FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ(İ.Ö) KİMYASAL BAĞLAR TUĞÇE YAPICI BAYBURT ÜNİVERSİTESİ FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ(İ.Ö)

KİMYASAL BAĞLAR KAÇA AYRILIR?

İYONİK BAĞLAR WAN DER WAAL BAĞLARI HİDROJEN BAĞLARI KİMYASAL BAĞLAR KOVALENT BAĞLAR METALİK BAĞLAR

KİMYASAL BAĞLAR A- İyonik bağlar Tepkimeye giren elementlerden birinin atomları,elektron kaybedip pozitif yüklü iyonlara dönüşürken,diğer elementin atomları elektron kazanıp negatif yüklü iyon oluştururlar. Böylece iyonlar arasındaki elektrostatik çekim kuvveti,söz konusu iyonları bir kristal içinde tutar.

B) Kovalent bağlar: Elektronlar, bir atomdan diğerine aktarılmaksızın ortaklaşa kullanılır. Tek kovalent bağ,iki atom tarafından bölünmüş yani ortaklaşa kullanılan bir elektron çiftinden ibarettir. Moleküller birbirlerine kovalent bağlarla bağlanmış atomlardan meydana gelir.

C) Metalik bağlar: Metal ve alaşımlarda bulunur. Metal atomları üç boyutlu bir yapı içinde düzenlenirler. Bu atomların  en dış elektronları, yapının her tarafında serbestçe dolaşır ve atomların birbirlerine bağlanmasını sağlarlar.

İYONİK BAĞ  Bir metal bir ametalle etkileştiği zaman elektronlar metal atomundan ametal atomuna aktarılır ve bunun sonucunda bir iyonik(veya elektrokovalent) bileşik meydana gelir.

Katyon: Atomlardan elektron kaybıyla oluşan pozitif iyonlara katyon denir. Anyon: Atomların elektron kazanarak oluşturdukları negatif iyonlara anyon denir. Anyon ve katyonlar bir araya getirildiklerinde birbirlerini çekerler.

KOVALENT BAĞ  Elektronları bağlamak için girilen yarışma, iyon bağında olduğu kadar şiddetli değilse atomların var olan dış elektronlar paylaşılır ve bir ortaklaşma bağı ya da Kovalent Bağ oluşur.        

Ametal atomları etkileştiği zaman kovalent bağlarda bir arada tutulan moleküller oluşur. Bu atomlar elektron çekimi bakımından birbirlerine benzediklerinden, kovalent bağların oluşması sırasında herhangi bir elektron aktarımı olmaz.

Elektronlar ortaklaşa kullanılırlar  Elektronlar ortaklaşa kullanılırlar. Kovalent bir bağ genellikle iki atom tarafından parçalanmış ters spinli bir elektron çifti içerir.     Kovalent bağlar yapısına göre ikiye ayrılır:

1)Apolar Kovalent Bağ Aynı cins iki ametal atomunun birleşmesiyle oluşur. Bu bağa en iyi örneklerden biri, iki oksijen atomunun elektronlarını ortaklaşa kullanarak oluşturdukları  bağıdır. Bu molekülün pozitif veya negatif kutbu yoktur.  (hidrojen),  (oksijen), (klor).

2)Polar Kovalent Bağ İki farklı cins atomun bir araya gelmesiyle oluşur. Bu bağlarda ametallerden biri ortaklaşa kullanıldığından dolayı molekülün bir ucu pozitif (+), diğer ucu negatif (-) yüklenir. Su ve Karbondioksit

METALİK BAĞ Metallerin iyonlaşma enerjileri ile elektronegatiflikleri oldukça düşüktür. Bunun sonucu olarak metal atomlarının en dış elektronları nispeten gevşek tutulur.

Metalik bir kristalde, en dış elektronları çıkarılmış atomlardan ibaret olan pozitif iyonlar kristal örgüde ilgili yerlerde bulunur ve en dış elektronların örgünün her tarafında serbestçe hareket etmesiyle de kristaldeki atomlar bir arada tutulur.

Örgü içersinde dağılan ve kristalin bütününe ait olan elektron bulutu ile pozitif iyonlar arasındaki elektrostatik çekim metalik bağı oluşturmaktadır.

VAN DER WAALS BAĞLARI İki molekülün elektron bulutları etkileştiğinde zayıf bir itme ortaya çıkar; ‘Van Der Waals gücü’ adı verilen bu dengesizleştirici etkileşme sonucunda,elektron dağılımı kısa süre bozulabilir ve anlık(kalıcı olmayan) bir çift kutup momenti oluşabilir.

Bu geçici çift kutuplar etkileştiğinde, ‘Van Der Waals’ itmesine alt edebilen küçük çaplı bir dengesizleşme gerçekleşir ve zayıf,kimyasal olmayan  bir bağ oluşur. Bu bağ zayıftır.Gücü genellikle ortaklaşma bağının binde biri kadardır.

  HİDROJEN BAĞLARI Bazı hidrojen içeren bileşiklerde moleküller arası çekim kuvvetleri olağan üstü yüksektir. Bu çekim kuvvetleri, hidrojenin atom çapı küçük ve çok elektronegatif olan elementlere kovalent bağlı olduğu bileşiklerde görülür.

Bu bileşiklerde elektronegatif element bağı elektronlarını öyle kuvvetlice çeker ki hidrojen önemli miktarda kısmi + yük kazanır. Aslında,hidrojen elementinin perdeleyici elektronları olmadığından burada hidrojen hemen hemen çıplak bir protondur.

Bir molekülün hidrojen atomu ve diğer bir molekülün elektronegatif elementinde bulunan paylaşılmamış elektron çifti birbirini çekerek bir hidrojen bağı oluşturur. Her hidrojen atomu küçük boyutlu olduğundan ancak bir hidrojen bağı yapabilir.

KOVALENT BAĞ 1-APOLAR KOVALENT BAĞ 2-POLAR KOVALENT BAĞ