TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ VE JEOPOLİTİK KONUMU TÜRKİYE’NİN COĞRAFI, JEOPOLİTİK KONUMU, DOĞAL KOŞULLARI VE DOĞAL KAYNAKLARI TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ VE JEOPOLİTİK KONUMU

Coğrafi konum ve sınırlar Türkiye, 190 dünya ülkesi içinde nüfus itibarıyla (74 Milyon) 16'ncı, toprak büyüklüğü (814 bin km kare) itibarıyla 32'nci ve ekonomik gücü (659 milyar ABD doları-2007)itibarıyla 16'ncı sırada olan bir dünya devletidir. Üç kıtayı birbirine bağlayan ve çok önemli bir jeostratejik konuma sahip olan Türkiye, aynı anda bir Avrupa, Asya, Balkan, Kafkas, Ortadoğu, Akdeniz ve Karadeniz ülkesidir. Kısacası Türkiye bir Avrasya ülkesidir.,

Türkiye’nin sınırları: (Kaynak:http://www.dsi.gov.tr Kara sınırları: 2949 km. Komşu ilkeler ile sınırları: Sıriye sınıırı: 911 km, Irak sınırı: 384 km İran sınırı: 560km Azerbaycan (Nahçivan) sınırı :18 km Gürcistan sınırı: 276 km Ermenistan sınırı: 328 km Yunanistan sınırı: 203 km Bulgaristan sınırı: 269 km

DENİZ KIYILARI Toplam kıyı uzunluğu: 7816 km Karadeniz: 1778 km Marmara Denizi 1275 km Ege ve Akdeniz:4763 km

JEOPOLİTİK KONUM Türkiye üç tarafı denizlerle çevrili bir ülkedir. Asya ve Avrupa kıtaları arasında ulaşım ve ticaret gibi birçok alanda köprü görevi görmektedir. Dünyada çok az ülkeye nasip olmuş derecede önemli “İstanbul ve Çanakkale Boğazlar” ına sahiptir. Bu boğazlara sahip olması ve dolayısıyla da böylesine önemli bir ulaşım merkezi olması Türkiye’nin en önemli özelliklerindendir.

JEOPOLİTİK KONUM Orta Doğu’ da petrol çıkaran ülkeler ürünlerini tüm dünya pazarına en kısa ve en karlı yoldan sunabilmek için ya bizim topraklarımızdan petrol hattı geçirmek; yada limanlarımızdan dağıtım ve satış yapmak zorundadırlar. Yurdumuz dünya coğrafyasında ılıman iklim kuşağında yer alır. Bunun sayesinde aynı anda ülkemizde 4 mevsim birden yaşanabilir. Böylece ülkemiz turizm değerleri bakımından da değerli bir konuma gelmiştir.

JEOSTRATEJİK KONUM Türkiye'nin jeostratejik önemini pekiştiren diğer özellikleri ise; - Demokratik, lâik, sosyal hukuk devletine sahip ve piyasa ekonomisini kabul etmiş bir ülke olarak batı sistemlerini uygulaması ve batının tüm kurumlarıyla bütünleşmeyi benimsemiş olması, - 1990'lı yıllardan itibaren büyük değişmelere sahne olan Balkanlar, Ortadoğu, Kafkasya ve Orta Asya ülkeleriyle tarihten gelen kültür birliğine ve gelişen olumlu ilişkilere sahip olması, - Kafkasya ve Orta Asya petrol ve doğal gazınınbatıya ulaştırılması için belirlenen güzergâhlardan birini ve en önemlisini ihtiva etmesi, - BM ve NATO'nun barışı koruma, bölgesel güvenlik ve istikrara yönelik girişimlerine iştirakleri ve bazılarında üstlendiği öncü rol ile Avrupa Güvenlik Mimarîsi üzerinde tartışılmaz bir ağırlığa sahip olması veNitelik ve nicelik olarak

Jeostratejik Konum Avrupa'da ve bölgesinde güçlü bir Silâhlı Kuvvetlere sahip olmasıdır. 20'nci yüzyılın sonlarında dünyadaki köklü ve hızlı gelişmeler, Türkiye'ye hem farklı sorumluluklar yüklemiş, hem de yeni fırsat ve ufuklar açmıştır. Türkiye, Kuzey Atlantik İttifakı'nın bir kanat ülkesi konumundan çıkmış, Avrupa'yı Asya'ya bağlayan Avrasya kuşağında merkezî bir duruma gelmiş, politik, güvenlik ve ekonomik açılardan büyük bir rol ve önem kazanmıştır. Türkiye, geniş olduğu kadar, sorunlar, çatışmalar ve istikrarsızlıklar içeren bir coğrafyada yaşamaktadır. Ancak Türkiye, böyle bir bölgede bir barış ve istikrar adası olma özelliğini koruma başarısını göstermiştir. Türkiye, Avrupa'dan Pasifik'e ve Orta Doğu'ya uzanan geniş coğrafyada yer alan ender demokrasilerden biridir.

DOĞAL KOŞULLAR YÜZEY ŞEKİLLERİ Türkiye’nin ortalama yükseltisi 1.132 metredir. Türkiye yüzölçümünün % 53 ü ortalama olarak 1.000 - 2.500 metre yükseltidedir. Yüzölçümünün % 10 kadarı ise, yükseltisi 250 metreden daha alçak olan yerlerdir.

TÜRKİYE FİZİKİ HARİTASI http://www.mta.gov.tr

Türkiye yer şekillerinin yükseklik grafiği kaynak:http://www.cografya.gen.tr

TÜRKİYE’NİN İKLİMİ Yükseltinin deniz seviyesinden 5 000 metreye kadar değişkenlik göstermesi, aynı dönemde hava koşullarının da yerden yere farklılaşmasına yol açar. Türkiye’de yarı kurak iklim özellikleri görülür. Buna karşın Türkiye'nin üç tarafının denizlerle çevrili olması, yüksek sıradağların kıyılar boyunca uzanışı, ani yükselti değişiklikleri ve kıyıya olan uzaklık, iklim özelliklerinin kısa mesafelerde farklılaşmasına neden olmaktadır. Sıcaklık, yağış ve rüzgârlar da iklim özelliklerine bağlı olarak farklılıklar gösterir.

İKLİM TİPLERİ Türkiye’de iklim tipleri: Karasal iklim Akdeniz iklimi Karadeniz iklimi Marmara geçiş iklimi

TÜRKİYE İKLİM HARİTASI kaynak: http://www.turkiyerehberi.gen.tr/

YAĞMUR Tarımsal ürün yetişme mevsiminde Türkiye’de genellikle yağış azdır. Yıldan yıla yağış miktarında düzensizlikler gözlenir. Genellikle, kıyı bölgeleri yeterli yağış (800 - 1 000 mm/yıl) alır. Özellikle dağlık olan kıyı bölgelerinde yağış boldur (1 000 - 2 500 mm/yıl). Kuzey kıyı bölgesi (Karadeniz Bölgesi) Türkiye’de en fazla yağış alan (1 260 – 2 500 mm) yeridir. Marmara ve Ege bölgelerinde, Doğu Anadolu’nun yaylalarında ve dağlarında yağış 500 - 1 000 mm/yıl’dır. Kıyılardan iç bölgelere gidildikçe yağış azalır

YAĞMUR İç Anadolu’nun birçok yerinde ve Güneydoğu Anadolu'da yağış 350 - 500 mm/yıldır. Kuralıkla beraber yaz aylarında yüksek sıcaklık ve yüksek buharlaşma seviyesinden dolayı İç Anadolu, Türkiye’nin en az yağış alan yerlerinden biridir (250 - 600 mm/yıl). İç Anadolu, Tuz Gölü çevresi Türkiye’nin en az yağış alan yeridir (250-300). Türkiye genelinde ortalama yağış 643 mm dir. Türkiye'nin hemen hemen her yerinde kar yağışı görülür

TOPRAK K AYNAKLARI Toprak Kaynakları: 78 Milyon Ha Ekilebilir arazi: 28 Məlyon Ha Sulanabilir arazi: 25.75 Milyon Ha Kuru tarim alanı: 17.25 Milyon Ha Sulanan Alan : 5.28 Milyon Ha

Toprakların kullanlış biçimi Ekili-dikili alanlar : %36 ÇayIr ve otlar : %26 Ormanlar : %26 Ürün vermeyen alanlar : %12

SU KAYNAKLARI Türkiye 26 adet hidrolojik havzaya ayrılmıştır. Havzaların ortalama yıllık toplam akışları 186 milyar m3 tür. Havza verimleri birbirlerinden farklı olup, Fırat ve Dicle havzalarının toplam ülke potansiyelinin yaklaşık % 28,4’üne sahip olduğu görülmektedir. Kişi başına düşen yıllık kullanılabilir su miktarı 1600 m3 dür.

AKARSULAR Karadenize dökülen başlıca akarsular : Kızılırmak (ülkenin en büyük nehri) Çoruh, Yeşilırmak Sakarya (ülkemizin ikinci büyük nehri) Marmaraya dökülen başlıca akarsular Susurluk

AKARSULAR Egeye dökülen akarsular: Gediz, Küçük Menderes, Büyük Menderes , Meriç (Trakya kısmı) Hazar Denizine dökülenler: Kür (Kura) Araz

AKARSULAR Akdeniz’e dökülenler Göksu, Ceyhan, Seyhan Basra körfezine dökülenler Fırat Dicle

Göller En Büyük olanlar: Van gölü Tuz gölü Beyşehir Eğridir İznik

Türkiye’de sektörlere göre su kullanımı

Ormanlar Türkiye’nin %26’lık kısmı ormanlarla kaplıdır Türkiye’de ormanların coğrafi dağılışı (%) Karadeniz Bölgesi ……………………………………25 Akdeniz Bölgesi ………………………………………24 Ege Bölgesi ………………………………………….. .17 Marmara Bölgesi …………………………………….13 Doğu Anadolu Bölgesi ………………………………11 İç Anadolu Bölgesi ……………………………………7 G. Doğu Anadolu Bölgesi …………………………….3 Kaynak: http://www.e-hayat.net

YER ALTI DOĞAL KAYNAKLAR DEMİR Divriği (Sivas), Hekimhan ve Hasançelebi (Malatya), Edremit (Balıkesir), Dikili ve Torbalı (İzmir) Simav (Kütahya) Ereğli, Karabük ve İskenderun’da demir - çelik fabrikaları bulunmaktadır.

BAKIR Murgul (Artvin), Küre (Kastamonu), Çayeli (Rize) Köprübaşı (Giresun) Maden (Elazığ) Ergani (Diyarbakır)'de

BAKIR DAĞILIM ALANLARI

KROM Fethiye-Köcegiz-Dalaman (Muğla), Guleman-Palu (Elazık), Eskiflehir, Küahya, Antalya, Kahramanmarafl, Adana

BOKSİT Seydişehir (Konya), Akseki (Antalya) İslahiye (Gazi Antep) Milas (Muğla)

BOKSİT DAĞILIM ALANLARI

BOR Susurluk, Bigadiç (BalIkesir), Seyitgazi (Eskiflehir), Emet (Kütahya)

ÇİNKO

CIVA Sarayönü (Konya), Ödemiş (İzmir), Manisa ve Uşak çevresi

URANYUM VE TORYUM URANYUM Aydın, Uşak, Manisa, Çanakkale Yozgat yöreleri TORYUM Eskişehir çevresi

NİKEL, MANGANEZ, ANTİMUAN

ALTIN, GÜMÜŞ

MERMER

Kükürt, tuz Kükürt yatakları Keçiborlu (Isparta) Milas (Muğla) Tuz Cankırı, Kars, Kırşehir, Çamaltı (İzmir) Tuz Gölü

PETROL VE DOĞALGAZ Petrol Raman, Garzan, Batman Diyarbak›r, Adyaman Hamitabat (Kırklareli)

TÜRKİYE’NİN YER ALTI KAYNAKLARI KAYNAK: http://www.cografya.biz

Coğrafi konum ve sınırlar .