NAZİLLİ ANADOLU SAĞLIK MESLEK LİSESİ 01-07 NİSAN KANSER HAFTASI SUNUSU 2014

HAZIRLAYAN VE SUNANLAR:

Kanserin Tanımı Kanser, anormal hücrelerin kontrolsüz bölünmesi ve çoğalması ile oluşan hastalıktır. Kanser, başlangıç yerinden vücudun diğer bölümlerine yayılabilir ve uygun şekilde tedavi edilmezse ölümcül olabilir.

Kanserin Genel Sebepleri Dengesiz beslenme % 35 Sigara % 30 Enfeksiyon hastalıkları % 10 Mesleki sebepler % 4 Alkol % 3 Çalışma yerinin tozlu ve pis oluşu % 2 Gıdalara konan katkı maddeleri % 1

İyi Huylu ve Kötü Huylu Tümör Ne Demektir? İyi huylu tümörler kanser değildir. Başka bölgelere yayılmazlar. Tamamen çıkartıldığı zaman genellikle tekrarlamazlar. Kötü huylu tümörler ya da kanser ise komşu organ ve dokulara yayıldığı gibi, lenf ve kan yoluyla uzak organlara da yayılır. Uzak organlardaki yayılımına metastaz (yayılma) denir.

Beslenmenin Kanser Oluşumuna Etkisi Kanser oluşumuna etkisi olduğu ileri sürülen beslenmeler: 1- Aşırı ve yetersiz beslenme, 2- Posasız gıdalar, 3- Gıda katkı maddeleri, 4- Küf ve toksinler, 5- Hatalı pişirme yöntemleri, 6- Alkol gibi zararlılar, 7- Kontamine (bulaşmış) su, belirtilenlerdendir. Önemli olan, maddelerin ne kadar oranda sorun oluşturdukları değil, zararlı olanların besinlerimizle hiç alınmamalarının sağlanmasıdır.

Beslenmenin Kanser Oluşumuna Etkisi Yağ içeriği yüksek et ve işlenmiş et tüketimi yerine alternatif protein kaynakları olan balık, tavuk sağlıklı pişirme yöntemleri ile tüketilmelidir. Nitrat, nitrit gibi katkı maddeleri içeren ürünlerden ( sucuk, sosis, salam vb.) uzak durulmalıdır. Yağın her çeşidinin (sıvı veya katı, hayvansal veya bitkisel) fazla tüketilmesi özellikle prostat, meme, testis, rahim, yumurtalık ve kolorektal kanserlerinin oluşum riskini arttırmaktadır. Bu nedenle yağ alımını azaltmak için yemekler az yağ ile pişirilmeli özellikle et yemeklerine ilave yağ eklenmemeli kendi yağında pişirilmelidir. Doymuş yağların tüketimi azaltılarak doymamış yağ tüketimi arttırılmalıdır. Bitkisel sıvı yağlar tercih edilmelidir. Doymamış yağ kullanılan yiyecekler (cips vb) bağırsak kanserlerine, fastfood grubu yiyecekler sindirim sistemi kanserlerine neden olmaktadır.

Beslenmenin Kanser Oluşumuna Etkisi Besinlerle alınan enerjinin, gün boyu harcanan enerjiden daha fazla olması sonucu vücutta yağ olarak birikerek şişmanlığa neden olmaktadır. Genellikle şişmanlık kalori değeri yüksek besinlerin sürekli, aşırı tüketiminden ve fiziksel aktivitenin azlığından kaynaklanmaktadır. Şişman bireylerde kanser normal kilolulara göre daha yüksek oranda görülmektedir. Bütün bunlardan ötürü hareketli bir yaşam tarzı alışkanlık haline getirilmelidir. Haftada 3-4 kez yapılan, 30-60 dakikalık orta şiddette fiziksel aktivitenin sağlığımız üzerinde olumlu etkileri vardır. Yapılan çalışmalarda fiziksel aktivitenin kanser riskini de azalttığı gösterilmiştir. Fiziksel aktivite yaparak vücut ağırlığı kontrolü de sağlanmaktadır. Bağımlılık yapan bu iki maddenin ayrı ayrı kullanımlarının yanı sıra birlikte kullanıldıklarında da kanser riskini daha da arttırdığı bilinmektedir. Bu nedende alkol ve sigara tüketimi sınırlandırılarak tamamen sonlanmalıdır.

Beslenmenin Kanser Oluşumuna Etkisi Pişirme yöntemlerinden biri olan mangalda pişirme yöntemi sağlık açısından güvenilir bir yöntem değildir. Mangal kömürüne yakın olarak pişirilen besinlerde sağlık açısından zararlı maddeler oluşmakta ve kanser riskini arttırmaktadır. Yine aynı şekilde kızartma, kavurma, közleme, tütsüleme gibi hatalı pişirme yöntemlerinin yerine haşlama, fırında pişirme gibi sağlıklı yöntemler tercih edilmelidir. Sebze, meyve, kepeği ayrılmamış tahıl ve kurubaklagillerde bir karbonhidrat türü olan posa (lif) bulunmaktadır. Posanın fazla alınması kabızlığı önleyerek bağırsakların düzenli olarak çalışmasını sağlamakta ve kolon-rektum kanserleri oluşumunu engelleyebilmektedir. Vitaminlerin genellikle kanser oluşumunu önledikleri belirtilmektedir. Vitaminlerin günlük önerilen miktarlardan az alınmasının kanser riskini arttırdığı bildirilmiştir.

KANSERİN NEDENLERİ SİGARA ve ALKOL KULLANIMI UZUN SÜRE GÜNEŞ ALTINDA KALMA AŞIRI DOZDA RÖNTGEN IŞINI BAZI KİMYASAL MADDELER ( Katran, benzen,boya maddeleri,asbest, bazı kozmetikler) BAZI VİRÜSLER HAVA KİRLİLİĞİ RADYASYONA MARUZ KALMA KÖTÜ BESLENME ALIŞKANLIKLARI

KANSER NEDEN OLUŞUR ? 2. Hava kirliliği 1Radyasyon 2. Hava kirliliği Hava kirliliği tek başına ya da sigara içilmesi ile birlikte akciğer kanserlerinin %10’nunda etkendir. 3. Kimyasal Karsinojenler Çeşitli meslek gruplarından insanların katran ve kömürün yanma ürünleri, asbest, krom vb. maddelerle temasları kanser oluşumuna yol açar.

4. Beslenme Faktörleri Sindirim sistemi kanserleri belirli beslenme alışkanlıkları ile doğrudan ilgilidir. Bu nedenle düşük yağ ve yüksek lif içeren beslenme programları uygulanmalı, katkı maddeli yiyeceklerden sakınılmalıdır. 5. Sigara Sigarayla akciğer kanserinin başlıca etkenlerindendir. Ayrıca larenks, ağız boşluğu, yutak, mesane ve pankreas kanserlerini de arttırmaktadır.

6. Alkol Çok miktarda ve uzun süreli alkol alımı ağız, yutak gırtlak ve yemek borusu kanserlerini arttırmaktadır. 7. Virüsler Bazı virüslerin kanserle ilişkili olduğu bilinmektedir. Örnek olarak Hepatit-B virüsünün karaciğer kanseriyle ile ilgili olması gibi.

8. Genetik Faktörler Kanser tek başına genetik bir hastalık değildir. Bazı kanser türlerinde ailevi geçiş vardır. Sonuç olarak kanser türleri bir çok sebebe bağlı olarak gelişirler.

BULAŞICI BİR HASTALIK DEĞİLDİR KANSER BULAŞICI BİR HASTALIK DEĞİLDİR

TÜMÖRLER KANSER ÇEVRE DOKU GELİŞTİKLERİ YERDE VE SINIRLI KALANLAR ORGANLARA YAYILAN KÖTÜ HUYLU İYİ HUYLU KANSER

KANSERİN HABERCİSİ OLABİLİR. ! NORMAL OLMAYAN KANAMALAR KANSERİN HABERCİSİ OLABİLİR.

KANSERİN ÖN BELİRTİLERİ Rahim veya makattan gelen anormal kanama veya akıntı Memede veya vücudun herhangi bir yerinde şişlik ve sertlikler İyileşmeyen yaralar Uzun süreli ses kısıklığı ve öksürük Yutma güçlüğü ve hazımsızlık, Ben ve siğillerde meydana gelen büyüme, kanama, renk değişikliği ve yara.

KANSERİN BELİRTİLERİ 1.Vücudun herhangi bir yerinde şişlik Memede, boyunda, koltuk altında, kasıklarda bezelerde ve karında ele gelen şişlikler olabilir. Bu şişlikler kanser anlamına gelmez. Ancak kişileri uyarmalıdır. İltihabi hastalıklar ve diğer bazı hastalıklarda da şişlikler olabilir.

2. İyileşmeyen veya iyileşmesi geciken yaralar Özellikle deride, dudakta, ağız ve makat bölgesinde olmak üzere iyileşmeyen yaraların kişiyi uyarması ve kanser yönünden araştırmaya sevk etmesi gerekir. 3. Ben ve siğillerdeki değişiklikler Ben ve siğillerde ortaya çıkabilecek olan hızlı büyüme, renk değişiklikleri ve yaraların açılması gibi değişikliklerde mutlaka bir hekime danışılmalıdır.

Değişik bölgelerde olan kanamalar kanser 4. Olağandışı kanamalar Değişik bölgelerde olan kanamalar kanser açısından uyarıcı olmalıdır. Kalın barsak kanserlerinde en başta gelen belirti dışkıda kan olmasıdır. Aynı şekilde idrar yolları kanserlerinde de idrarda kan görülür.

5. Yutma güçlüğü Yemek borusu kanserlerinde sık rastlanan bir belirtidir. 6. Sürekli öksürük ve ses kısıklığı Ses kısıklığı gırtlak kanserinin erken bir belirtisi olabilir. Uzun süreli düzelmeyen öksürüklerde akciğer kanseri de akla gelmelidir.

7. İdrar ve dışkılama alışkanlıklarında değişiklik Kalın bağırsak kanserlerinde hastaların bazen kabız, bazen ishal ve bazen de hem kabız hem ishal gibi şikayetleri olur. Ağrılı dışkı ve dışkıda kan varlığı kanseri akla getirmelidir. İdrar yolları kanserlerinde ise idrar güçlükleri ortaya çıkabilir.

8. Nedeni açıklanamayan ateş ve zayıflama Hastalar bazen başka hiçbir belirti olmaksızın uzun süreli ateş ve zayıflama şikayetleri ile gelebilirler. Bu belirtiler her zaman kanser demek değildir. Kanserde erken teşhis önemli olduğundan kendisinde bu belirtileri fark eden kimselerin mutlaka bir doktora başvurmaları gerekir.

SÖZ KONUSU BU DEĞİŞİKLİKLER GÖRÜLDÜĞÜNDE MUTLAKA BİR HEKİME BAŞVURULMALIDIR.

KANSERDE ERKEN TANI İÇİN ! KANSERİN ÖN BELİRTİLERİNE KARŞI DİKKATLİ OLUNMALIDIR. ELLE MEME MUAYENESİ YAPILMALIDIR. BELİRLİ ARALIKLARLA SAĞLIK KONTROLÜNDEN GEÇİLMELİDİR. HANIMLARIN PAP TESTİ YAPTIRMALARI GEREKLİDİR. (rahim ağzından hücre muayenesi) DOKTORUN İSTEYECEĞİ TÜM TETKİKLERİN MUTLAKA YAPTIRILMASI GEREKLİDİR.

HAYAT KURTARIR KANSERDE ERKEN TANI TEDAVİ ŞANSINI ARTIRIR TEDAVİ GİDERLERİNİ AZALTIR TEDAVİYİ KOLAYLAŞTIRIR DOKU ve ORGAN KAYBINI ÖNLER SAKATLIK BIRAKMAZ HAYAT KURTARIR

HASTALIĞIN TAM TEDAVİSİ KANSERDE TEDAVİ HASTALIĞIN TAM TEDAVİSİ SAĞLIKLI YAŞAM SÜRESİNİ UZATMAK UYGUN ve ZAMANINDA TEDAVİ İLE; AĞRILARINI DİNDİRMEK SOSYAL ve RUHSAL PROBLEMLERİ ÇÖZMEK MÜMKÜN OLMAKTADIR

KANSERİN TEDAVİSİ 1. CERRAHİ 2. RADYOTERAPİ 3.KEMOTERAPİ

KANSERDEN KORUNMA

KANSERDEN KORUNMA 1.TÜTÜN VE TÜTÜN ÜRÜNLERİ: Tüm kanser ölümlerinin %30-40’ı sigara kökenli olduğundan sigara içilmesinin önlenmesi yarar sağlar. 2. ALKOL: Uzun süre fazla miktarda alkol alanlarda ağız yemek borusu ve karaciğer kanserleri daha sık görülür.

KANSERDEN KORUNMA 3. GÜNEŞ IŞIĞI: Açık havada çalışan açık renk derili insanlarda, aşırı derecede güneş ışığına maruz kalanlarda görülür. 4. MESLEKİ TEMAS Kanser yapıcı maddeler katran, asbest, vinil klorür ve boya sanayinde kullanılan maddelerdir. Kanser ölümlerinin %4 ‘ü mesleki faktörlerden kaynaklanmaktadır.

5. BESLENME Kanserden korunmada şişmanlığın önlenmesi, yağ alımının azaltılması, meyve ve sebze gibi posalı ve bol lifli besinlerin yenmesi, A ve C vitaminlerinden zengin gıdaların alınması, Tuzlu, nitritli ve salamura gibi yiyeceklerin de azaltılması önerilir.

TÜM ETKENLERDEN KORUNUNUZ. ! KANSERE NEDEN OLAN TÜM ETKENLERDEN KORUNUNUZ.

OCAĞINI SÖNDÜRMEDEN ALKOLLÜ İÇKİLERDEN UZAK DUR !

CİLT KANSERİNE KARŞI MUTLAKA ! CİLT KANSERİNE KARŞI MUTLAKA KORUN

SİGARA SİNSİ BİR DÜŞMANDIR SAĞLIKLI YAŞAM İÇİN SİGARAYA PAYDOS !

KANSERDEN KORKUP TEŞHİS VE TEDAVİDE GEÇ KALMA !

Bizleri dinlediğiniz için teşekkür ederiz !