GENEL KAVRAMLAR Yrd. Doç. Dr. Niyazi KURNAZ Genel Muhasebe GENEL KAVRAMLAR Yrd. Doç. Dr. Niyazi KURNAZ © www.niyazikurnaz.net

İşletme nedir? İşletme, insanların ihtiyaç duydukları mal ve hizmeti üretmek ve diğer faaliyetlerini gerçekleştirmek için kurulan iktisadi kuruluşlardır. © www.niyazikurnaz.net

İşletmenin Genel Amaçları Nelerdir? 1.Kâr 2. Topluma hizmet 3. İşletmenin sürekliliği olarak tasnif edilebilir © www.niyazikurnaz.net

İşletmeler yukarıdaki amaçları gerçekleştirmek üzere imalat, ticaret ve hizmet işletmeleri olarak kurulurlar. İmalat işletmeleri aldıkları hammaddeleri ve/veya yarı mamulleri fiziksel ve kimyasal işlemlere tabi tutarak nihai mamul aşamasına getirirler. Ticaret işletmeleri mal alım satımında aracı, dağıtıcı kurumlardır. Aldıkları mamulleri ambalajlama vb. küçük müdahalelerle pek değiştirmeden satarlar. Hizmet işletmeleri ise fiziksel bir mamul yerine anında fayda yaratan hizmetleri üretip satarlar. Avukatlık, muhasebecilik, lokantacılık, otel işletmeciliği bu gruba girer. Hangi işletme olursa olsun yukarıda anılan olayların büyük çoğunluğu mali karakterdedir. Bu mali karakterdeki işlemlerin izlenmesi, kaydedilmesi, bilgi haline getirilip yönetime aktarılma faaliyetleri, işletmenin değerlendirmesi ve karar alınması için gereklidir. © www.niyazikurnaz.net

İşte mali karakterdeki olayların izlenerek, kaydedilip bilgi haline getirilerek çeşitli amaçlar için kullanılmasına çalışılma konusu muhasebe uğraşısı olarak adlandırılmaktadır. Bu yönüyle muhasebe; ölçme, değerlendirme, bilgi sunma, başarıyı saptama, karar almaya dayanak oluşturma, vb. fonksiyonları yerine getiren bir işletme fonksiyonudur. © www.niyazikurnaz.net

İşletmenin yukarıda anılan amaçları gerçekleştirmek için yine yukarıda anılan muhasebe fonksiyonlarının yerine getirilmesi gereklidir. İşletme faaliyetlerinin belirlenen amaca uygun olarak yürütülebilmesi için muhasebe biriminin gerekli bilgileri zamanında üretmesi, düzeltici eylemlerin yürürlüğe konulması ve ilgili birimlere iletmesi gibi görevleri bulunmaktadır. © www.niyazikurnaz.net

Muhasebe Nedir? İşletmede meydana gelen ve para ile ifade edilen işlemleri (olayları) toplayan, kaydeden sınıflandıran, raporlar halinde özetleyen ve bu raporları analiz ederek ve yorumlayarak ilgilenen kişilere bilgi sağlayan sanat, bilim ve uygulamadan oluşan bir sistemdir. © www.niyazikurnaz.net

Muhasebenin Fonksiyonları 1. Toplama, 2. Sınıflandırma, 3. Raporlama, 4. Analiz etme ve yorumlamadır. © www.niyazikurnaz.net

Muhasebe Türleri Nelerdir? Genel Muhasebe Maliyet Muhasebesi Yönetim Muhasebesi Şirketler Muhasebesi Enflasyon Muhasebesi İhtisas Muhasebeleri… © www.niyazikurnaz.net

Muhasebe Bilgi Kullanıcıları 1- Yöneticiler 2- İşletme Sahipleri/ Ortaklar 3- İşletme Çalışanları Dış Kullanıcılar 1- Kredi Verenler 2- Muhtemel Ortaklar 3- Alıcı ve Satıcılar 4- Devlet 5- Rakip İşletmeler 6- Toplum 7-Diğer © www.niyazikurnaz.net

Muhasebe Mesleği (3568 Sayılı Kanun) Serbest Muhasebeci Yeminli Mali Müşavir SM. Mali Müşavir © www.niyazikurnaz.net

Muhasebe ile İlintili Bilim Dalları Ekonomi Hukuk Matematik-istatistik Finans Bilgi teknolojileri Davranış bilimleri © www.niyazikurnaz.net

Muhasebenin Temel Kavramları Sosyal sorumluluk kavramı Kişilik kavramı İşletmenin sürekliliği kavramı Dönemsellik kavramı Parayla ölçülme kavramı Maliyet esası kavramı Tarafsızlık ve belgelendirme kavramı Tutarlılık kavramı Tam açıklama kavramı İhtiyatlık kavramı Önemlilik kavramı Özün önceliği kavramı © www.niyazikurnaz.net

Yardımcı mali tablolar Muhasebe bilgi sisteminin temel çıktısı olan işletmelerin mali raporlar için belirlenmiş bir takım ilkelere uymak zorunluluğu bulunmaktadır. Mali tablolar kavramı aşağıdaki tabloları içerir: 1) Bilanço, 2) Gelir tablosu, Temel mali tablolar 3) Satışların maliyeti tablosu, 4) Fon akım tablosu, 5) Nakit akım tablosu, 6) Kâr dağıtım tablosu, 7) Özkaynaklar değişim tablosu. Yardımcı mali tablolar © www.niyazikurnaz.net

Bilanço Nedir? Bilanço, bir işletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren mali tablodur. © www.niyazikurnaz.net

© www.niyazikurnaz.net © www.niyazikurnaz.net

Basit bir bilanço örneği: YILDIZ Ticaret İşletmesinin Aktif 31.12.2001 Tarihli Bilançosu Pasif YILDIZ Ticaret İşletmesinin Aktif 31.12.2001 Tarihli Bilançosu Pasif I. DÖNEN VARLIKLAR I.KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR KASA 14.000. BANKA KREDİLERİ 7.000. BANKALAR 27.000. SATICILAR 12.300. ALICILAR 16.000. BORÇ SENETLERİ 12.000. ALACAK SENETLERİ 15.000. DİĞER TİCARİ BORÇLAR 3.000. DİĞER ÇEŞ. ALACAKLAR 11.000. ÖDENECEK VER. VE FON. 1.100. MAL 18.700. ÖDEN. SOS. GÜV. KES. II. DURAN VARLIKLAR II. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 8.000. 50.000. 13.000. 4.000. İŞTİRAKLER 116.000. 19.500. DEMİRBAŞLAR 23.700. KIDEM TAZ. KARŞIL. 9.000. III. ÖZKAYNAKLAR SERMAYE 140.000. KĂR 1.500. TOPLAM 262.400. © www.niyazikurnaz.net

Gelir Tablosu Nedir? Gelir tablosu, işletmenin belirli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda işletmenin elde ettiği dönem net kâr ya da zararını gösterir. © www.niyazikurnaz.net

© www.niyazikurnaz.net YILDIZ Ticaret İşletmesinin 31.12.2001 Tarihli Özet Gelir Tablosu A- BRÜT SATIŞLAR 3.600.800.- B- SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) 170.000.- C- NET SATIŞLAR 3.430.800.- D- SATIŞLARIN MALİYETİ (-) 2.420.000.- BRÜT SATIŞ KĂRI VE ZARARI 1.010.800.- E- FAALİYET GİDERLERİ (-) 312.000.- FAALİYET KĂRI VE ZARARI 698.800.- F- DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KĂRLAR 158.000.- G- DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-) 30.650.- H - FİNANSMAN GİDERLERİ (-) 147.000.- OLAĞAN KĂR VE ZARAR 679.150.- İ - OLAĞANDIŞI GELİR VE KĂRLAR 280.000.- J - OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) 123.000.- DÖNEM KĂRI VEYA ZARARI 836.150.- K - DÖNEM KĂRI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI (-) 334.460.- __________ DÖNEM NET KĂRI VEYA ZARARI 501.690.- DİPNOTLAR 1...................... 2...................... © www.niyazikurnaz.net

BÖLÜMLE İLGİLİ KAVRAMLAR İŞLETME: İnsanların ihtiyaç duydukları mal ve hizmeti üretmek ve diğer faaliyetlerini gerçekleştirmek için kurulan iktisadi kuruluşlardır. GELİR: İşletmenin faaliyetleri dolayısıyla mal ve hizmetlerden elde etmiş olduğu parasal tutarlar gelir olarak adlandırılmaktadır. Diğer bir deyişle işletmenin öz sermayesini artıran işlemlerdir. HASILAT: Elde edilen gelirlerin toplamı olarak ifade edilmektedir. Bir başka deyişle hasılat, gelirin çoğulu yada parasal varlıkta artışa neden olan ticari işlemlerdir. GİDER: İşletmelerin faaliyetlerini devam ettirebilmesi için kullanmış olduğu yada tüketmiş olduğu mal veya hizmetlerin parasal olarak tutarıdır. Diğer bir deyişle işletmenin öz sermayesini azaltan işlemlerdir. HARCAMA: Bir mal, hizmet ve fayda sağlamak için yapılan ödeme ve borçlanmalardır. Harcamada bir varlık elde edilirken diğer bir varlıkla takas edilir. Başka bir deyişle; parasal varlıkta azalışa neden olan ticari işlemlerdir. MALİYET: Üretim yapmak için üretimle ilgili olarak kullanılan ve tüketilen mal ve hizmetlerin parasal karşılığıdır. Maliyet ve gider birbirlerinden farklı iki kavramlardır. Bir işletmenin yaptığı ve yapacağı harcamaların maliyet olarak kabul edilebilmesi için gerçekleşen değer kullanımlarının işletmenin faaliyet konusuna giren mal ve hizmetlerin üretimi ile ilgili olması ve harcamaların parasal olarak bir değerinin bulunması gerekmektedir. MUHASEBE: işletmede meydana gelen ve para ile ifade edilen işlemleri (olayları) toplayan, kaydeden sınıflandıran, raporlar halinde özetleyen ve bu raporları analiz ederek ve yorumlayarak ilgilenen kişilere bilgi sağlayan sanat, bilim ve uygulamadan oluşan bir sistemdir. © www.niyazikurnaz.net