Öğretim Etkinlikleri Modeli

Bu model Gagne tarafından bilgiyi işleme modeline dayanılarak geliştirilmiştir.

Gagne bu modelde etkili bir derste yer alan öğretim aşamalarını belirlemiş ve öğretim etkinliklerinin neler olması gerektiğini aşamalı olarak açıklamıştır.

Öğretim etkinliklerinin sırası değişmez değildir Öğretim etkinliklerinin sırası değişmez değildir. Bazı durumlarda öğretim etkinliklerinin ardışık sırası değişebileceği gibi bir öğretim etkinliği bir diğerinin fonksiyonunu da yerine getirebilir.

Öğretim etkinlikleri şunlardır: 1. Dikkati çekme 2. Öğrenciyi hedeften haberdar etme 3. Ön koşul öğrenmelerin hatırlanmasını sağlama 4. Uyarıcı materyali sunma 5. Öğrenme rehberi sağlama 6. Performansı ortaya çıkarma 7. Dönüt sağlama 8. Performansı değerlendirme 9. Kalıcılığı sağlama ve transferi güçlendirme

Öğretim etkinlikleri modeline göre öğretim süreci içinde her bir içsel öğrenme sürecini en üst düzeyde destekleyecek dışsal öğretim etkinliklerinin düzenlenmesi gerekmektedir.

Her ne kadar içsel olarak güdülenmiş, kendi öğrenmesini yönlendirebilen öğrenciler için dışsal etkiler çok gerekli olmasa da okul ortamında neredeyse tüm öğrencilerin dışsal etkinliklerle desteklenmesi gerekmektedir.

Öğretim etkinliklerinde gerçekleştirilebilecek etkinlikler şöyle özetlenebilir:

Dikkati çekme Ses tonundaki değişme, el çırpma gibi ani uyarıcı değişikleri Öğrenciye adıyla hitap etme Dersin başında video, resim, slayt gibi materyalleri kullanma Dersin başında öykü anlatma “Şimdi gösterilen resmi inceleyin” gibi sözel uyarıcılar kullanma

Hedeften haberdar etme Derste öğrenilecekleri açıklama Hedeflenen öğrenme ürünleri ile öğrencinin ilgilerini bağdaştırma Öğrenilecek bilgilerin nerede, nasıl kullanılacağını açıklama

Ön öğrenmelerin hatırlanmasını sağlama Daha önce öğrenilenlerle ilgili soru sorma Daha önce öğrenilenlerin özetlenmesini isteme

Uyarıcıları sunma Öğrenilecek ürünün özelliklerine bağlı olarak uygun yöntem ve tekniklerin işe koşulmasıyla yeni öğrenmelerle ilgili uyarıcıları sunma

Öğrenme rehberi sağlama Öğrenilen içeriğin anlamlandırılmasını sağlayacak organize edicileri kullanma Öğrenilen içeriğin daha önce öğrenilenlerle eklemlenmesini sağlayacak sorular yöneltme Bellek destekleyici ipuçlarını kullanma Önemli noktaların altını çizme Bilginin kodlanmasını sağlayıp uzun süreli bellekten çağrılmasına yönelik ipuçları oluşturacak etkinlikler düzenleme

Performansı ortaya çıkarma Kazanılan davranışları ortaya çıkarmak için soru sorma, uygulama yaptırma, problem çözme

Dönüt sağlama Öğrenme sonuçları hakkında bilgi verme Kazanılan davranışın doğruluğu ya da yanlışlığını açıklama

Performansı değerlendirme Sınama durumları hazırlama Performansla ilgili dönüt verme

Kalıcılığı sağlama ve transferi güçlendirme Öğrenilenleri belli aralıklarla gözden geçirme İlerleyen zaman içinde öğrenilenlerle ilgili ek çalışma yapma Öğrenilenleri başka konular ve derslerle ilişkilendirme

Gagne, öğretim etkinlikleri sonucunda elde edilecek olan öğrenme ürünlerini beş kategoride düzenlemiştir.

Sözel bilgi: Sözel bilgi, açıklamaya, ifade etmeye dönük bilgidir.

Zihinsel (entelektüel) beceri: Bu gruptaki öğrenme ürünleri “nasıl’ı bilme” ile ilgilidir. Zihinsel beceriler, öğrenme ürünü kategorisinde en önemli olanıdır.

Bilişsel stratejiler: Bilişsel stratejiler, öğrencinin öğrenmesine, hatırlamasına ve düşünmesine rehberlik eden öğrenmelerdir. Kodlama, transfer etme veya problem çözmede bireyin çeşitli yolları kullanması bilişsel stratejilere örnek olarak verilebilir.

Tutumlar Tutumlar bir yapıdan hoşlanıp hoşlanmama durumudur Tutumlar Tutumlar bir yapıdan hoşlanıp hoşlanmama durumudur. Yardım etmeye yönelik tutum, ders çalışmaya yönelik tutum gibi birçok tutum eğitimin istendik hedefleri arasında bulunmaktadır.

Devinişsel (motor) beceriler Devinişsel beceriler zihin kas koordinasyonunu gerektiren becerilerdir. Beden eğitimi gibi bazı disiplinlerin öğretiminde devinişsel beceriler ağırlıklı olarak yer alır. Ancak okullarda öğrencilerin kazanmaları beklenen devinişsel beceriler genellikle diğer öğrenmeler için temel oluşturur.

Uygulama Branşınızla ilgili bir derste öğretim etkinlikleri modelinin nasıl uygulanacağını açıklayınız.

Ödev Branşınızla ilgili bir konunun öğretim etkinlikleri modeliyle öğretimini planlayınız ve sergileyiniz.

Kaynaklar Fidan, N. (1996). Eğitim Psikolojisi Okulda Öğrenme ve Öğretme. Alkım Yayınevi, Ankara. Komisyon. (2011). Eğitim Bilimleri KPSS. PEGEM Akademi, Ankara. Senemoğlu, N. (1997). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ertem Matbaacılık, Ankara.