KONTROL ORTAMI Defterdarlıklar İç Kontrol Eğitimi 10 Mart-27 Nisan 2013 Strateji Geliştirme Başkanlığı 1

İÇERİK İç Kontrol Nedir? İç Kontrol ve COSO İç Kontrolde Sorumluluklar İç Kontrol Sisteminde Kontrol Ortamının Yeri Kontrol Ortamının Temel Unsurları Strateji Geliştirme Başkanlığı 2

Sorumluluklar İç Kontrol ve Kontrol Ortamı COSO Kontrol Ortamı Temel Unsurlar İç Kontrol Tanım Kavramlar 3

Resmi Tanım (5018) Strateji Geliştirme Başkanlığı İdarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, varlık ve kaynakların korunmasını, muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, mali bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan organizasyon, yöntem ve süreçle iç denetimi kapsayan mali ve diğer kontroller bütünüdür. 4

Basit Tanım Strateji Geliştirme Başkanlığı Olmasını istediğimiz şeylerin olması… Ve olmasını istemediğimiz şeylerin olmaması için yaptıklarımızdır. 5

İç Kontrol Sağduyulu Olmaktır Strateji Geliştirme Başkanlığı Neyin yanlış gitmesinden endişe ediyorsunuz? Yanlış gitmesine engel olmak için hangi adımlar atıldı? İşlerin kontrol altında olduğunu nasıl biliyorsunuz? 6

Kavramlar Strateji Geliştirme Başkanlığı Bir süreçtir. Kişiler tarafından uygulanır. Makul bir güvence sağlar. Hedeflere ulaşılması için bir donanımdır. 7

İç Kontrol ve COSO İç Kontrol Sorumluluklar Kontrol Ortamı Temel Unsurlar COSO Iç Kontrol Çerçevesi COSO Küpü 8

Strateji Geliştirme Başkanlığı İç Kontrol Çerçevesi Risk Değerlendirmesi Kontrol Faaliyetleri İzleme Bilgi & İletişim Kontrol Ortamı 9

Strateji Geliştirme Başkanlığı COSO Küpü İzleme Bilgi ve İletişim Kontrol Faaliyetleri Risk Değerlendirmesi Kontrol Ortamı Strateji Faaliyet Uyum Raporlama Kurum Geneli Bölüm Birim Şube COSO iç kontrolü birbiriyle ilişkili beş unsurla tanımlayan bütünleştirilmiş bir çerçeve sunar: 10

İç Kontrolde Sorumluluklar İç Kontrol COSO Sorumluluklar Kontrol Ortamı Temel Unsurlar ü st Yönetici Birim Ba ş kanları (Harcama Yetkilileri ) Personel Iç Denetim Dı ş Denetim 11

Üst Yönetici Strateji Geliştirme Başkanlığı Sahiplenme Sistemi kurma İzleme Önlem Alma 12

Birim Başkanları (Harcama Yetkilileri) 13 Sahiplenme Birimlerinde sistemi kurma İzleme Önlem Alma Strateji Geliştirme Başkanlığı

Personel 14 İç kontrol herkesin sorumluluğudur. İç kontrol tüm personelin görevinin bir parçasıdır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

İç Denetim 15 İç kontrol sistemini izlemek Güçlü ve zayıf yönleri belirlenmesini sağlamak Değerlendirme ve tavsiyeler sunmak suretiyle nesnel güvence sağlar. Strateji Geliştirme Başkanlığı

Dış Denetim 16 Yerindelik Denetimleri Strateji Geliştirme Başkanlığı

Kontrol Ortamı İç Kontrol COSO Sorumluluklar Kontrol Ortamı Temel Unsurlar Kontrol Ortamı Nedir? Iç Kontrol Sistemindeki Yeri 17

18 Kontrol ortamı, iç kontrolün diğer unsurlarına temel teşkil eden genel bir çerçevedir. Kontrol Ortamı Nedir?-1 Strateji Geliştirme Başkanlığı

Strateji Geliştirme Başkanlığı Kontrol Ortamı Nedir?-2 İnsan faktörü Yönetimin felsefesi ve iş yapma tarzı Üst yönetimin iç kontrole yönelik destekleyici tutumu 19

Kontrol Ortamının Temel Unsurları İç Kontrol COSO Sorumluluklar Kontrol Ortamı Temel Unsurlar Etik De ğ erler ve Dürüstlük Misyon, Organizasyon Yapısı ve Görevler Personelin Yeterlili ğ i ve Performansı Yetki Devri 20

Etik Değerler ve Dürüstlük 21 Personel davranışlarını belirleyen kuralların personel tarafından bilinmesi sağlanmalıdır. Sahiplenme Yöneticilerin örnek olması Etik kurallar Hesap verebilirlik Adil ve eşit muamele Strateji Geliştirme Başkanlığı

22 ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ Görevin yerine getirilmesinde kamu hizmeti bilinci Halka hizmet bilinci Hizmet standartlarına uyma Amaç ve misyona bağlılık Dürüstlük ve tarafsızlık Saygınlık ve güven Nezaket ve saygı Yetkili makamlara bildirim Çıkar Çatışmasından kaçınma Görev ve yetkilerin menfaat sağlamak amacıyla kullanılmaması Hediye alma ve menfaat sağlama yasağı Kamu Malları ve Kaynaklarının Kullanımı Savurganlıktan kaçınma Bağlayıcı açıklamalar ve gerçek dışı beyan Yöneticilerin hesap verme sorumluluğu Bilgi verme, Saydamlık ve Katılımcılık Eski kamu görevlileriyle ilişkiler Mal bildiriminde bulunma

23 İdarelerin misyonu ile birimlerin ve personelin görev tanımları yazılı olarak belirlenmeli, personele duyurulmalı ve idarede uygun bir organizasyon yapısı oluşturulmalıdır. Yazılı misyon Personelin görev dağılım çizelgeleri Teşkilat şeması Uygun organizasyon yapısı İzleme mekanizmaları Misyon, Organizasyon Yapısı ve Görevler Strateji Geliştirme Başkanlığı

Personelin yeterliliği ve performansı 24 İdareler, personelin yeterliliği ve görevleri arasındaki uyumu sağlamalı, performansın değerlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik önlemler almalıdır. İnsan kaynakları yönetimi Bilgi, deneyim ve yetenek Uygun personel seçimi Liyakat Personelin değerlendirilmesi Ödül mekanizmaları Strateji Geliştirme Başkanlığı

Yetki Devri 25 İdarelerde yetkiler ve yetki devrinin sınırları açıkça belirlenmeli ve yazılı olarak bildirilmelidir. Devredilen yetkinin önemi ve riski dikkate alınarak yetki devri yapılmalıdır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

SORULARINIZ Strateji Geliştirme Başkanlığı 26

Strateji Geliştirme Başkanlığı