Yeryüzünde Yaşam Konu: Dünyayı Yeniden Keşfediyoruz Kazanım:1 Farklı ölçeklerde çizilmiş haritalar üzerinde konum ile ilgili kavramları kullanarak kıtaların, okyanusların ve ülkemizin coğrafi konumunu tanımlar Süre:40+40 dakika Amaç: Konum ile ilgili kavramları kullanarak konumun neleri etkilediğini öğrencilerin fark etmesi

Sınıftaki konumunuzu tarif edebilir misiniz? Hepiniz bir şekilde yerinizi söylemişsinizdir Kiminiz kapının yanında, kiminiz ön sırada Ayşe’nin yanında kiminiz solda en son sırada veya masanın önünde gibi cevaplar verebilirsiniz

Önce dünyamız ile ilgili konum belirlemede işimize yarayacak bazı bilgileri öğrenelim

Basık Şişkin Basık Dünyamızın Şekli Dünyamız, Kutuplarda BASIK, Ekvator’da ise ŞİŞKİN ’dir. Şişkin Dünyamızın bu asıl şekline GEOİD adı verilir. Basık

Ekvator Kutup noktalarından eşit uzaklıkta olan ve yer yuvarlağını iki eşit yarım küreye ayıran dairedir.Derecesi 0 (sıfır) dır.

PARALEL Ekvatora paralel olarak çizildiği varsayılan hayali çemberlere denir.

Başlangıç Paraleli Ekvatordur

Ekvator Dünyayı İki eşit yarım küreye ayırır Kuzey Yarım Küre Güney Yarım Küre Ekvator

90 Kuzey ve 90 Güney Yarım Kürede olmak üzere 180 paralel vardır

PARALELLER ARASI MESAFE İki paralel arası uzaklık 111 km’dir.

Paralellerin numaraları ekvatordan kutuplara gidildikçe büyür.

Ekvator’dan Kutuplara doğru gidildikçe PARALELLER ’in uzunlukları kısalır.

En Büyük paralel ekvatordur:40 En Büyük paralel ekvatordur:40.076km En küçük paralel Kutup Noktalarıdır:0 km

MERİDYENLER Bir kutuptan başlayıp ekvatora giden ve ekvatoru dik olarak kesip diğer kutupta birleşen hayali çizgilere meridyen daireleri  denir

MERİDYENLERİN ÖZELLİKLERİ Başlangıç meridyeni griniçtir.

Başlangıç meridyeninin doğusunda 180 batısında da 180 tane olmak üzere toplam 360 tane meridyen vardır. Batı M. Doğu M

Griniç’in Batısına Griniç’in doğusuna Batı Boylamları Doğu Boylamları 00 Griniç’in Batısına Batı Boylamları Griniç’in doğusuna Doğu Boylamları

Ekvator’dan Kutuplara doğru gidildikçe MERİDYENLER arası kısalır. Ekvator’da iki meridyen arası mesafe 111 km Ekvator Kutuplarda ise birleşerek 0 km olur

GÜNEŞ 11.48 d c b a 11.52 12.00 11.56 Her bir MERİDYEN ARASI 4 DK .’dır.Dünya BATIDAN DOĞUYA DOĞRU döndüğü için, devamlı en doğuda olanın saati,diğerine göre DAHA İLERİDİR.

Gök yüzünde uçaklar veya denizde gemiler yolunu nasıl bulur hiç düşündünüz mü?

Bir noktanın, şehrin, bölgenin veya ülkenin dünya üzerinde bulunduğu yere coğrafi konum denir. Bir ülkenin coğrafi konumu , o ülkenin tabii, beşer ve ekonomik özelliklerini çok yönlü etkiler

Coğrafi konum iki şekilde açıklanır

Coğrafi Konum Matematik Konum Özel Konum

1-MATEMATİK KONUM Bir yerin enlem ve boylamlara göre dünya üzerindeki yeridir. Bir başka ifade ile Ekvator’a  ve Greenwich ‘e göre konumudur.

2 3 4 5 1 * E D C B A

2 3 4 5 1 E D C * B A

2 3 4 5 1 E D C B * A

Kırmızı noktanın matematik konumu nedir? Griniçe uzaklık Z Ekvatora uzaklık Ekvatora dan 30 enlem kuzeyde Grinicten 45 boylam doğuda

D F 00 B C E Hangi yer veya yerler; 1-En doğudadır. 2-En batıdadır C B 00 Hangi yer veya yerler; 1-En doğudadır. 2-En batıdadır 3-En kuzeydedir 4- En Güneydedir

SORU Coğrafi koordinat sisteminde işaretli noktalardan hangisi ya da II III IV 10° 20° 30° 40° 50° 35° 25° Coğrafi koordinat sisteminde işaretli noktalardan hangisi ya da Hangilerinde Türkiye toprak sahibi değildir? Sadece IV I ve II II ve III Sadece I

Harita 1’den yararlanarak, yanda belirtilen yerleri bulalım? TÜRKİYE İstanbul Karadeniz YUNANİSTAN Atina Akdeniz Sofya Tiran Roma Madrid Lizbon PORTEKİZ İSPANYA Paris İTALYA FRANSA NORVEÇ Oslo İNGİLTERE Londra RUSYA FEDERASYONU ALMANYA DANİMARKA Kopenhag Berlin Amsterdam Moskova ATLAS OKYANUSU FİLLANDİYA Helsinki İSVEÇ Stockholm İRLANDA Dublin KUZEY DENİZİ İSVİÇRE Bern B L POLONYA Varşova ROMANYA Bükreş BUL. AVUSTURYA Viyana Petersburg B : BELÇİKA L : LÜKSEMBURG BUL : BULGARİSTAN D6 → Madrid I4 → I6 → G6 → J6 → C4 → E5 → G4 → Lizbon → C7 Atina → Helsinki → Oslo → İstanbul → Londra → Moskova → Viyana → Hollanda → İspanya → Fransa → İtalya → Türkiye → Yunanistan → Kaynak: BUSHELL, T., 2003, Key Geography Skills, Harita 1’den yararlanarak, yanda belirtilen yerleri bulalım?

SORU Haritada görülen ada, aşağıdaki dünya profille- 25 30 35 40 45 50 Haritada görülen ada, aşağıdaki dünya profille- rinden hangisinde doğru gösterilmiştir? 62 61 60 59 58 57 56 A) B) C) D) E)

SORU Şekildeki taralı alanın matematik konumu tanımlanırken, aşağıdakilerden hangisi kullanılmaz? A) 100 Kuzey enlemi B) 100 Batı boylamı C) 300 Doğu boylamı D) 200 Güney enlemi 100 00 100 300 300 K 200 100 00 100 200

SORU Türkiye’nin uç noktalarına şekildeki gibi teğet olarak çizilen dikdörtgenin kuzey- batıdaki köşesinin koordi- natları aşağıdakilerin han- gisinde doğru olarak verilmiştir? Paralel Meridyen 420 Kuzey 260 Doğu 420 Kuzey 360 Doğu 360 Kuzey 260 Doğu 360 Kuzey 450 Doğu

TÜRKİYE’NİN MATEMATİK KONUMU Türkiye Ekvatorun kuzeyinde 360- 420 kuzey paralelleri ile 260 – 450 Doğu meridyenleri arasında yer alır.

TÜRKİYE’NİN MATEMATİK KONUMU 260 D 450 D 420 K 360 K TÜRKİYE’NİN MATEMATİK KONUMU

900 600 420 00 . GREENWİCH 360 300 260 450 00 EKVATOR 900

II Özel Konum Dünya üzerindeki bir yerin Kıtalara, komşu ülkelere b) Geçitlere, ticaret yollarına, boğazlara c) Yer şekillerine, yükseltisine, dağların uzanışına d) Denizlere e) Okyanus akıntılarına d) Yeraltı zenginliklerine göre konumu o yerin özel konumunu oluşturur.

Türkiye’nin özel konumu ve sonuçları Türkiye; Asya – Avrupa ve Afrika arasında bir köprü görevi görür. (Deniz – Kara – Hava ve Demiryolları) 2) Önemli kültürlerin geçiş ve uğrak yerleri üzerinde olması ona tarihi ve turistik pek çok eser bırakmıştır. 3) Türkiye; Anadolu ve Trakya olmak üzere iki yarıma- dadan oluşur.

4) Denizlere göre konum : Üç tarafı denizlerle çevrili. 5) Dünya’nın en önemli boğazlarından İstanbul ve Çanakkale Boğazları ülkemizdedir. 6) Komşu ülkelere göre konum Batısındaki sanayi ülkelerine (Batı ve Orta Avrupa) Güney doğusundaki petrol ülkelerine (Ortadoğu) Doğusundaki maden ve tarım zengini Türk Cumhuri- yetine yakındır. Bu ülkeler ile ticareti gün geçtikçe geliştirmektedir.

SORU Türkiye’nin aşağıdaki coğrafi özelliklerinden hangisi özel konumu ile ilgili değildir? Üç tarafının denizlerle çevrili olması B) Doğusu ile batısı arasında yerel saat farkının 76 dakika olması C) Kıyı kesiminin, iç kesimlere göre daha fazla yağış alması D) Asya ve Avrupa kıtalarında yer alması

Bu Haritaya göre kıtaların konumunu söyleyiniz