DOGA SPORLARINDA KULLANILAN TEMEL DÜGÜMLER Doga sporlari ile ugrasanlarin bilmesi gereken en önemli konulardan birisi dügümlerdir. Doga sporlarinda kullanilan bir çok dügüm çesidi olmasina karsin, bunlardan temel birkaç tanesini bilmek yeterli olacaktir. Bir dügümün nasil atildigini bilmenin yaninda, asagida anlatilan hususlara da dikkat edilmesi güvenli bir etkinlik için gereklidir.
IYI BIR DÜGÜMÜN SAHIP OLMASI GEREKEN ÖZELLIKLER: Yüksek bir saglamliga sahip olmalidir. Kolay yapilabilmelidir. Üzerine yük bindikten sonra kolay çözülebilmelidir. Kendiliginden çözülmemelidir. Tüm dügümler ipin çekme gücünü degisik derecelerde azaltir. Bunun nedeni, dügüm yüzünden iplerin kivrilmasi ve distaki liflerin içteki liflere göre yükün daha büyük bölümünü tasimasidir. Örnegin gögüs dügümü içerdigi daha keskin bükülmeler nedeniyle 8 li dügümüne göre ipin çekme gücünü daha fazla azaltir. Yine uzun süre birakilmis dügümler de ipte kalici hasarlara neden olabilir. Gevsek bir dügüm yük altinda deforme olur ve ipin çekme gücünü olumsuz yönde etkiler. Bu yüzden dügümler atildiktan sonra iki islem daha yapilmalidir: Dügümler atildiktan sonra düzeltilmeli ve kitapta görülen sekillere benzetilmedir. Dügümler atildiktan sonra sikistirilmalidir. Ayrica dügüm atildiktan sonra ipin ucunda yeterli pay birakilmalidir. Dügüm atildiktan sonra birakilan uçlar cm. olarak ipin mm. cinsinden çapina esit olmalidir. Örnegin, 10 mm. çapindaki bir ipi için birakilan artik uçlar 10 cm. den az olmamalidir.
ISTASYON ve EMNIYET IÇIN KULLANILAN DÜGÜMLER Basit 8 li Dügümü 2. Tip 8 li Dügümü 9 lu Dügümü Çift 8 li Dügümü Gögüs Dügümü Gögüs Dügümü (Çiftli) Yosemite Gögüs Dügümü IKI IPI BIRLESTIRMEK IÇIN KULLANILAN DÜGÜMLER Camadan Dügümü Balikçi Dügümü (Tekli) Balikçi Dügümü (Çiftli) Sekizli Ip Birlestirme Dügümü Perlon Dügümü PURISIK DÜGÜMLERI Purisik Dügümü 1 Purisik Dügümü 2 Purisik Dügümü 3 Italyan Dügümü Yarim Kazik Dügümü
dügümleri için baslangiç dügümü olarak alinmistir BASIT 8' LI DÜGÜMÜ: Bu dügüm iplerin alt ucuna atilarak durdurucu dügüm olarak kullanilabilir. Ancak bu özelliginden daha çok diger 8 li dügümleri için baslangiç dügümü olarak alinmistir
8' LI DÜGÜMÜ: Doga sporlarinin en temel dügümlerindendir. Ipe bir halka yapmak amaciyla kullanilir. En temel istasyon dügümlerindendir. Ayrica Gögüs emniyeti almak amaciyla da kullanilabilir. Bu dügümde birakilan uç kisa olmamalidir. Bu dügümün ayni isleve sahip diger dügümlere göre tek dejavantaji fazla ip harcanmasidir. Bu dügüm ipin çekme gücünü %55 e indirir
2. TIP SEKIZLI DÜGÜMÜ: 2. tip sekizli dügümü sütün, agaç vb 2. TIP SEKIZLI DÜGÜMÜ: 2. tip sekizli dügümü sütün, agaç vb. gibi uzun ya da üzeri kapali istasyon noktalari için kullanilir. Bu dügümde baslangiç basit sekizli dügüm ile olur. Daha sonra ipin ucu istasyon noktasindan dolanir ve baslangiçta atilan basit sekizli dügüm takip edilerek dügüm tamamlanir. Bu dügüm de ipin çekme gücünü %55 e indirir.
CAMADAN DÜGÜMÜ: Ayni kalinlikta olan iki ipi birbirine baglamak ya da ipin iki ucunu birlestirmek için kullanilir.
TEKLI BALIKÇI DÜGÜMÜ: Yine camadan dügümünde oldugu gibi iki ipi birlestirmek amaciyla kullanilir. Ancak camadan dügümü sadece ayni kalindikta ipleri birlestirmesine karsin, balikçi dügümü ile farkli kalinliklardaki ipler birbirleri ile birlestirilebilir.
ÇIFTLI BALIKÇI DÜGÜMÜ: Tekli balikçi dügümünde oldugu gibi farkli kalinlarda olan iki ipi birbirine baglamak için kullanilir. Tekli balikçi dügümünden daha güvenilirdir.
PERLON DÜGÜMÜ: Iki farkli perlonu birlestirmek ya da ayni perlon bandin iki ucunu birlestirerek halka olusturmak için kullanilir. Dügüm tamalandiginda perlon bandin iki ucu farkli yönlerde olmalidir. Birakilan uçlar en az 5 cm. olmalidir. Birakilan uçlar sabitlestirilerek dügümün daha güvenli olmasi saglanabilir.
GÖGÜS DÜGÜMÜ: Ipin ucuna bir halka yapmak amaci ile kullanilir. Bu dügümün en büyük avantaji bu dügüm esnasinda fazla ip harcanmamasidir. Gögüs emniyeti almak için en sik kullanilan dügümdür. Ayni sekilde ipin ucunu bir agaç, sütun vb. gibi yerlere baglamak için ideal bir dügümdür. Sag tarafta ise bir baska çesit gögüs dügümü olan Yosemite gögüs dügümü verilmistir
PURISIK DÜGÜMLERI: Genel olarak pursik dügümleri yük bindiginde ana ip üzerinde sikisarak sabit kalan, yük kalktiginda ise ana ip üzerinde serbest olarak hareket eden dügümlerdir. Bu dügümler çogunlukla cumar yerine ya da kurtarma esnasinda kullanilir. Farkli sekillerde atilan ama temelde ayni isi yapan bir çok purisik dügümü vardir. Bu dügümlerden en az bir tanesi mutlaka ögrenilmelidir.
ITALYAN / YARIM KAZIK DÜGÜMÜ: Genellikle inis ve çikislarda sporcunun emniyetini almak için kullanilir. Ipteki sürtünmesi nedeniyle yükü oldukça azaltan bir dügüm çesididir. Kurtarma esnasinda da sikça kullanimina basvurulan bir dügümdür. Ayni zamanda acil durumlarda inis için desendör yerine de kullanilabilir.
ITALYAN DÜGÜMÜNÜN TEK ELLE ATILISI