ERGENLİK

Ergenlik dönemi de hayatınızda kaçamayacağınız zor dönemlerden biridir Ergenlik dönemi de hayatınızda kaçamayacağınız zor dönemlerden biridir. Bu dönemin etkilerini en aza indirgemek için çocuklarınızın yaşadığı sıkıntıları bilmenizde yarar var.

EYVAH!!! ÇOCUĞUM BÜYÜYOR Doğduğunda size Dünyaları verdi, İlk adımı attığı zaman,sevinçten uçtunuz, İlk Anne veya Baba dediğinde ne yapacağınızı şaşırdınız, Büyüdükçe problem yaşamaya başladınız, “ ARTIK ÇOCUĞUMU ANLAYAMIYORUM” DEMEYE BAŞLADINIZ DEĞİL Mİ? KORKMAYIN ÇOCUĞUNUZ KENDİNİ ARIYOR.

ERGENLİK DÖNEMİ Ergenlik:Çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemi olan, Zaman sınırları kişiye göre değişebilen, Genelde 10-20 yaş arasını kapsayan, Hızlı büyüme ve gelişmenin görüldüğü, Fiziksel,sosyal,zihinsel ve psikolojik değişimlerin yaşandığı evredir. “BİREYİN HEM KENDİSİ İLE HEMDE ÇEVRESİ İLE ÇATIŞMA YAŞADIĞI BİR DÖNEMDİR”.

ERGENLİKTE BÜYÜME GELİŞME VE OLGUNLAŞMA

KIZLAR VE ERKEKLER FARKLI ŞEKİLLERDE ETKİLENİRLER.KIZLAR, Kızların olgunlaşma hızı daha belirgin olduğundan bu dönemden daha çok etkilenirler. Toplumumuzda kızların daha fazla sosyal sıkıntılarla karşılaşması nedeniyle kızlar daha içine kapanıktır. 6

Kızlarda yumurta hücrelerinin oluşması sonucu adet kanamaları başlar, erkeklerde ise böyle bir şey söz konusu değildir. Bedenleri kadınsı bir görünüm almaya başlar.Memeler gelişir ve büyür.Bu nedenle vücutlarıyla fazla ilgilidirler. 7

ERKEKLER İSE; Toplumumuzda erkeklerin sosyal yaşamlarına kızlarınki kadar müdahale edilmediğinden bu dönemi daha az sorunlu atlatabilmekte ve tepkilerini daha kolay ortaya koyabilmektedirler. Ses telleri gelişir ve ses çatlar. 8

Vücutlarının erkeksi bir görünüm kazanmaya başlamasıyla birlikte beden şekilleri onlar için önem kazanmaya başlar.Sakal ve bıyıklar çıkmaya başlar. Sperm üretiminin başlaması sonucu cinsel organları da büyüyüp gelişmeye başlar. 9

HER İKİ CİNS İÇİN DE ŞUNLARI SÖYLEYEBİLİRİZ; Cinsel bölgelerde, koltuk altlarında ve bacaklarda kıllanmalar başlar. Hormon salgılarında büyük artış gözlenir. Vücutlarındaki orantısız büyüme göze çarpar niteliktedir. 10

ERGENLİKTE DUYGUSAL GELİŞİM

İlköğretim dönemine rastlayan erinlik, ilk gençlik yıllarıdır İlköğretim dönemine rastlayan erinlik, ilk gençlik yıllarıdır. Cinsel uyanış ile birlikte yeni ruhsal ve davranış özellikleri kendini gösterir. Dengeli ve uyumlu ilkokul çocuğunun yerini tedirgin, güç beğenen ve çabuk tepki gösteren bir genç almıştır. Duyguları hızlı iniş çıkışlar gösterir. Tepkileri önceden kestirilmez. Derslerine ilgisi azalmıştır. Dikkati dağınıktır. Evde durmak istemez, önerilere aldırmaz, beslenmesi düzensizdir.

İlgileri artmış gelgeç hevesleri çoğalmıştır İlgileri artmış gelgeç hevesleri çoğalmıştır. Başkaları tarafından nasıl görüldüğünü merak eder. Dinlediği müzik, beğendiği sanat etkinlikleri değişiktir. Uzun uzun düşler kurar. Hatıra defteri tutmaya başlar. Şiir, öykü yazmaya özenir. Yazdıklarında gizliliğe dikkat eder.

Kulaktan dolma ödünç alınmış fikirleri savunur. Büyükleri ile tartışır Kulaktan dolma ödünç alınmış fikirleri savunur. Büyükleri ile tartışır. Anne babasına karşıt düşünceler ileri sürmeye dikkat eder. Karşı çıkmış olmak için karşı çıkar. Bu dönem için çelişkili duyuş ve davranış özellikleri olağan sayılır. Bazı gençler çalkantıyı daha az yoğunlukta yaşayıp çabucak uyum sağlarlar. Bazıları ise ileri derecede uyumsuzluklar gösterip bu tür davranışlarda ileri yaşlarda da bulunabilirler. Yinede bu tür davranışların görüldüğü yaşlar 13-15 ilk gençlik yıllarıdır.

Döneme bakıldığında gencin içinde bulunduğu durum kolaylıkla anlaşılabilir. Aniden hızlanan büyüme genci zamansız yakalamıştır. Cinsel dürtüler hissedilmekle birlikte ergen tam anlamı ile hazır değildir. Ana baba ve çevre gence yetişkin gözü ile bakıp ona göre davranış bekledikleri gibi, "daha sen çocuksun" ifadesi ile onu şaşırtabilirler. Çünkü genç büyümek için sabırsızlanmakta ise de bir türlü çocuksu davranışlardan kurtulamamaktadır.

Ergenlik döneminde genç yeni arayışlar içindedir Ergenlik döneminde genç yeni arayışlar içindedir. Bu arayışların ilki ve en önemlisi KİMLİK ARAYIŞIDIR. İşe ilk önce ana babasını görmezlikten gelmekle başlar. Çocukluk yaşlarında nerede ise tanrılaştırdığı babanın fikirleri eskisi gibi ilginç değildir. Gücü kuvveti önemsenecek gibi değildir. Çok az şey bilir. Ancak bu duygular ergenliğin sona ermesi ile kaybolur. Genç ana babasını gerçekçi duygularla değerlendirmeğe başlar.

Yeni bir kişilik bağımsız olmakla şekilleneceğinden genç bağımsız olmaya büyük önem verir. Evden kopar, çevresinden uzaklaştırdığı ana-babasının boşluğunu doldurmak için yeni ilişkilere yönelir.

Bir genç için dolup taşan enerjisini en iyi değerlendirme yolu SPORDUR Bir genç için dolup taşan enerjisini en iyi değerlendirme yolu SPORDUR. Genç hem spor yapar hem de kendisini yaşıtları ile karşılaştırma fırsatı bulur.

Yaşıtlarının da benzer problemlerinin olması gençler arasında gruplaşmalara yol açar. Bir grup içinde olmak gence güven verir. Onaylamasa bile grubun bazı davranışlarına katılır. Gençler için en büyük tehlike içinde bulunduğu grubun kötüye kullanılmasıdır. Bu konuda ana babaya düşen görev genci evde fazla sınırlamamak olmalıdır. Çünkü bunalan genç dışarıda daha etkin arkadaşlarının peşinden gidebilir. Evinde kabul gören delikanlı zamanla ailesine daha kolay bağlanır

Çalkantılı bir dönem olarak anlattığımız ergenlik hep uyumsuz davranışlarla dolu değildir. Olumlu duyuş ve düşünüşler de bu dönemin özelliğidir. Örnek olarak genç soyut düşünme, yaşanmamış olguları sembollerle ifade etme yetisini kuvvetlendirmiştir. Her şeye olur olmaz karşı çıkarken eleştiri ve yorumlara yönelir. Her şeyi bir anda düzeltecek kolay çözümler arar. Bunun için çabuk kandırılabilir. Sonuçta kendisi ve toplum için zararlı olacak davranışlarda bulunması en büyük tehlikedir.

ERGENLİKTE CİNSEL GELİŞİM

Cinsiyetle ilgili konulara fazla önem verirler. Karşı cinsin farkına varırlar. Hayallerinin çoğu cinsellikle ilgilidir.(aşırıya kaçılmadığı sürece normaldir) 22

Hayal kurmada aşırıya kaçmalarını önlemek için ergenlerin sosyal faaliyetlere yönlendirilmesinde yarar vardır. 23

Bu dönemde gelişen hormonların etkisiyle, cinsel gerilimi rahatlatmak isteyen çocuğunuz, cinsel deneyimi yaşamak isteyebilir. Bu durum karşısında sizlerin yoğun baskılarınız ve denetlemeleriniz çocuğunuzun tam tersi tepki vermesine neden olabilir. 24

Anne babanın bu denetleme ve baskısıyla verdiği çabalar ergen tarafından cinsel güvenliği sağlamanın anne babanın sorumluluğu olduğu şeklinde anlaşılır. Konuşulması ve paylaşılması gereken konular zor olsa bile anne baba ergenin konuşmasını desteklemelidir; çünkü ergenin bu desteğe ihtiyacı vardır. 25

Ergenler, cinsel deneyim edinip edinmeme konusunda arkadaşlar, okul, medya ve anne babalarından çelişkili mesajlar alabilir. 26

Ailede cinsel bilgilendirme yapılırken kız çocuklarının anne, erkek çocuklarının baba tarafından bilgilendirilmesi, cinsel kimliklerini oluşturmada uygun model olmaları ve aradaki iletişimi destekleme açısından önemlidir. 27

Bu nedenle anne babalar ergen çocuklarıyla iyi iletişim kurduklarından emin olmalıdır. Anneler erkek çocuklarından, babalar ise kız çocuklarından gelen soruları geçiştirmemelidir. 28

BU DÖNEMDE ERGENİN BAŞ ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR; Fiziki yapıyı benimsemek, Akranlarıyla olumlu ilişkiler kurmak, Hemcinsleri ve karşı cinsleriyle daha olgun ilişkiler kurmak, Ergenin kendi cinsiyetini kabul etmesi, 29

Heyecansal bakımdan bağımsızlık kazanmak, Ekonomik bağımsızlık kazanmak, Ergenin toplumun kendi cinsiyetiyle ilgili benimsediği rolü kabul etmesi, Bir hayat felsefesi geliştirmek(sosyoekonomik faktörler,aile içi ilişkiler) 30

GENÇ ERGENİN BİR ÇOK PROBLEMİ VARDIR GENÇ ERGENİN BİR ÇOK PROBLEMİ VARDIR. BU DÖNEM PROBLEMLERİN ÇOK YOĞUN YAŞANDIĞI BİR DÖNEMDİR.

“Duygusal durumum neden sürekli değişiyor?” Ergenlik döneminde ruh hali neden bu kadar çalkantılıdır?

Her yerde bazı kurallarla yaşamak size zor mu geliyor?

NELER YAPILABİLİR?

Bu dönemde aileye büyük bir görev düşer Bu dönemde aileye büyük bir görev düşer. Aile bu davranışların bir süre sonra geçeceğini bilmeli ve sabırlı davranmalıdır. Ergen ailesi ile paylaşımlarını azalttığı için ilk adım aileden gelmelidir. Aile ergenin fikirleri ve görüşleri ile samimi olarak ilgilenen ve bu görüşle alay etmek ya da onları çürütmek yerine onlara saygı duyan iyi bir dinleyici olmalıdır. Konuşmaya çalışan ergene onu dinlediğinizi ve daha fazlasını duymak istediğinizi gösteren ‘hııı’, ‘aaa çok ilginç’, ‘...peki sen neler hissettin?’ gibi tepkiler verin. Ergenle iletişim kurmak kolay değildir. Bunun nedeni ergenin sözel anlatım yeteneğinin tam olarak gelişmemiş olmasıdır. Bu nedenle ergen sürekli olarak sizin kendisini anlamadığınızı ifade edebilir.

Paylaşımlarınızda, ‘SENİ DOĞRU ANLAYABİLİYOR MUYUM’ deyin. Ergenin duygularını yargılamadan sonuna kadar dinleyin ve duyduklarınızı ‘...DAVRANIŞINDAN DOLAYI İNCİNDİN’, ‘UMMADIĞIN BU SÖZLER KARŞISINDA HAYAL KIRIKLIĞI YAŞADIN’ şeklindeki tepkilerinizle belli edin.böylece sizin tarafınızdan anlaşıldığı duygusunu yaşayacak ve size daha fazla açılacaktır. Onlara neye kızdığınızı ve ne hissettiğinizi açıkça söyleyin. ‘...YAPTIĞINDA KIZIYORUM’ veya ‘BENİ CİDDİYE ALMADIĞINDA İNCİNİYORUM’ gibi.

Anne-baba olarak sakin olun Anne-baba olarak sakin olun. Başarısızlıklarında ona destek olun ve ona güvendiğinizi gösterin. Sorumluluk vermek istediğinizde onun yardımına ihtiyacınız olduğunu ve yardım ederse sevineceğinizi belirtin. Kurallar koyarken kuralların açık, anlaşılır, makul, mantıklı ve uygulanabilir olmasına dikkat edin. Kuralları ihlal ettiğinde ne ile karşılaşacağını, uygulayacağınız yaptırımları açıkça konuşun. Yaptırımın çiğnenen kurala uygunluğuna emin olun. Gerektiğinde kuralları değiştirin kurallara şikayet edebilirler ancak kuralları ihlal etmesine izin vermeyin.

Verdiğiniz kararlardan dönmeyin Verdiğiniz kararlardan dönmeyin. Verdiğiniz ödül sözlerini ve aldığınız ceza kararlarını yerine getirin ki; size güvensin ve tutarlı olduğunuzu görsün. Herhangi bir konuda konuşurken gençle inatlaşmayın.bu onun sizden daha fazla uzaklaşmasına neden olabilir. Çocuğunuzun hatalarını ve yanlışlarını onunla aranızın iyi olduğu zamanlarda konuşun. Çocuğunuzu topluluk içinde eleştirmeyin. Arkadaşları ya da yaşıtları ile kıyaslamayın. Bu yalnızca onun, size ve kıyaslandığı kişilere karşı öfke duymasına neden olacaktır. Onun mutlu ve sakin olduğu anlarda, gelecekle ilgili ondan beklentilerinizi paylaşın. Ortak kararlar alın.

“Benim gençliğimde.......” diye başlayan konuşmalardan kaçının. Öğüt vermek yerine örnek olmaya çalışın. Sonsuz özgürlük sunmayın.

“Benim gençliğimde.......” diye başlayan konuşmalardan kaçının. Arkadaşlarıyla dışarı çıkmak istiyorlarsa gideceği yer konusunda mutlaka bilgi alın ve kaç saat dışarıda kalabileceğini önceden birlikte belirleyin. “Benim gençliğimde.......” diye başlayan konuşmalardan kaçının. Öğüt vermek yerine örnek olmaya çalışın. Ergen yaşamı, giyinişi, süslenmesine ilişkin karar alırken durumu ERGENLE tartışırken onun düşünce ve önerilerine anlayış ve saygı gösterin. Ergenlere yapılan konuşma ve tartışmaları, onları korkutarak ve yıldırarak kesmeyin.

Dünyada ergen olmaktan daha zor bir şey varsa o da ergenlik çağındaki bir gencin anne babası olmaktır.

YANLIŞ ANLAMA ANNE Amacım seni üzmek değildir Beni sakın yanlış anlama. Pişman olmanı isteyemem senden Ya da ağlamanı Sadece dinlemeni istedim Birazcık kabullenmen fikirlerimi Ya da ne bileyim Kendi doğrularını değil de Biraz da benimkileri düşünmeni istedim anne. Sevmeni istedim benim sevdiklerimi Ama senin gibi değil benim sevdiğim gibi Senin doğrularını inkar ettim anne,

SENİ SEVİYORUM ANNE Karşı çıktım sana Ve sen tüm kızgınlığınla Kötü kötü suratıma bakıp kızdın. Oysa biliyor muydun Aynı zamanda sen de benim doğrularımı İnkar ettin anne! Sen kendi fikirlerinle Bense kendi doğrularımla. SENİ SEVİYORUM ANNE

KATILIMINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ. BAHAR DOĞAN