ÇOCUKLARIMIZLA ETKİLİ İLETİŞİM

İletişim Nedir? Yaptığımız ya da yapmadığımız her şey karşı tarafa muhakkak bir mesaj verir. İletişim bir süreçtir ve bu sanatın ustaları bu süreci iyi takip edebilen ve tepkilerini bu verilere göre yönlendirebilen kimselerdir. Bireyler birbirinin farkına vardıkları anda iletişim başlamış demektir. İki insan birbirine sırtını dönük dahi olsalar yinede birbirlerine mesaj göndermektedirler.

Bizler söz ve davranışlarımızla çevremize İLETİŞİM ÇEŞİTLERİ Sözlü iletişim -Dil Sözsüz iletişim -Mimik -Jest -Mekan kullanımı -Temas -Ses tonu Bizler söz ve davranışlarımızla çevremize üç temel mesaj veririz.

KABUL BİZDEN ŞU BEŞ MESAJI ALIRLAR. 1- BEN VARIM 2- BEN DOĞALIM 3- SEVİLİYORUM 4- DEĞERLİĞİM 5- GÜVENEBİLİRİM KENDİ OLMA HAKKI VARDIR KOŞULSUZ SEVGİ GÖSTERİLMEKTEDİR KIYASLAMA YAPILMAZ

REDDETME BİZDEN ŞU BEŞ MESAJI ALIRLAR 1- BEN YOKUM 2- BEN DOĞAL DEĞİLİM 3- SEVİLMİYORUM 4- DEĞERLİ DEĞİLİM 5- GÜVENEMEM *KENDİ OLMA HAKKI YOKTUR *KOŞULLU SEVGİ GÖSTERİLMEKTEDİR *KIYASLAMA YAPILIR

UMURSAMAMA BİZDEN ŞU ÜÇ MESAJI ALIRLAR. 1- KİŞİNİN KENDİNİN ÖNEMSENMEDİĞİ 2- DEĞERSİZ OLDUĞU 3- YOK OLDUĞU

İLETİŞİM ENGELLERİ ETKİNLİĞİ

İletişim Engelleri Emir Vermek, “ Hemen o yemeği bitir!”, Ahlak Dersi Vermek . “Bütün iyi çocuklar böyle yapar."" Uyarmak, Göz Dağı Vermek . "Eğer evin içinde top oynamaya devam edersen, o topu keserim." Nutuk Çekmek, Yargılamak, Eleştirmek, Alay etmek “ Bebek gibi ağlama”, “ Kötü çocuklar gibi davranma” vb.

İletişim Engelleri Soru Sormak, Sınamak . “Ne yaptığının farkında mısın?", “Bunu sana kim öğretti?" Sert, kaba ve asabi olmak Konuşan kişiye ilgisiz davranmak (başka yere bakmak, başka şeylerle uğraşmak vs.) Kişisel mesafeyi dikkate almamak (çok yakın mesafede durmak) Israrcı olmak

Etkili İletişim Yöntemleri Etkili iletişim çocuğu dinlemekle başlar. Karşılıklı saygıya teşvik etmeli, bunun için de çocuğumuzun duygularını kabullenebilmeliyiz. Çocuklarımız kızgınlık, düş kırıklığı ve korku gibi duygularını açığa vurduklarında bunu zayıflık olarak düşünmemeliyiz. Sorunların çözümünü bilsek dahi çözümü çocuğumuzun bulması yönünde ifadeler kullanmalıyız. Çocuğa haklısın- haksızsın durumunu yaşatmamalıyız. Başkalarının yanında önemli konuları gündeme getirmenin hiç bir yararı olmaz.

Etkili Dinleme Etkinliği

Çocuğumuzu nasıl dinlemeli? Ne söyleyeceğimizi bilmek: Cümleleri kurarken henüz 3-6 yaş arası bir çocukla konuştuğumuzu defalarca hatırlamamız gerekebilir. Kurulan çok uzun cümleler, imalar, kıyaslar, benzetmeler bazen onun için anlamsız olabilir. Daha kısa, net ve imasız konuşmamız daha etkili olur. Fiziksel olarak kendimizi onunla göz göze gelecek şekilde ayarlamalı, Jest ve mimikler ile desteklenen konuşma iletişimi kolaylaştırır. “Başı hafifçe yana eğme, dokunma, kucaklama, göz teması kurma ve başla onaylama’ gibi Ses tonu çocuğumuz ile yaptığımız konuşmaya göre değişmeli. Gerektiğinde sessiz kalmalı

Çocuğumuzu nasıl dinlemeli? Çocuğunuzu dinlerken, amacınız hazır öğütler vermek, konuşmasını sürekli kesmek, sıkılmak, sağa sola bakmak, bir yandan başka iş yapmak olmamalıdır. Amacınız o andan zevk almak, paylaşımın tadını çıkarmak, destek olmak, örnek olmak, sevgi ve saygı göstermek olabilir. Her zaman anlatılan konular eğlenceli olmayabilir, ama etkin dinleme yöntemleri kullanarak onun kendini değerli hissetmesini ve iletişim becerilerini arttırabilirsiniz. Çocuk anlatırken ‘hmm, evet, anlıyorum, peki başka, daha sonra ne oldu, demek … hissettin’ gibi sözel ifadeler kullanabilirsiniz. Bunlar konuşmanın devamını sağlar.

Çocuğumuzu nasıl dinlemeli? Çoğu zaman büyükler çocukların ilk cümlelerinden ne diyeceklerini tahmin ederler. Fakat onların adına, düşündüklerini, hissettiklerini bildiğimiz şeyler olarak kabul etmek onları daha iyi tanımamıza engel olacaktır. Her zaman tahmin ettiğimiz şeyi söylemeyebilirler. Sık soru sormadan ve yorum yapmadan dinlemek fakat kendini ifade etmekte zorlandığı yerlerde sorularla konuşmaya, daha iyi ifade etmeye teşvik etmek, göz teması kurmak iyi dinlemek için bir yöntem olabilir. Anlamak-Anlatmak-Anlaşmak. Dinleyerek anlayacağız, anladıktan sonra anlatacağız ve anladığımız ile anlattığımız uyuşuyorsa anlaşmış olacağız. Burada önemli olan çocuğa ulaşmak, duygu ve düşüncelerini ifade etmesini teşvik etmek, anlaşıldığını ona hissettirmektir. 

BEN DİLİ-SEN DİLİ  Ben iletileri var olan sorunu çözmek için değil, anne-babanın duygu ve düşüncelerini iletmek için kullanılabilecek bir yöntemdir. Böylece çocuk ortada bir sorun olduğunu ve bu durumun anne-babasını rahatsız ettiğini anlayacaktır. "Ben" dili, kişinin o anda karşılaştığı durum veya davranış karşısında, kişisel tepkisini duygu ve düşüncelerle açıklayan bir ifade tarzıdır. “Odan dağınık olunca odanı ben toplamak zorunda kalıyorum ve sana vakit ayıramıyorum.” “ Yemek yemediğin zaman sağlığın konusunda endişeleniyorum.”

BEN DİLİ-SEN DİLİ  "Sen" mesajı iletişimi engeller. Sen mesajı, genellikle kızgınlık ifadesi için kullanılır. Sen mesajları, bizim hakkımızda bir ileti göndermez, odak hep karşımızdaki kişidir. Kişi kendini suçlanmış ve anlaşılmamış hisseder, yargılayıcıdır. Kişi direnir ve tamamen sağlıksız bir iletişim olur,iki taraf da kaybedendir. “Şu odanın haline bak, bir de utanmadan benimle oynamak istiyorsun.” “ Yemeğini yeme, büyüme de gör.”

İyi Bir Dinleyicinin Özellikleri Dikkatini karşısındaki kişiye verir. Konuşmacıyı sözünü kesmeden dinler. Göz teması kurar. Son sözü söylemek için çabalamaz. Dinlerken vereceği cevabı düşünmez. Yargılamadan, suçlamadan dinler. Empati kurarak duygu ve düşünceleri anlamaya çalışır. Dinlerken başka bir işle meşgul olmaz. Konuşmacının sözlerine olduğu kadar sözsüz mesajlarına da dikkat eder. Konuşmacının duygu ve düşüncelerini anladığını gösteren sözlü ifadelerde bulunur.

İYİ BİR İLETİŞİM KURULAMAZSA SONUÇLARI NE OLUR?

!!!! Çocuğunuzla ilişkinizi düzenlerken yapacağınız çalışmanın bir süreç olduğunu lütfen unutmayın. Sizde ve çocuğunuzda bir takım davranış değişiklikleri sağlamak için öncelikle çok tutarlı olarak uygulamaları sürdürmeniz gerekmektedir. Bu tutarlılık için sabır ve yaptığınız işe inanç size yardımcı olabilir. Ayrıca okuduğunuz önerileri ‘kendi hayatınıza, kültürünüze ve alışkanlıklarınıza’ uyarlayarak hayatınıza sokmanız çok önemlidir. Uyguladığınız yöntemler işe yaramıyorsa, yaratıcı olun ve değişik yollar deneyin. Son olarak ‘bir mucize’ beklemek yerine, en ufak başarıları ödüllendirin ve daha fazlası için cesaretlendirin. Sadece çocuğunuzun değil, sizin de iletişiminizde, davranışlarınızda ve alışkanlıklarınızda yaptığınız değişiklikler için ödüle ihtiyacınız olabilir…

KATILIMINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER Semra PEKDAĞ Psikolojik Danışman