BİLİŞSEL HEDEFLERE GÖRE DAVRANIŞ YAZMA (ANALİZ–SENTEZ-DEĞERLENDİRME) DANIŞMAN:PROF.DR.MUSTAFA ERGÜN DR.AHMET BEŞTEPE AKÜ TIP FAK. TIBBİ GENETİK AD.

BİLİŞSEL HEDEFLER KATEGORİ TANIMLAMA BİLGİ Önceki öğrenme materyallerini hatırlama yeteneği KAVRAMA Belirtilen fikirler, açıklamalar, anlamı tutma yeteneği UYGULAMA Yeni koşullarda materyalleri kullanmayı öğrenme yeteneği ANALİZ Parçalı materyalleri ayrılmış materyaller arasında ilişkileri gösterme yeteneği SENTEZ Bütün yeni ilişkileri kurma,ayrı fikirleri beraber koyma yeteneği DEĞERLENDİRME Kriter yapma ve materyallerin değeri hakkında yargıçlık yapma yeteneği

ANALİZ BASAMAĞI Kişinin çevresini kapsayan nesneler, olgu ve olaylar pek çok öğeden oluşabilir. Bu öğelerin arasında etkileşim vardır. Etkileşimde karşılıklı ilişkiler bulunur.Bu olaylar karmaşık bir bilgi yığını haline geldiğinde analiz etme zorunluluğu olabilir. A.ÖĞELERE DÖNÜK ANALİZ Bir bilgi bütünü ya da bir sistemi, yapıyı oluşturan öğeleri,yine o bütün, sistem, yapıda yer aldığı biçimiyle öğelerine ayırma işidir. Bu basamakta ,kırma, yıkma, bozma gibi davranışlar söz konusu değildir.

ANALİZ BASAMAĞI B.İLİŞKİLERE DÖNÜK ANALİZ Bir bilgi bütününde,sistemde,yapıda bulunan öğeler arasında etkileşim vardır.Bu etkileşim,belli bazı bağıntılar yani ilişkilerden oluşur.Örneğin;Hastalığı oluşturan etmenler arasındaki bağlantıyı saptayabilme. C.ÖRGÜTLEME İLKELERİNE DÖNÜK ANALİZ Bir bilgi bütününde, sistemde, yapıda öğeler ve öğeler arasındaki ilişkilerin dayandığı temel ilkeler,genellemeler,kuramlar vardır.Bu ilke, genelleme ve kuramların saptanması gerekir. Bilimsel tutum ve araştırmalar için bu basamaktaki hedefler büyük bir önem taşır. Bu alana örnek; Fiziki bir olguda ifadesi bulunan doğal genellemeleri saptayabilme.

SENTEZ BASAMAĞI Sentez, öğeleri, belli ilişkilere, belli kurallara göre birleştirip bir bütün oluşturma işidir. Sentezde;yenilik,orijinallik,buluş,yaratıcılık,icat etme gibi özellikler söz konusudur. A.ÖZDEŞSİZ BİR İLETİŞİM MUHTEVASI OLUŞTURABİLME Kişinin kendine özgü ,benzeri olmayan,yeni bir türü oluşturma işidir. Bir öğrencinin kendine özgü ,benzersiz yeni orijinal bir bilgi,bir eser ortaya koyması, bir öğretmenin dersiyle ilgili bir test hazırlaması bu basamak için örnek hedefler olabilir.

SENTEZ BASAMAĞI C.SOYUT İLİŞKİLER TAKIMI GELİŞTİREBİLME B.BİR PLAN VEYA İŞLEMLER TAKIMI ÖNERİSİ OLUŞTURABİLME Bu basamakta üründen çok süreç vurgulanmaktadır.Çünkü burada söz konusu olan,iş yapmak değildir.Bir iş üretilirken alışılagelen plan ya da işlemler takımı dışında , yeni ve orijinal plan ya da işlemler takımı oluşturmaktır. Örneğin; yeni bir giyim üretimi tekniği geliştirme. C.SOYUT İLİŞKİLER TAKIMI GELİŞTİREBİLME Bu basamakta öğrenciden, üzerinde çalıştığı nesneler olgular,ve yapıları açıklayabilecek denenceler,genellemeler,kuramlar,kavramsal ya da matematiksel modeller ve sistemler geliştirmesi istenir. Örneğin ; eldeki ürünleri pazarlamak için işlerliği olan bir sistem önerebilme.

DEĞERLENDİRME BASAMAĞI Bilişsel,Duyuşsal,Devinişsel Alanın her basamağında elde edilen bilgilerin,belli amaçlar esasında yargılanmasıdır. Yargılama bilinçli olmalı ,ölçütlere ,kural ve ilkelere dayandırılmalıdır. İki alanda incelenir: İÇ ÖLÇÜTLERLE DEĞERLENDİRME Bir bilişsel ,duyuşsal ya da devinişsel ürünün kendi içindeki tutarlılığı,doğruluğu, kendi iç yapısından gelen genellemelere uygunluğu,akıcılığı gibi özelliklerin değişik boyutlarda irdelenme işidir. Örneğin; Düzeyine uygun bir edebi metni, böyle bir metinde bulunması gerekenleri eleştirebilme. DIŞ ÖLÇÜTLERLE DEĞERLENDİRME Bilişsel,Duyuşsal ve Devinişsel Alanla ilgili herhangi bir ürün “kullanılan araç ve gereçler,izlenen yollar, iş ve işlem basamakları,ekonomiklik,amaca uygunluk,dayanıklılık, verim ve güç” açısından değerlendirilebilir. Ayrıca bir ürün diğer bir ürün ya da ürünlerle de karşılaştırılabilir. Örneğin ; Ekonomik doktrinleri karşılaştırıp temel ölçütlere göre değerlendirme

BİLİŞSEL ALANLA İLGİLİ HEDEFLERİN DAVRANIŞA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ Bilgi basamağında; hedef davranışlar görünce tanıma, sorunca hatırlayıp söyleme, ezberleme, seçip alma, eleştirme, doğru ya da yanlış olduğunu söyleme, olguyla ilgili kuruluş ve kişileri, nesne, olgu ve olayların girdikleri sınıfları ve türleri yazma, araç gerecin adını yazma, söyleme, ölçüt, yöntem, ilke ve kuramların özelliklerini ve kullandıkları yerleri yazma, eleştirme gibi davranışları kapsar.

BİLİŞSEL ALANLA İLGİLİ HEDEFLERİN DAVRANIŞA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ Kavrama basamağında; Bilgi basamağında kazanılan davranışların,öğrenci tarafından özümlenmesi, kendine mal edilmesi, anlamının yakalanması söz konusudur. Örneğin; Sözel olarak verilen bir iletişimi, matematiksel dile,grafiğe, simgelere, diğer bir dile bozmadan çevirip söyleme. Uygulama basamağında; Öğrenci Bilgi ve kavrama basamaklarında kazandıklarına dayanarak,kendisi için yeni sorunları çözer. Örneğin dört işlemle ilgili belli başlı problemleri çözebilme. Analiz basamağında; bir bilgi bütününü ya da örüntüsü, öğeleri,ilişkileri ve örgütleme açısından incelenir. Bir bütünü kendi içinde bölümlere, bölümleri de alt bölümlere ayırıp yazma bu davranışlar içindedir.

BİLİŞSEL ALANLA İLGİLİ HEDEFLERİN DAVRANIŞA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ Sentez basamağında; hedefler davranışa dönüştürülürken, sentezin özelliklerine uyulmalıdır. Sentez yalnız başına birleştirme değildir. “ Yeni bir çözüm yolu bulma, yeni bir orijinal güç kaynağı geliştirme,tutarlılığı olan matematiksel bir model düzenleme” bu basamağın kapsamı içindedir. Değerlendirme basamağında; ölçme sonuçlarını ölçüte vurup,bir yargıya varma süreci vardır.Örneğin; bir edebi yapıtın yazım kurallarına uygunluğunu irdeleme, bir giysinin modele uygunluğunu araştırma

BİLİŞSEL ALANLA İLGİLİ HEDEFLERİN DAVRANIŞA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ ANALİZ : Hedef : Türkçe Dersinde verilen bir cümleyi öğelerine ayırabilme. Davranış : Verilen bir cümlenin öğelerini bulup gösterme / seçip işaretleme. SENTEZ : Hedef : Matematik Dersinde dört işlemle ilgili problem oluşturabilme. Davranış : Problemin amacını belirleyip yazma / Problemin verilerini belirleyip yazma Problemin işlemleri için gerekli zamanı belirleyip yazma / Ön deneme yapma DEĞERLENDİRME: Hedef : Bir resmi, olması gerekli özelliklere göre eleştirebilme. Davranış : Resimde perspektifteki tutarlığı, gerekçe göstererek yazma /söyleme.

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER