEMLERİ 1. İŞLETİM SİSTEMİ KAVRAMLARI a.SANAL BELLEK 1- İlk Gelen İlk Çıkar 2- En Uzun Kullanılmayan Yapısı 2. İŞLETİM SİSTEMLERİ 1- DOS 2- DOS TABANLI İŞLETİM SİSTEMLERİ 2.1 OS/2 2.2 WİNDOWS NOVELL NETWAREV 4- LINUX 5- UNIX 6- WINDOWS İŞLETİM SİSTEMLERİ 7- MACINTOSH/MacOS İŞLETİM SİSTEMİ

1.İŞLETİM SİSTEMLERİ KAVRAMLARI Tüm işletim sistemlerinde ortak olan ve çeşitli görevleri yerine getirirken uygulanan bazı temel prensipler vardır.

SANAL BELLEK (virtual memory ) Programlar çalıştırılmadan önce ana belleğe yüklenmeli ve oradan çalıştırılmalıdır. Eğer bellek üzerinde işlemciye gereken verilerin konulacağı yeterli alan yoksa, bilgisayar virtual memory - sanal bellek adı verilen bir yapı oluşturur[1].

Sanal bellek (takas dosyası-swap file) olarak adlandırılan bu teknikte ikincil bellek ana belleğin devamı gibi görülür ve program parçaları ana bellek ve disk arasında taşınarak çalışan parçaların ana bellekte kalması sağlanır. İşletim sistemleri, sanal belleği uygulayabilmek için programları eşit büyüklükte parçalara (sayfa) böler[1].

Bu yaklaşımda işletim sistemi bellekte bulunan sayfalar için bağlı bir liste yapısı oluşturur. Listedeki yapıların bellekteki sayfaları işaret eden yapılar olduğunu düşünebiliriz. Bu listenin baş (head) kısmı en eski (belleğe ilk gelen) sayfayı tutarken, kuyruk (tail) kısmı en yeni (en son gelen) sayfayı tutar. Bir sayfa hatası durumunda, listede baş kısmın işaret ettiği sayfa seçilmektedir. Belleğe yeni yüklenen sayfa da liste sonuna eklenir[3]. 1-İlk Gelen İlk Çıkar (FIFO):

2-En Uzun Kullanılmayan Yapısı (LRU): Sayfaların kullanımı dikkate alınır ve ilk olarak En uzun süre kullanılmayan sayfa kurban olarak seçilerek ikincil belleğe gönderilir. Boşalan bu çerçeve yerinede yeni gelen sayfa yerleştirilir[4].

İŞLETİM SİSTEMLERİ 1.MS-DOS MS-DOS, Microsoft Disk Operating System (Microsoft Disk İşletim Sistemi) kelimelerinin kısaltılmış halidir. MS-DOS bir disk işletim sistemi olarak bilinir, çünkü yaptığı işlerin büyük bölümü disk işlemleri, bellek işlemleri gibi programların çalışabilmesi için gerekli düzenlemeleri yapan bir işletim sistemidir[5].

2.DOS TABANLI WİNDOWS İŞLETİM SİSTEMLERİ 2.1. OS/2 : IBM ve Microsoft tarafından geliştirilmiş tek kullanıcılı ve çok görevli bir işletim sistemidir[1].

2.2 WİNDOWS 3.1 Grafik kullanıcı arabirimli işletim sistemi olan Windows 3.1, 1992 yılında PC tarihinde kilometre taşı sayılabilecek önemli olaylardan biridir. 16 bit yapıda olan Windows 3.1, PC kullanımının artmasında önemli rol oynamıştır[5].

3- NOVELL NETWAREV Birden çok bilgisayarın bir ağ oluşturmasını sağlar. Netware işletim sistemi ağ içinde hizmet birimi olarak adlandırılan büyük kapasiteli sabit diski ve hızlı bir işlemcisi olan bir bilgisayara kurulur. İş istasyonlarının, ağa katılmaları ise çok kolaydır[5].

4- LINUX LILO Diskin başına (genellikle MBR - master boot record) yerleşerek bilgisayarın düzgün bir şekilde Linux veya başka bir işletim sistemi ile açılmasını sağlayan program. Uzun açılımı ile LInux LOader. LILO aynı zamanda bilgisayarın Windows ve Linux ile birlikte dönüşümlü olarak açılabilmesini sağlayan bir mekanizma da içerir. Bu sayede istediğiniz zaman bilgisayar açılırken çalışan LILO sayesinde istediğiniz işletim sistemini açabilirsiniz. LILO tüm dağıtımlarla birlikte gelir ve otomatik olarak kurulur[5].

Linux, serbestçe dağıtılabilen, çok görevli, çok kullanıcılı UNIX işletim sistemi, türevidir. Linux, İnternet üzerinde ilgili ve meraklı birçok kişi tarafından ortak olarak geliştirilmekte olan ve başta IBM-PC uyumlu kişisel bilgisayarlar olmak üzere birçok platformda çalışabilen ve herhangi bir maliyeti olmayan bir işletim sistemidir[5].

5.UNIX Unix çok kullanıcılı ve çok görevli bir işletim sistemidir. Önce Bell Laboratuvarlarında geliştirilmiş daha sonra da üniversitelere dağıtılmıştır. C programlama dili ile yazılmış ve programlama kodu ile araştırmacılara verilmiş olduğundan önemli gelişmeler ve eklere sahip olmuştur[5].

6- WINDOWS İŞLETİM SİSTEMLERİ İş grupları için Windows ve Windows NT işletim sistemleri PC lerde en yaygın kullanılan işletim sistemleridir. İş grupları için Windows, MS-DOS gerektirmektedir. Windows NT client/server ikili mimarisi ile çalışır. Bu sistemde bir sunucu çevresindeki istemciler grafik ara yüzü olan bir bilgisayar ağı oluştururlar[5].

Windows 2000 ise kendi başına, MS-DOS olmadan çalışabilen ve internet bağlantılarını oldukça verimli gerçekleştiren bir işletim sistemidir. Windows CE ise, el ve cep bilgisayarları dediğimiz portatif bilgisayarlar üzerinde kullanılan bir Windows işletim sistemidir ve bu bilgisayarların daha büyük boy bilgisayarlarla bilgi paylaşımını sağlar[1]. Windows Vista, kişisel bilgisayarda, dizüstü bilgisayarlarda ve media center Pc’lerde kullanılan Microsoft Windows adlı grafiksel işletim sistemi serisinin en son ürünüdür [6]. Vista uyumlu logosu

7.MACINTOSH/MacOS İŞLETİM SİSTEMİ Bu işletim sistemi Motorola Firmasının mikroişlemcileri üzerinde çalışırlar. Grafik arayüzü olan ilk işletim sistemi MacOS’tur. Bu işletim sistemi diğer işletim sistemlerine grafik arayüzü açısından öncülük etmiştir[1].

KAYNAKLAR 1)VURAL, Fatoş Tunay Yarman, Bilgisayar Sistemleri, akademi Yayıncılık, Ankara ) 3) 4) umanlari/Simule/BellekMan/LRU/LRU.html,(24/03/2007) 5) (24/03/2007) 6)