ÖLÜM BİLDİRİM FORMLARI İl Sağlık Müdürlüğü İstatistik ve Bilgi İşlem Şube Müdürlüğü Hemş.Saadet DOĞAN 2005

AMAÇ ÖLÜM İSTATİSTİKLERİ ; En önemli sağlık göstergelerinden biridir. Sağlık hizmetlerinin planlanmasında kullanılmaktadır. -Zamanında, -Doğru, -Eksiksiz ve -Kapsamlı veri elde etme zorunluluğu vardır.

Sağlık açısından; Ölülerin bilinmeyen veya bilinen hastalığı diğer insanların sağlığını olumsuz etkileyebilir. Ölümler hakkında doğru değerlendirme ve uygun hizmet planlanması yapılması için ölüm bilgileri önemlidir. Bu nedenle;

Bölgedeki tüm ölümler ilgili kuruma bildirilmelidir. Bildirim formu ölümlerin gerekli tüm verilerini içermelidir. Ölen kişinin sosyo- kültürel özellikleri, ölüm nedeni, kapsamlı ve doğru yazılmalıdır.

Mevzuat A.Kanunlar Umumi Hıfzıssıhha Kanunu (Kanun No:1593 Madde:20/4, 211-234,282) Belediye Kanunu (Kanun No:1580 Madde:15/5) Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun (Kanun No:3030 Madde:6/i) Cenaze Nakline Mahsus Beynelminel İtilafname İltihakımız Hakkında Kanun (Kanun No:3584) Köy Kanunu (Kanun No:1593 Madde:13/2, 13/6,14/4) Mezarlıkların Korunması Hakkında Kanun (Kanun No:3998 ) Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (Kanun No:1412 Madde:19)

C. Yönetmelikler Mevzuat-2 B. Tüzükler Mezarlıklar Nizamnamesi (Resmi Gazete :9.8.1931 gün ve 1898 sayılı) C. Yönetmelikler 1. Mezarlıklar Talimatnamesi 2. Ölülerin Bir Yerden Diğer Bir Yere Nakline Dair Talimatname

Sağlık Bakanlığı’nın Mevzuat-3 D. Genelgeler 01.05.2000 tarih ve 5852(2000/41) sayılı Ölü Defin Ruhsatları ile ilgili genelgesi 01.05.2000 tarih ve 5853(2000/42) sayılı Mezarlıklar ve Ölü Defni ile ilgili genelgesi 01.05.2000 tarih ve 5854(2000/43) sayılı Ölülerin Nakli ile ilgili genelgesi 10.04.2003 tarih ve 4817(2003/34) sayılı Ölü Defin Ruhsatı Verecek Görevliler ile ilgili genelgesi

Usul ve Esaslar Defin ruhsatı alınmadıkça ve ibraz edilmedikçe, hiçbir cenazenin defnedilmemesi, nakledilmemesi, mezarlıklara kabul edilmemesi gerektiği açıkça belirtilmektedir. Bu belgeyi düzenleme yetkisi kural olarak hekimlere aittir.

Usul ve Esaslar-2 Defin ruhsatı düzenlemeye yetkili olan kişiler Belediye hekimi Sağlık ocağı hekimi (Belediye Hekimi yoksa) Ölen kişinin tedavisiyle ilgilenen hekim (yetkili makamlarca belgenin onaylanması koşuluyla) Yardımcı sağlık çalışanları (ölünün bulunduğu yerde hekim yoksa) Jandarma Karakol Komutanı (ölünün bulunduğu yerde hekim yoksa) Köy muhtarı (ölünün bulunduğu yerde hekim yoksa)

Hekim bulunmayan yerlerde, Usul ve Esaslar-3 Hekim bulunmayan yerlerde, ölü muayenesi yapacak ve defin ruhsatını verecek kişiler ilin en büyük mülkiye memuru tarafından belirlenir.

Usul ve Esaslar-4 Ölüm sebebi hakkında, kazaen veya bulaşıcı bir hastalık neticesi olduğuna dair şüphe veya kanaati varsa, ilgili makama bildirmeden defin ruhsatı verilmeyecektir. Bulaşıcı ve salgın hastalığın mevcut olduğu veya tehdit ettiği yerlerde bütün cenazelerin defninden önce bir tabip tarafından muayenesi gereklidir.

Denetim ve Yaptırım Şehir, kasaba, köylerde insan ölülerinin yıkanması, kefenlenmesi, nakli ve gömülmesi hususunda ilgili mevzuatla sağlık düzenlemeleri yapma ve denetim görevi Sağlık Bakanlığına verilmiştir. UHK Madde 282-283 yazılı olan yasaklara uymayanlarla ilgili uygulanacak cezaları hükme bağlamıştır.

Evde Ölüm Nedenini Belirleme Kişinin ölümünden önce bilinen bir hastalığı var ise; Aileden bilgi alma, Doktor raporlarını inceleme ile ölüm nedeni saptanmaya çalışılır. .

Köyde Ölüm Nedenini Belirleme Ölüm var ise ölüm tarihlerine göre ölüm fişi uygun olarak doldurulacak, Tüm Ölümler kayıt edilecek (adli olaylarda dahil) Ölüm yok ise üzerine ÖLÜM YOK yazılarak bağlı bulundukları sağlık ocağına iletilecektir.

İlgili Makamlara Haber Verilmesi Gereken Durumlar Şüpheli Ölümler (ev veya arazi gibi herhangi bir yerde bulunan ölüler), Vücudunda yara, bere gibi şiddet izi olan ölüler, Cinsel ilişki izi olan ölüler, Bilinen herhangi bir hastalığı olmayan ölümler, İntihara bağlı ölümler, Her türlü kazaya (trafik,düşme vb.) bağlı ölümler, Zehirlenmeye bağlı ölümler, Gayri meşru bebek ölümleri, Ölümle ilgili bir söylenti var ise defin işlemi yapılmadan ilgili makamlara (JANDARMA vb.) haber verilmesi zorunludur.

Bulaşıcı hastalıktan şüphelenilmesi gereken durumlar, Yüksek ateş, Kasılmalar, İshal, Döküntüler, Öksürük ve morarmalar, Sarılık, Hayvan ısırığı izi, Ailede veya bölgede benzer şikayetlerin olduğu başka kişilerin olması vb.

Ayrıca Bulaşıcı hastalıklara bağlı ölümlerde ilgili kuruma haber verilir. Bu durumlarda hekim raporuna göre defin işlemi yapılır.

Bildirimler Üniversite Hastaneleri Devlet Hastaneleri Belediye Hastaneleri Özel Hastaneler İl Sağlık Müdürlüğüne İlgili ayın ilk 5 günü içinde

Bildirimler İlçe Belediye Tabibi İlçe SGB başkanlığına Sağlık ocakları İlgili ayın ilk 5 günü içinde Sağlık Grup Başkanlığı İl Sağlık Müdürlüğüne İlgili ayın ilk 10 günü içinde İl Sağlık Müdürlüğü Devlet İstatistik Enstitü Başkanlığına ilgili ayın son 5 günü içinde teslim edilmektedir.

Kullanılacak Ölüm Fişi

Her bir nüshada yazılanlar birbirinin aynı olacak. Fişte 4(dört) kısım bulunmaktadır. I- ÖLÜMÜN VUKU BULDUĞU YER II- ÖLÜNÜN KİMLİK BİLGİLERİ III- ÖLÜM SEBEBİ IV- ÖLÜMÜ TESPİT EDEN KURUM

DİE Ölüm Fişinin Doldurulması 1- ÖLÜMÜN VUKU BULDUĞU a- İl : İZMİR b- İlçe : KONAK

DİE Ölüm Fişinin Doldurulması 2 II- ÖLÜNÜN KİMLİK BİLGİLERİ Nüfus cüzdanından yararlanarak yazılır ve kullanılan isimler farklı bile olsa nüfus kağıdı esas alınır. Nüfus cüzdanı olmayan bebeklerde doğum fişinden faydalanılır. Bebeklerde İsim konmamış ise BEBEK------------(babasının soyadı) yazılır. Bebek bir yaşından küçük ise aylık( 10 aylık) Bebek bir aydan da küçük ise günlük( 20 günlük) şeklinde yazılır. Mesleği kısmına eğitim aldığı değil yaptığı iş yazılır. İkametgah: Ölen kişi o bölgede oturmuyor ise asıl yerleştiği yer yazılır.

DİE Ölüm Fişinin Doldurulması-3 II- ÖLÜNÜN Adı Soyadı................................. Yaşı (Bitirilen yaş)....................... Yaşından küçük ise ayı ……………….. Ayından küçük ise günü............... Cinsiyeti Erkek…………Kadın……….. Daimi İkametgahı........... Şehir........Köy Medeni Hali ………………… Hiç evlenmedi…..Evli….Eşi Öldü...Boşandı Öğrenim durumu................... Mesleği..................................

DİE Ölüm Fişinin Doldurulması-4 Ölümün meydana geldiği ay Ölümün esas sebebi(Ölümü meydana getiren hal yada hastalığı yazınız)……………….. Ölümü tespit için otopsi…….yapıldı/yapılmadı III- ÖLÜM SEBEBİNİ TESPİT EDEN KURUM Hastane….. Sağlık Ocağı Tabibi….. Belediye Tabibi

DİE Ölüm Fişinin Doldurulması-5 IV- GÖMMEYE İZİN VEREN MAKAMIN ADI Son olarak, Ölüm fişinin doldurulma tarihi ve dolduran kişi Adını ve Soyadını yazarak imzalayacaktır.

ANNE ÖLÜMÜ : Bir kadının gebelik, doğum ve lohusalık döneminde herhangi bir nedenle ölmesi anne ölümü olarak tanımlanır. (40 hafta+ 42 gün)

Kadın gebe ise gebelikte, doğum sırasında veya doğumundan sonra herhangi bir nedenden ölmüş ise ebenin verdiği bilgiye göre ölüm nedeni (kaza, travma, beyin kanaması vb.) yazılıp yanına anne ölümü yazılmalıdır.

Formların Yanlış anlamalara yol açmayacak, Büyük harflerle ve okunaklı olacak şekilde, doldurulması gereklidir.

ÖLÜM FİŞİ ve ÖLÜM CETVELİ (Sağlık ocağında doldurulan) her ay sonunda hazırlanarak, takip eden ayın onuna(SGB) kadar Sağlık Müdürlüğüne teslim edecekler.

ULUSLARARARSI ÖLÜM RAPORU 20.Dünya Sağlık Asamblesi, ölüm raporunda belirtilecek ölüm nedenlerini şöyle tanımlamıştır. “Ölüme doğruca yada yardımcı olarak neden olan bütün hastalıklar, travmalar yada travmaları oluşturan kaza-şiddet durumları” Tanımın amacı ise; ölüm raporuna ölüm nedenleriyle ilgili bütün hastalık yada durumların yazılmasını sağlamak. Kişiyi ölüme götüren olaylar zincirini belirtmektir.

Ölüm Nedenine Örnekler Kişinin ölmeden önce yüksek tansiyonu var ise yüksek tansiyon, Felç ise ve felce neden olan hastalık biliniyor ise örneğin yüksek tansiyon, bilinmiyor ise felç, Kalp hastalığı, Şeker hastalığı= DM= Diabetes mellitus, Akciğer, karaciğer, kalınbağırsak, kan kanseri vb. kanserler, Doğuştan hastalık ve sakatlıklar, Siroz, Bronşit, Astım, Kronik Böbrek yetmezliği,

İZMİR ÖLÜM NEDENLERİNDE; 2003 2004 Temel neden 8.090 7.990 Son Durum 9.761 10.110 Toplam Ölüm 17.851 18.100

DİE Bildirim Formunu Eksik Doldurmaya Bağlı Tüm Yaş Grupları içinde ; İkamet adresi Bilinmeyen 958 Ölüm nedeni Bilinmeyen 50 Yaş Grubu Bilinmeyen 63 İlçe Bilinmeyen 2.713 18100 3784

0-5 Yaş Grubu İçinde; İkamet adresi Bilinmeyen 34 Ölüm nedeni Bilinmeyen 17 Yaş Grubu Bilinmeyen 4 İlçe Bilinmeyen 110 18100 165

İZMİR İli Ölüm Nedenleri (İlk 10) Solunum ve dolaşım yetmezliği-Kardio pulmoner arrest Kalb yetmezliği Nefes borusu-tracea-bronşlar ve akciğerin habis url. İskemik kalp hastalığı Serebrovasküler Hastalıklar Solunum sisteminin diğer hastalıkları Ca (bütün diğer belirtilmeyen yerlerdeki habis urlar) Yaşlılık Şekerli Diabet –Diabetüs Mellitüs Ürogenital sistemin diğer hastalıkları

Geleceğimizin sağlığı için ölüm istatistiklerine önem verelim!