Bu Slayt Sosyal Bilgiler konularını daha iyi öğrenebilmek ve öğretebilmek için hazırlanmıştır Demokrasinin Serüveni Ünitesi 4. Kazanıma (Tarihsel belgelerden yola çıkarak insan haklarının gelişim sürecini analiz eder) uygun olarak hazırlanmıştır. İstek ve önerilerinizi www.sosyalbilgiler.biz sitemizden veya erkanhoca@hotmail.com mail adresimden iletebilirsiniz Erkan İsanmaz
İnsanlar arasında din, dil, ırk, cinsiyet renk, yaş gibi ayırım yapmadan sevgi, saygı, dostluk duygularını geliştirmek ve tüm insanların insan onuruna yakışır şekilde yaşamasını sağlamak için sahip olduğu hakların hepsine “ İnsan Hakları” denir.
Şimdi insan haklarının gelişiminde önemli olan bazı gelişmeleri göreceğiz.
Mezopotamya'da M. Ö 1795 -1750 yıllarında hükümdarlık yaptım Mezopotamya'da M.Ö 1795 -1750 yıllarında hükümdarlık yaptım. İnsanların yasalarla iyi yönetileceğine inandığım için “Hammurabi Kanunları” nı yaptım. Ben Babil Hükümdarı Hammurabi. Daha önceden beni ve ülkemi biliyorsunuzdur ama ben size tekrar ülkemin yerini hatırlatayım.
Kanunları yapabilmek için önce Adalet tanrımız Samash’tan yetki aldım. Kanunları Akadça olarak 282 madde olarak yazdırdım. Şimdi birkaç tane kanunumu göstereyim Kanunları yapabilmek için önce Adalet tanrımız Samash’tan yetki aldım.
Bir insan kendisi ile eşit olan birinin dişini kırarsa onunda dişi kırılır. Sağlam yapılmadığı için yıkılarak içindekilerin ölümüne sebep olan binanın ustası da öldürülür. Ameliyat sırasında hastası ölen doktorun elleri kesilir. Bir insan başka bir insanın gözünü çıkarırsa onunda gözü çıkarılır Kısasa kısas olan bu cezalar insan hakları açısından bugün kü duruma benziyor mu? Doktorun ellerinin kesilmesi cezası hasta ölümlerin azalmasını sağlamış olabilir mi? Bu kanunda insan hakları gözetilmiş mi? Dişe karşılık diş cezası verilmesi, cezaların karşılıklı olması anlamına gelir mi?
Bu döneme İslamiyet’in gelmesi son vermiş ve insan hakları açısından önemli gelişmeler olmuştur Bunlardan biriside Peygamber efendimizin Veda Hutbesi’dir İslamiyet'ten önce arap yarımadası için Cahiliye dönemi dendiğini ve insan hakları açısından çok kötü uygulamaların olduğunu biliyorsunuzdur.
Kan davaları insan haklarından hangisinin ihlali anlamına gelmektedir? Cahiliye devrinde güdülen kan davaları da tamamen kaldırılmıştır. Kaldırdığım ilk kan davası da Abdulmuttalib’in torunu Rebîa’nın kan davasıdır. Kan davaları insan haklarından hangisinin ihlali anlamına gelmektedir?
Kadınlara da haklar verilmesi insan hakları açısından uygun mudur? Ey insanlar! Kadınların haklarına riayet etmenizi ve bu hususta Allah’tan korkmanızı tavsiye ederim. Siz kadınları Allah emaneti olarak aldınız. Kadınlara da haklar verilmesi insan hakları açısından uygun mudur? Ey Müslümanlar! diye değil de Ey İnsanlar! diye hitap etmesinin nedeni ne olabilir?
Arab’ın Arap olmayana, Arap olmayanında Araba, takvadan başka bir üstünlüğü yoktur. İnsanlar arasında üstünlük olmadığını söylemesi insan haklarına benziyor mu?
İnsan hakları açısından önemli bir gelişmede İngiltere de 1215 de yayınlanan “Magna Carta Libertatum” dur
Bu sözleşme ile sınırsız olan yetkilerimi kendim kısıtladım. Ben İngiltere Kral’ı John. 1215 de soylularla beraber Magna Carta’yı imzaladık.
Özgür hiç kimse yargılanmadan, hapsedilmeyecek, malı alınmayacak, sürgün edilmeyecek veya zarara uğratılmayacak. Sadece özgür kişilere bu hakların verilmesi insan hakları açısından uygun mudur? Hukukun üstünlüğü kabul edilmiş midir?
İnsan haklarına bizim atalarımızda katkıda bulunmuştur İnsan haklarına bizim atalarımızda katkıda bulunmuştur. Avrupa'nın Muhteşem dediği, bizim Kanuni dediğimiz Sultan Süleyman
Bir kimse kasten başka birisinin gözünü çıkarır veya dişini kırarsa kısas uygulanır Devlet askerleri, biçimleyip el ile yolunan ottan zorla vergi alırlarmış kaldıralım… savaş esnasında bile askerler arı kovanlarına (hayvanlara) dokunmasınlar. Askerlere niye böyle bir yasaklama getirmiş olabilir? Siz olsaydınız nasıl bir çözüm bulmaya çalışırdınız? Kısas uygulanması hangi kanunlara benziyor?
İnsan haklarında en önemli adımlardan birisi 1789 da Fransa’da yayınlanan İnsan Hakları Bildirgesi’dir
Kimse inançlarından dolayı kınanamaz Hiç kimse yasaların gösterdiği durumlar dışında suçlanamaz İnsanlar özgür ve eşit doğarlar Hak ve özgürlüklerin sınırı yasalardır, özgürlük bir başkasını rahatsız etmeyen her şeyi yapabilmedir. Daha önceki gelişmeler ile benzer ve farklı yanları nelerdir? Neden insan haklarındaki en önemli, gelişmelerden biri olarak gösterilmiş olabilir
Bizdeki anayasal düzene geçiş II Bizdeki anayasal düzene geçiş II. Abdülhamit döneminde ilan edilen Kanun-i Esasi ile gerçeklemiştir.
Meclis-i Mebusan’a halkın temsilcileri katılmıştır. 23 Aralık 1876 da Kanun-i Esasi ilan edilerek Meşrutiyet yönetimine geçilmiştir. Meclis-i Mebusan’a halkın temsilcileri katılmıştır.
Osmanlı devleti sınırlarındaki herkes kişisel hürriyete sahiptir Osmanlı devleti sınırlarındaki herkes kişisel hürriyete sahiptir. Hiç kimse başkalarının hürriyetine zarar veremez Bir kanuna dayalı olmadığı sürece kimseden vergi ve buna benzer para alınamaz. Din serbestliği olması sizce insan haklarına uygun mudur? Vergi alınabilmesi için gerekli olan şart nedir?
Birleşmiş Milletlerin kurucu üyesi olan Türkiye bu beyannameyi ilk onaylayan ülkelerden birisi olmuştur. Özellikle II. Dünya savaşından sonra önem verilmiş ve 10 Aralık 1948 de İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi yayınlanmıştır. İnsan hakları tüm insanları ilgilendirdiği için uluslar arası evrensel belgelerle de korunmuştur.
Herkesin yaşama ve kişi özgürlüğü ve güvenlik hakkı vardır. Hiç kimseye işkence ya da zalimce, insanlık dışı ya da onur kırıcı davranış ve ceza uygulanamaz. Herkes yasa önünde eşittir Kimsenin özel yaşamı, ailesi, konutu ya da haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şeref ve adına saldırılamaz Türkiye bu bildirgeye neden imza atmış olabilir? En temel insan hakkı hangisidir?
İnsan hakları konusunda, Türkiye’nin de onayladığı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, 1950 de imzalanmıştır.
Yaşamak, hürriyet ve kişi emniyeti her ferdin hakkıdır Hiç kimse işkenceye tutulamaz Kanun önünde herkes eşittir Hiç kimse keyfi olarak alıkonamaz. Hiç kimse zorla çalıştırılamaz Herkes özel ve aile hayatına, konutuna ve haberleşmesin saygı gösterilme hakkına sahiptir Son madde hangi durumlarda sınırlandırılabilir? İnsan Hakları Evrensel Beyannamesine benziyor mu?
Kamu güvenliği ve kamu sağlığını sağlamak için kanunlar çerçevesinde bazen bu haklar sınırlandırılabilir. Düşük kaliteli kömür satılması yasaklanabilir mi? Niçin Ruhsatsız tabanca taşımak neden yasaktır?
M. Kemal Atatürk insan hakları açısından hangi çalışmaları yapmıştır.
“Savaş, zarurî ve hayatî olmalıdır “Savaş, zarurî ve hayatî olmalıdır. Milleti savaşa götürünce, vicdanımda acı duymamalıyım. Öldüreceğiz diyenlere karşı, ölmeyeceğiz diye savaşa girebiliriz. Lâkin; millet hayatı tehlikeye maruz kalmadıkça, savaş bir cinayettir.” M. Kemal Atatürk Savaşa karşı olmak ile insan hakları arasında nasıl bir ilişki vardır? Atatürk’e göre hangi durumlarda savaş yapılabilir?
Hakların birincisi yaşama hakkıdır Hakların birincisi yaşama hakkıdır. Diğer bütün haklara mukabil vazifeler, hep yaşama hakkına dayanır… her insan aynı zamanda hem kendine ait bir takım haklara sahiptir, hem de başkalarına ait hakların kendine yüklediği bir takım vazifelere sahiptir. M. Kemal Atatürk Atatürk’e ve insan haklarına göre en temel hak hangisidir?
İnsan Hakları Gelişimi Hiç kimseye işkence ya da zalimce, insanlık dışı ya da onur kırıcı davranış ve ceza uygulanamaz Osmanlı devleti sınırlarındaki herkes kişisel hürriyete sahiptir. Cahiliye devrinde güdülen kan davaları da tamamen kaldırılmıştır. Bir insan başka bir insanın gözünü çıkarırsa onunda gözü çıkarılır Kralın yetkilerinin kısıtlandığı ilk anlaşma Hammurabi Kanunları Veda Hutbesi Magna Carta Kanun-i Esasi İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi
İnsan hakları zamanla gelişmiştir Neler Öğrendim İnsan hakları zamanla gelişmiştir İnsan Hakları çeşitli toplumların ve belgelerin katkısı ile gelişmiştir Cumhuriyetle beraber bir çok hak elde ettik Atatürk insan hak ve hürriyetlerine önem verirdi Kamu yararı için bazı ögürlükler kısıtlanabilir Türkiye Avrupa İnsan hakları sözleşmesini kabul etmiştir İnsan Hakları çeşitli belge ve yasalarla güvence altındadır
TEŞEKKÜRLER “Çocuklar konuları unutmamak için, tekrar etmeyi ve soru çözmeyi unutmayınız”