Şahin BAYRAM (M.D) PEM DANIŞMANLIK LTD.ŞTİ Güneş Enerji Santrallerinde Yatırım ve işletme Açısından İnverter Seçimi Şahin BAYRAM (M.D) PEM DANIŞMANLIK LTD.ŞTİ

ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ Güneş Enerji Santralleri temel olarak 4 ana parçadan oluşur. 1- Güneş Panelleri 2-İnverterler 3-Koruma Panoları 4-Transformatörler

ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ 16th Biggest Economy in 011 Galvanic Transformer 3AC 10..35kV Δ Midrange Grid 10 KV..35 KV GAK1 GAK3 GAK2 GAK4 3AC 690V Y Galvanic Transformer 16th  Biggest Economy in 011 3 (GDP at purchasing power parity PPP, 2011 IMF) A population of 75 million

ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ Güneş Enerji Santrallerinde verim Panelden alınan DC Enerjinin en az kayıpla sayaca ulaştırılması anlamına gelir. Alçak gerilim de bağlantı noktası trafo öncesi olurken Yüksek gerilimde ölçüm noktası Transformatörden sonradır. AG Ölçüm Noktası OG Ölçüm Noktası 16th  Biggest Economy in 011 4 (GDP at purchasing power parity PPP, 2011 IMF) A population of 75 million

Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür 1-Güneş Paneli Kayıpları 2-DC Kablo kayıpları 3-AC Kablo Kayıpları 4-Koruma elemanları ve bağlantı kayıpları 5-İnverter Kayıpları 6- Transformatör Kayıpları ( OG bağlantılar için ) 16th  Biggest Economy in 011 5

Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür 1-Güneş Paneli Kayıpları 16th  Biggest Economy in 011 6

Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür 1-Güneş Paneli Kayıpları 16th  Biggest Economy in 011 7

Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür 1-Güneş Paneli Kayıpları 16th  Biggest Economy in 011 8

Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür 2-DC Kablo kayıpları fk [%] = 1.785 × 2 × L × P / (A × U²) A = İletken Kesiti fk[%] = Yüzde Gerilim Kaybı 1,78 = DC için katsayı L[m] = Kablo uzunluğu P[W] = MPPT de Maksimum Güç U[V] = MPPT de Maksimum Sistem Voltajı 16th  Biggest Economy in 011 9

Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür 3-AC Enerji Kayıpları A) GERİLİM DÜŞÜMÜ HESABI B)    GÜÇ KAYBI fk [%] = 1.785 × L × P / (A × U²) ΔP = (I x %fk x √3 x Ux Cosφ ) / P A = İletken Kesiti ΔP = Yüzde Güç Kaybı fk[%] = Yüzde Gerilim Kaybı 1,78 = AC için katsayı I[A] = MPPT de Maksimum Akım L[m] = Kablo uzunluğu P[W] = Maksimum Güç = Maksimum AC Güç U[V] = Fazlar Arası AC Voltaj =Fazlar Arası AC Voltaj Cosφ = Burada 0.8 alınacaktır 16th  Biggest Economy in 011 10

Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür 4-a) Bağlantı kayıpları 16th  Biggest Economy in 011 11

Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür 4-b) Koruma kayıpları Sigorta ve Diod kayıpları 16th  Biggest Economy in 011 12

Additional Part Load Operation with booster ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür 5-İnverter Kayıpları Additional Part Load Operation with booster Full Load Operation REFUsol UltraEta®Plus Efficiency Calculation 802R020K 16th  Biggest Economy in 011 13 2013-10-10, Martin Hofmann / ATE

Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür 5-İnverter Kayıpları 16th  Biggest Economy in 011 14 2013-10-10, Martin Hofmann / ATE

Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür 5-İnverter Kayıpları 16th  Biggest Economy in 011 15 2013-10-10, Martin Hofmann / ATE

Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür 5-İnverter Kayıpları 16th  Biggest Economy in 011 16 2013-10-10, Martin Hofmann / ATE

Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ Güneş Enerjisi Sırasıyla kayıplara uğrayarak enerjiye dönüşür 5-İnverter Kayıpları AC-power derating caused by high temperature Start (100 %) of reduction at P0119.5 77 °C End ( 0 % ) of reduction at P0119.6 80 °C Safety switch OFF at P0119.7 82 °C

ÇÖZÜM SEÇENEKLERİ İNVERTER SEÇİM KRİTERLERİ Panel Gücü ( DC ) İnverter AC gücü DC /AC güc oranı 100 kWp lik bir DC gücümüz : 1- Panel Üzerine min 1000W/m2 ışık düşmesi koşuluyla 2-Çevre sıcaklığı 15-40C’ koşuluyla 3-Gelen güneş ışınımına 90 derecelik bir dik açıyla, 4-AM 1,5 olmak koşulu ile 100Wp enerji üretir.

İNVERTER SEÇİM KRİTERLERİ

İNVERTER SEÇİM KRİTERLERİ

İNVERTER SEÇİM KRİTERLERİ Tek MPPT li invertermi Çift MPPT li invertermi

İNVERTER SEÇİM KRİTERLERİ Tek MPPT li invertermi Çift MPPT li invertermi Güneş panellerindeki ışınım (radyason ) değeri bir çok sebepten değişebilir. Bunlardan sık rastlananları : Coğrafi konum, ( Kuzey, güney, doğu ,batı yönleri ) Gölgelenme ( ağaç, bina, baca vb cisimlerin güneşin hareketine göre gölge oluşturması ) Yüzey alanı sebebiyle farklı sayıda panel grupları oluşturmak; olarak özetleye biliriz. Farklı teknolojide panel kullanmak

İNVERTER SEÇİM KRİTERLERİ Tek MPPT li invertermi Çift MPPT li invertermi

İNVERTER SEÇİM KRİTERLERİ Tek MPPT li invertermi Çift MPPT li invertermi Güvenirlik, Hacim, Verim, İşletme maliyeti ana parametreler olmalıdır.

İNVERTER SEÇİM KRİTERLERİ 1Mwp Kurulum için İnverter Seçimi String İnverter Merkezi İnverter 50 Adet 20kW inverter gerekir 3 Adet 333kW inverter gerekir

İNVERTER SEÇİM KRİTERLERİ 1Mwp Kurulum için İnverter Seçimi String İnverter Merkezi İnverter AC Kablo çok kullanılır DC Kablo çok kullanılır

İNVERTER SEÇİM KRİTERLERİ 1Mwp Kurulum için İnverter Seçimi String İnverter Merkezi İnverter Lojistik çok kolaydır 41 kg bir kişi rahatlıkla taşır Weight 850 kg; area while transport 1,2 x 0,8 m Weight of concret socket 600 kg Özel taşıma gerekli

İNVERTER SEÇİM KRİTERLERİ 1Mwp Kurulum için İnverter Seçimi String İnverter Merkezi İnverter Montaj ve Devreye alması çok kolaydır Montaj ve Bakım için eğitimli personel gerekli

İNVERTER SEÇİM KRİTERLERİ 1Mwp Kurulum için İnverter Seçimi String İnverter Merkezi İnverter Bakım gerektirmez FANSIZ Periyodik bakım yapılması gereklidir.

TEŞEKKÜRLER PEM DANIŞMANLIK ENERJİ LTD.ŞTİ Akaryıldız İş Merkezi İçerenköy Mah. Köyarkası Sok. No:11 Kat.1 ATAŞEHİR /İSTANBUL / TURKİYE